止觀門論[9]頌[10]一卷 ཞི་ལྷག་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ།
世親菩薩造
སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད།
[11]三藏法師義淨奉 [12]詔譯
སྡེ་སྣོད་གསུམ་པ་ཡེས་ཅིན་གྱིས་བཀའ་བཞིན་དུ་རྒྱའི་སྐད་ལ་བསྒྱུར།
སྒར་བ་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོས་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར། ༼ བཅོས་མེད།༽
རྒྱ་ནག་གི་སྐད་དུ་ཏྲི་ཀྭན་མེན་ལོན།
བོད་སྐད་དུ་ཞི་ལྷག་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ།
འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་བ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།
若見女形相, 及以艶嬌姿,
愚人不了知, 妄生婬染意。
གང་ཞིག་སྒྱུ་མའི་བུད་མེད་གཟུགས། །མཛེས་ཤིང་སྒེག་པའི་ཚུལ་སྣང་བ། །
བླུན་པོ་རྣམས་ནི་མ་རྟོགས་པར། །འཁྲུལ་ཏེ་སྤྱོད་འདོད་ཡིད་ནི་འབྱུང་། །
佛說膖脹等, [A1]蠲除婬[13]欲念,
能隨世尊教, 得勝果非餘。
སྤྱོད་འདོད་བསམ་པ་ལྡོག་པའི་ཕྱིར། །སྦམ་སོགས་བསྒོམས་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །
བདེ་གཤེགས་བསྟན་པའི་རྗེས་འགྲོ་བར། །འབྲས་བུ་མཆོག་ཐོབ་གཞན་མ་ཡིན། །
戒淨有聞思, 策勵常修習,
繫念觀諸境, 斯為解脫因。
ཚུལ་ཁྲིམས་གཙང་ཞིང་ཐོས་བསམ་ལྡན། །རྟག་ཏུ་སྒོམ་དང་སྒྲུབ་ལ་བརྩོན་། །
དུས་ཀུན་ཡུལ་རྣམས་བསམ་ཞིང་བལྟ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྒྱུ། །
若人有瞋染, 及昏沈睡眠,
掉惡作並疑, 此五遮修定。
སྐྱེ་བོ་གང་ཞིག་བྱིང་བ་དང་། །གཉིད་དང་ཁོང་ཁྲོའི་དྲི་མ་དང་། །
རྒོད་པའི་ཉེས་དང་ཐེ་ཚོམ་ཏེ། །འདི་ལྔས་བསམ་གཏན་སྒོམ་པ་འགོག །
少聞與眾居, 鄙事情欣樂,
愛身並受用, 亦能遮定心。
ཐོས་པ་ཉུང་དང་ཚོགས་ན་གནས། །བྱ་བ་ངན་ལ་མངོན་པར་དགའ། །
ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་སྲེད་པས་ཀྱང་། །སྒོམ་པའི་སེམས་ནི་འགོག་པར་བྱེད། །
心亂有五緣, 情隨眾境散,
味著並沈掉, 我慢重名聞。
སེམས་འཁྲུགས་རྐྱེན་ནི་ལྔ་ཡོད་དེ། །རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་ཡུལ་ལ་གཡེང་། །
རོ་ལ་ཞེན་དང་བྱིང་དང་རྒོད། །ཐོས་དང་གྲགས་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །
苾芻依聖教, 有過應說除,
善取住心緣, 是為最初行。
དགེ་སློང་དག་ནི་བསྟན་པ་ལ། །བརྟེན་ནས་ཉེས་པ་ཡོངས་སྤངས་ཤིང་། །
སེམས་གནས་དམིགས་པ་མཆོག་འཛིན་པ། །དང་བོའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པར་གསུངས། །
次依寂靜處, 妨難並皆無,
然後息邪思, 是苾芻初業。
དེ་ནས་ཀླན་ཀ་ཡོངས་བྲལ་བའི། །ཞི་ཞིང་དུལ་བའི་གནས་བརྟེན་ཏེ། །
ལོག་པའི་སེམས་པ་ཡོངས་ཞི་བ། །དགེ་སློང་ལས་ཀྱི་ཐོག་མ་ཡིན། །
應可住屍林, 著糞掃衣服,
常求靜息事, 斷除婬染心。
ཕྱག་དར་གོས་ནི་གྱོན་བྱས་ཤིང་། །དུར་ཁྲོད་གནས་སུ་བྱེད་ཀྱང་རུང་། །
རྟག་ཏུ་ཞི་བའི་དོན་འཚོལ་ཏེ། །སེམས་ཉོག་འདོད་པ་སྤང་བར་བྱ། །
乞食見女人, 應觀為不淨,
攝眼除邪意, 正心當取食。
བསོད་སྙོམས་ཟ་ཞིང་བུད་མེད་ལ། །མི་སྡུག་པར་ནི་སྒོམ་བྱས་ནས། །
མིག་ནི་ཕབས་ཤིང་ལོག་ཡིད་བཟློག །ཡང་དག་སེམས་ཀྱིས་ཁ་ཟས་ལེན། །
多言多事務, 此皆須遠離,
惱亂緣來逼, 慧力應須忍。
དོན་དང་སྨྲ་བ་མང་བོ་སྟེ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་རིང་དུ་སོང་། །
རྩུབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འཚེ་བ་འོང་། །ཤེས་རབ་སྟོབས་ཀྱིས་ངེས་པར་བཟོད། །
樹下草[14]��中, 或居崖窟內,
觀時應住此, 寂靜可修心。
ཤིང་གི་དྲུང་དང་རྩྭའི་སྤྱིལ་བུ། །ཡང་ན་རི་ཡི་ཕུག་པར་གནས། །
འདི་ལ་གནས་འོས་ལེགས་བརྟགས་ཚེ། །ཞི་བའི་སེམས་ནི་བསྒྲུབ་པར་རུང་། །
習定緣境時, 不太高太下,
不應極近遠, 於境使相應。
ཡུལ་ལ་དམིགས་ཏེ་སྒོམ་པའི་ཚེ། །ཤིན་ཏུ་མཐོ་མིན་དམའ་བ་མིན། །
རབ་ཏུ་ཉེ་མིན་རིང་བའང་མིན། །ཡུལ་དང་མཐུན་པར་སྤྱོད་པ་ལེགས། །
善取所緣境, 子細善觀察,
閉目住心時, 猶如開眼見。
ཕྲ་ཞིང་ཞིབ་པར་ལེགས་བརྟགས་ནས། །དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་ལེགས་གཏད་དེ། །
མིག་ཕབ་སེམས་ནི་གནས་པའི་ཚེ། །མིག་གིས་མཐོང་བ་ལྟ་བུར་འཆར། །
根門皆攝斂, 住念凝內心,
緣境現前觀, 念念令相續。
དབང་བོའི་སྒོ་རྣམས་ཡོངས་བསྡུས་ནས། །སེམས་ནི་ནང་ཕྱོགས་དྲན་ཉེར་གཞག །
ཡུལ་ལ་མངོན་པར་དམིགས་བལྟ་བའི། །སྐད་ཅིག་རྒྱུན་ནི་སྐྱོང་བར་བྱེད། །
於前所取相, 形貌用心觀,
膖脹女根邊, 可畏可嫌賤。
སྔར་གྱི་གཟུང་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། །བཞིན་བཟང་དབྱིབས་ལ་སེམས་གཏད་ནས། །
བུད་མེད་དབང་བོའི་མཐའ་སྦམ་ཞིང་། །འཇིགས་ཤིང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བལྟ། །
猶如濁池水, 風吹令動搖,
觀諸樹影時, 不善分明住。
དཔེར་ན་རྫིང་བུ་རྙོགས་པའི་ཆུ། །རླུང་གིས་ཡོངས་སུ་དཀྲུག་པ་བཞིན། །
ལྗོན་ཤིང་གྲིབ་མར་བརྟག་པ་ན། །ལེགས་ཉེས་ཕྱེས་ཏེ་གསལ་བར་གནས། །
心垢煩惱水, 亂情風所吹,
澄念觀察時, 闇昧[15]不能住。
སེམས་ནི་ཉོན་མོངས་དྲི་མའི་ཆུ། །རྟོག་པའི་རླུང་གིས་ཡོངས་སུ་སྤུར། །
དྭངས་པར་བསམ་ཞིང་ལེགས་བརྟགས་ཚེ། །རྨོངས་པ་གནས་པར་མི་སྟེར་རོ། །
心沈應策舉, 可觀勝妙事,
如蛭飲血[16]困, 水澆令使甦;
སེམས་ནི་བྱིང་ན་གཟེངས་བསྟོད་དེ། །མཆོག་གི་དོན་ལ་ལྟ་བར་བྱ། །
སྲིན་བུས་ཁྲག་གཞིབས་དུབ་པ་ན། །ཆུ་འཐོར་བས་ནི་སད་པ་བཞིན། །
還應速收斂, 於舊境安心,
令意有堪能, 調善皆隨念。
སླར་ཡང་མྱུར་དུ་བསྡུས་ནས་ནི། །སྔར་གྱི་དམིགས་པར་སེམས་བཞག་སྟེ། །
ཡིད་ནི་ལས་རུང་དང་བཅས་ཏེ། །ལེགས་དུལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་དྲན། །
若其心掉舉, 應思厭惡事,
令心寂靜住, 如鉤[17]斸象頭;
གང་ཞིག་སེམས་དེ་རྒོད་གྱུར་ན། །མི་སྡུག་དོན་ལ་སྐྱོ་བྱས་ཏེ། །
ལྕགས་ཀྱུས་གླང་བོའི་མགོ་ལ་བཞིན། །སེམས་ནི་ཞི་བར་གནས་པར་བྱ། །
遠離於沈掉, 應平等運心,
隨情住[18]捨中, 此時無過咎。
བྱིང་རྒོད་ལ་ནི་རིང་བྱས་ཏེ། །སེམས་ནི་བཏང་སྙོམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །
འཇུག་ལྡང་སེམས་ཀྱི་རྗེས་ཕྱོགས་ན། །དེའི་ཚེ་ཉེས་པ་མ་མཆིས་སོ། །
從此漸得住, 取相影心安,
明瞭中道行, 正念燈持照。
འདི་ལ་རིམ་གྱིས་གནས་ཐོབ་པ། །གཟུང་རྣམ་སྣང་བར་སེམས་གཞག་བྱ། །
དབུ་མའི་ལམ་ལ་སྤྱོད་མཐོང་ཕྱིར། །དྲན་པའི་སྒྲོན་མ་སྦར་ཏེ་འཛིན། །
此時用尋伺, 次第應觀察,
定影即便生, 分明現前住。
དེའི་ཚེ་རྟོག་དང་དཔྱོད་པ་ཡིས། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་རྟོག་པར་བྱ། །
ཏིང་འཛིན་གཟུགས་བརྙན་སྐྱེས་པ་ལ། །ཕྱོགས་རེ་གསལ་བར་མངོན་པར་གནས།
不動搖明淨, 如大丈夫形,
此影望前觀, 是為差別相。
གསལ་ཞིང་དྭངས་ལ་མི་གཡོ་བ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་བྱད་དབྱིབས་བཞིན། །
འདི་སྣང་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་ནས། །བལྟ་བ་མཚན་མའི་ཁྱད་པར་ཡིན། །
此相既生已, 欲愛等便除,
即是繫心人, 初定方便相。
མཚན་མ་འདིས་ནི་སྔར་སྐྱེས་པའི། །འདོད་པའི་སྲེད་སོགས་འགག་པར་འགྱུར། །
སེམས་ནི་རྩེ་གཅིག་ལ་གནས་པ། །བསམ་གཏན་དང་བོའི་ཐབས་ཀྱི་དོན། །
次知瞋恚體, 本由貪染發,
欲愛既已除, 得離於瞋恚。
དེ་ནས་ཁོང་ཁྲོའི་ངོ་བོ་ནི། །འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ནི་བསྐྱེད་ཤེས་ཏེ། །
འདོད་པའི་སྲེད་པ་སྤངས་བྱས་ནས། །ཁོང་ཁྲོ་དང་ནི་འབྲལ་བར་བྱེད། །
次以勤策念, 遣除昏睡心,
既觀差別相, 疑情即便息。
དེ་ནས་འབད་པས་དྲན་བྱས་ཏེ། །གཉིད་དང་རྨུགས་པའི་སེམས་བསལ་བྱ། །
མཚན་མའི་བྱེ་བྲག་ལ་བརྟག་ན། །ཐེ་ཚོམ་སེམས་ཡང་ཞི་བར་འགྱུར། །
次當除惡作, 善行安隱路,
寂靜無障礙, 能防於掉舉。
དེ་ནས་ཉེས་བྱེད་རབ་སྤོང་ཞིང་། །ལམ་ནི་བརྟན་ཞིང་དགེ་བར་སྤྱོད། །
ཞི་བའི་སྒྲིབ་པ་མ་མཆིས་པས། །རྒོད་པ་ཡོངས་སུ་འགོག་པར་ནུས། །
應知用麁尋, 觀其所取相,
即於心影內, 以伺細推求。
རྟོག་དེས་གཟུང་བའི་མཚན་མ་ནི། །རགས་པ་འཚོལ་བ་ཤེས་པར་བྱ། །
ནང་གི་སེམས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ནི། །དཔྱོད་པས་རྗེས་སུ་དཔོག་སྟེ་འཚོལ། །
見差別心喜, 由此得輕安,
次證於樂定, 定支次如是,
དགའ་བའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་མཐོང་བ། །དེ་ཡིས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཐོབ། །
དེ་ནས་བདེ་བའི་ཏིང་འཛིན་ཐོབ། །ཏིང་འཛིན་ཡན་ལག་དེ་དེ་བཞིན། །
即是根本定, 善安於念心,
猶如欲至村, 及至村中者。
དགེ་བར་འཇོག་པའི་དྲན་པའི་སེམས། །དེ་ནི་བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་ཡིན། །
དཔེར་ན་གྲོང་ལ་རྒྱུ་འདོད་དང་། །གྲོང་དུ་སླེབས་པའི་མི་བཞིན་ནོ། །
既獲根本定, 更復作余修,
得他心宿住, 神通天眼耳。
བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་ཉེར་ཐོབ་ཀྱང་། །སླར་ཡང་སྒོམ་པ་གཞན་བྱས་ན། །
གཞན་སེམས་ཤེས་དང་སྔོན་གནས་ཤེས། །ལྷ་མིག་རྣ་བའི་མངོན་ཤེས་ཐོབ། །
於此有伺時, 心未能靜住,
猶如河有浪, 非上地應知。
འདི་ལ་དཔྱོད་པ་ལྡན་པའི་སྐབས། །སེམས་ནི་ཞི་བར་མི་ནུས་ཤེས། །
ཆུ་ལ་རླབས་ནི་ཇི་བཞིན་དུ། །གོང་ས་མ་ཡིན་ཤེས་པར་བྱ། །
既得初定已, 仍於所緣住,
次依二靜慮, 尋伺皆止息。
བསམ་གཏན་དང་བོ་ཐོབ་ན་ཡང་། །དམིགས་པ་ལ་ནི་ད་དུང་གནས། །
དེ་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པར་བརྟེན། །རྟོག་དཔྱོད་ཡོངས་སུ་ཞི་བ་ཡིན། །
雖得住此位, 尚有喜水漂,
入第三定時, 其心便靜住。
འདི་ཡི་སྐབས་སུ་གནས་ཐོབ་ཀྱང་། །དགའ་བ་ལྡན་པ་ཆུར་གཡེང་བཞིན། །
བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་ཚེ། །སེམས་དེ་ཡང་ནི་ཞི་བར་གནས། །
由其心有樂, 未能令住念,
既證四靜慮, 眾過並皆除。
དེ་ཡི་སེམས་ལ་བདེར་གནས་པས། །དྲན་པ་གནས་པར་ནུས་མ་ཡིན། །
བསམ་གཏན་བཞི་བ་ཐོབ་གྱུར་ན། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འགག །
退分勝進分, 住分決擇分,
靜慮有四種, 修定者初知。
ཡན་ལག་འཕེལ་ཞིང་ཉམས་པ་ལ། །གནས་པའི་ཆ་ནི་རྣམ་པར་འབྱེད། །
བསམ་གཏན་ལ་ནི་བཞི་ཡོད་པ། །ཏིང་འཛིན་སྒྲུབ་པ་དང་བོར་ཤེས། །
若定順煩惱, 此名為退分,
後勝為勝分, 自住住應知。
གང་ཞིག་སྙོམས་འཇུག་ཉོན་མོངས་ཅན། །དེ་ལ་ཉམས་པའི་ཆ་ཅན་བྱ། །
ཕྱི་མ་མཆོག་སྟེ་ཁྱད་པར་ཅན། །རང་གནས་གནས་པ་ཤེས་པར་བྱ། །
由先善分別, 是決擇道因,
此定能招彼, 名為決擇分。
དགེ་བ་སྔ་མའི་བྱེ་བྲག་གིས། །ངེས་འབྱེད་ལམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། །
ཏིང་འཛིན་འདི་ཡིས་དེ་འདྲེན་པར། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ཅེས་ཀྱང་བྱ། །
於無常等相, 作苦等行解,
若得此定者, 是煖等道分。
མི་རྟག་ལ་སོགས་མཚན་མ་ལ། །སྡུག་བསྔལ་སྤྱོད་པ་ཤེས་པར་བྱ། །
གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་འདི་ཐོབ་ན། །དྲོད་སོགས་ལམ་གྱི་ཆ་ཤས་ཡིན། །
於青膖等相, 觀事有多途,
如聖教修行, 差別宜應識。
སྔོ་དང་སྦམ་པའི་མཚན་མ་ལ། །ལྟ་བའི་དངོས་ལ་ལམ་མང་སྟེ། །
སྟོན་པའི་བསྟན་ལ་སྒྲུབ་པ་བཞིན། །བྱེ་བྲག་རན་པ་ཤེས་པར་བྱ། །
死屍風鼓腹, 穴處有膿流,
連[1]跨並皆麁, 說名為膖脹。
རོ་ནི་རླུང་གིས་སྤུར་བྱས་ཏེ། །བུ་གའི་གནས་ལས་སྣག་འཛེགས་ཤིང་། །
རིམ་བཞིན་འདས་ཏེ་རགས་པར་གྱུར། །སྐྲང་བ་ཞེས་ནི་བཤད་པ་ཡིན། །
不愛身麁分, 唯貪細滑身,
對此染心人, 令修如是觀。
ལུས་སྦོམ་པ་ལ་མི་སྲེད་པར། །ཕྲ་ཞིང་ལྡེམ་པ་ཉིད་ལ་ཆགས། །
འདི་ལ་ཆགས་པའི་ཡིད་ཅན་གྱིས། །དེ་བཞིན་བལྟས་ནས་སྒོམ་པར་བྱ། །
若於死屍分, 少有白膿流,
余肉並多青, 說此為青膖。
གང་ཞིག་རོ་ཡི་ཆ་ཤས་ཀྱི། །འགའ་ཞིག་ནས་ནི་སྣག་དཀར་འཛར། །
གཞན་ཡང་ཤ་ནི་ཕལ་ཆེར་སྔོ་། །འདི་ལ་སྔོ་ཞིང་སྦམ་པར་བཤད། །
覩色而生愛, 斯名愛色人,
對治以青膖, 日親之所說。
ཁ་དོག་ལ་བལྟས་སྲེད་སྐྱེ་བའི། །དེ་ལ་གཟུགས་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱ། །
གཉེན་པོ་སྔོ་ཞིང་སྦམ་པ་ཡིན། །ཉི་མའི་གཉེན་གྱིས་དེ་ལྟར་གསུང་། །
死屍膿遍出, 是謂膿流相,
對彼愛香人, 令觀染心息。
རོ་ལས་ཡོངས་སུ་སྣག་བྱུང་བ། །སྣག་གི་རྒྱུན་གྱི་མཚན་མ་ཡིན། །
དེས་ནི་སྲེད་པ་ཅན་དེ་ལ། །ཆགས་སེམས་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡིན། །
死屍腰爛斷, 名為斷壞相,
對彼愛全身, 大仙尊為說。
རོ་ཡི་སྐེད་པ་རུལ་སྟེ་ཆད། །ཉམས་ཤིང་ཆད་པའི་མཚན་མ་བྱ། །
དེ་ནི་ལུས་ཧྲིལ་སྲེད་པའི་གཉེན། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོས་དེ་སྐད་གསུངས། །
屍骸狐狢噉, 鳥啄有殘筋,
對治愛肌膚, 為說食殘相。
རོ་ནི་ཝ་དང་ཁྱི་ཡིས་འཆའ། །རྒྱུས་པ་བྱ་རྒོད་རྣམས་ཀྱི་འཐོག །
ཤ་གནག་སྲེད་པའི་གཉེན་པོ་སྟེ། །ཟས་སུ་བརླག་པའི་མཚན་མར་བཤད། །
手足諸支骨, 隨處皆分散,
對貪支分人, 說骨[2]邪亂相。
རྐང་ལག་ཡན་ལག་རུས་པ་རྣམས། །གནས་དང་མཐུན་པར་ཡོངས་སུ་འཐོར། །
ཡག་ལག་ཆགས་ལ་གཉེན་པོ་སྟེ། །རུས་པར་ཕྱིན་ལོག་མཚན་མར་བཤད། །
即於骨亂相, 刀杖斫分離,
亦為愛全身, 令觀打亂相。
རུས་པར་འཁྲུལ་བའི་མཚན་མ་ནི། །གྲི་དང་མཚོན་གྱིས་གཏུབ་པས་ལྡོག །
རིལ་བོའི་ལུས་ལ་སྲེད་པ་ཡང་། །དེར་བལྟས་འཁྲུལ་བའི་མཚན་མ་ལྡོག །
屍骸被刀斫, 或由鉾箭傷,
流血遍殘軀, 名為血塗相。
མདུང་དང་མདའ་ཡིས་རྨས་པར་བྱེད། །བེམ་པོའི་རུས་པ་གྲི་ཡིས་གཏུབ། །
རྨས་པའི་ལུས་ལ་ཁྲག་གིས་ཁྱབ། །ཁྲག་གིས་བྱུགས་པའི་མཚན་མར་བཤད། །
淨潔香塗體, 新莊著[3]彩衣,
於此起貪人, 用斯為妙藥。
གཙང་ཞིང་བྱུགས་པ་བསྒོས་པའི་ལུས། །སྣ་ཚོགས་གོས་ནི་གསར་བས་བརྒྱན།
འདི་ལ་སྐྱེ་བོ་ཆགས་པ་སྐྱེ། །དེ་ལྟར་བྱེད་པ་སྨན་གྱི་མཆོག །
於境唯獨愛, 不許外人看,
多蟲唼死屍, 令觀除惡念。
ཡུལ་ལ་གཅིག་བུར་སྲེད་པ་ཙམ། །གཞན་ལ་ལྟ་བར་རིགས་མ་ཡིན། །
སྲིན་བུའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཟ་བའི་རོར། །བལྟས་པས་མི་སྡུག་དྲན་པས་ལྡོག །
骸[4]肉皆銷散, 但唯牙骨存,
於齒生貪者, 令觀齒骨相。
ལུས་ཀྱི་ཤ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དྲུས། །སོ་དང་རུས་པ་ཙམ་ལྷག་པ། །
སོ་ལ་ཆགས་པ་སྐྱེ་བ་ནི། །སོ་རུས་མཚན་མ་སྒོམ་པར་བྱ། །
若見新死者, 識去有殘形,
樂著眾生貪, 令除嬌態欲。
གང་ཞིག་གསར་དུ་ཤི་མཐོང་བ། །བློ་ལ་འདས་པའི་བེམ་པོའི་དབྱིབས། །
སེམས་ཅན་དགའ་ཞིང་ཆགས་སྐྱེ་བ། །མཛེས་ལ་འདུན་པ་ལྡོག་པར་བྱེད། །
屎尿及洟唾, 合聚共成身,
三十二種物, 皮囊喚作人。
གཤང་བ་དང་ནི་མཆིལ་མ་རྣམས། །གཅིག་ཏུ་གོང་བུར་ཚོགས་པ་སྟེ། །
སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་རྫས་རྣམས་ཀྱི། །རྐྱལ་བ་ལ་ནི་མི་ཞེས་འབོད། །
發毛並爪齒, 肝肚等相因,
[5]內扶三百骨, 橫纏九百筋,
九孔流不[6]淨, 垢污穢難陳,
審觀真可惡, 智者不應親。
སྐྲ་དང་བ་སྤུ་སོ་སེན་མོ། །མཆིན་པ་ལྟོ་སོགས་མཚན་མ་དང་། །
ནང་གི་རུས་པ་སུམ་བརྒྱ་ལ། །རྒྱུས་པ་དགུ་བརྒྱས་ཡོངས་སུ་དཀྲིས། །
མི་གཙང་འབབས་པའི་བུ་ག་དགུ །དྲི་མས་མྱགས་ལ་མཚུངས་པ་དཀའ། །
མི་སྡུག་ཡང་དག་བསམ་རྟོག་ན། །མཁས་པ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །
既觀他女體, 亦復察己形,
於斯貪染因, 理應常繫念。
ཕ་རོལ་བུད་མེད་ལུས་བལྟ་ཞིང་། །རང་ལ་ཡང་ནི་རྟོག་པར་བྱ། །
འདི་ལ་ཆགས་པའི་ཉོན་མོངས་རྒྱུ། །རྟག་པར་དུ་ནི་དྲན་པར་རིགས། །
不出三界獄, 咸由欲染心,
是故明智者, 極善思其事。
ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་སེམས་དབང་གིས། །ཁམས་གསུམ་བཙོན་ལས་མ་ཐར་བ། །
དེའི་ཕྱིར་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །རབ་མཆོག་དོན་དེ་བསམ་པར་བྱ། །
經多地獄苦, 幸會得人身,
豈得縱狂心, 不修殊勝行?
ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་མང་མྱོང་ནས། །མི་ལུས་རྙེད་པར་གྱུར་ཙ་ན། །
ཇི་ལྟར་གཡེང་པའི་སེམས་སྤངས་ཏེ། །མཆོག་ཏུ་སྒྲུབ་པ་མི་རྙེད་དམ། །
婬貪有多種, 隨生愛不同,
一觀並能除, 謂是白骨觀。
འཁྲིག་པའི་འདོད་ལ་སྣ་ཚོགས་པས། །སྲེད་པ་མི་འདྲ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །
སྒོམ་པ་གཅིག་གིས་ཐམས་ཅད་སྤོང་། །དེ་ནི་ཀེང་རུས་སྒོམ་པ་ཡིན། །
色觸形嬌態, 衣纓生染著,
何藥能除此, 無過白骨觀。
བུད་མེད་རེག་བྱ་གཟུགས་དང་བྱད། །རྒྱན་གོས་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་སྐྱེ། །
དེ་ཉིད་འཇོམས་པའི་སྨན་མཆོག་གང་། །ཀེང་རུས་སྒོམ་པ་ལས་གཞན་མེད། །
先於足大指, 定心緣作瘡,
破壞既膿流, 肉皆隨墮落。
སྔར་ལ་རྐང་བའི་མཐེ་བོང་དུ། །རྨ་བྱུང་དེ་ནི་རུལ་བྱས་ནས། །
སྣག་འབབ་ཤ་ནི་ཐམས་ཅད་ཞིག །དམིགས་ནས་སེམས་ནི་གཏོད་པར་བྱ། །
即觀指骨形, 由如白鴿色,
其瘡既漸大, 膚肉盡皆除。
མཛུབ་མོའི་རུས་པའི་དབྱིབས་དེ་ཡང་། །ཆུ་བྱ་བཞིན་དུ་དཀར་བར་ན། །
དེ་ཡི་རྨ་ཡང་རིམ་རྒྱས་ཏེ། །ཤ་རྣམས་ཞིག་ནས་ཟད་པར་བསྒོམ། །
作如是次第, 身肉皆除盡,
正念勝解成, 但觀其骨鎖。
དེ་ལྟར་རིམ་བཞིན་བྱས་པ་ན། །ལུས་ཀྱི་ཤ་རྣམས་ཞི་ནས་ཟད། །
དྲན་དང་མོས་པ་འགྲུབ་པ་ལ། །དེས་ནི་ཀེང་རུས་ཉིད་བསྒོམ་བྱ། །
若有片肉在, 即名為亂意,
況復縱心猨, 馳求趣諸境。
གང་ཞིག་ཤ་ལ་ཆགས་ན་ནི། །དེ་ལ་ཡིད་ནི་འཁྲུག་ཅེས་བྱ། །
གཡེང་བའི་སེམས་ནི་སྤྲེའུ་བཞིན། །ཡོངས་སུ་རྒྱུག་བཞིན་ཡུལ་རྣམས་འཚོལ། །
於多時系[1]想, 自知能善住,
次漸及余人, 總觀為骨鎖。
རིང་མོའི་དུས་ལ་བསམ་ན་ནི། །ལེགས་གནས་རང་གིས་ཤེས་པར་འགྱུར། །
དེ་ནས་རིམ་བཞིན་གཞན་པ་ཡང་། །ཀེང་རུས་སྤྱི་ཙམ་བསྒོམ་པར་བྱ། །
漸寬至海際, 滿中皆白骨,
此定既成已, 捨廣復令狹。
རིམ་བཞིན་རྒྱ་མཚོའི་མཐའ་དག་ཏུ། །ཀེང་རུས་ཀྱིས་ནི་གང་བར་བསྐྱེད། །
ཏིང་འཛིན་འདི་ཉིད་གྲུབ་པ་ནས། །སྤྲོ་བསྡུ་ཡང་དང་ཡང་དུ་བྱ། །
略時從外捨, 乃至唯身骨,
還觀[2]足指端, 是定心次第。
ཡུན་ཐུང་ཕྱི་ནས་བཏང་བྱས་ཏེ། །ཀེང་རུས་ཉིད་ཀྱི་བར་དག་ཏུ། །
སླར་ཡང་རྐང་བའི་མཛུབ་རྩེ་ལ། །སེམས་གཏད་རིམ་བཞིན་བསྒོམ་པར་བྱ། །
或時片片捨, 極至於頂骨,
應知最後心, 眉間攝令住。
འགའ་ཞིག་དུས་ན་ཤ་རྣམས་ནི། །ཐོད་པའི་རུས་པའི་བར་དུ་གཏོང་། །
ཐ་མའི་སེམས་ནི་ཤེས་བྱས་ནས། །སྨིན་མའི་བར་དུ་གནས་པར་འཛིན། །
若作此修習, 常生勝梵宮,
不落墮三塗, 得生於五淨。
གང་ཞིག་འདི་ཉིད་སྒོམ་བྱེད་པ། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པའི་གནས་ལ་སྐྱེ། །
ངན་སོང་གསུམ་ལ་མི་ལྟུང་ཞིང་། །གནས་གཙང་ལྔ་རུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །
人間散心善, 還流生死河,
智人修定心, 如救身衣火。
མི་ཉིད་སེམས་གཡེང་དགེ་བ་ཅན། །སླར་ཡང་འཁོར་བའི་མཚོ་ལ་གནས། །
མཁས་པས་ཏིང་འཛིན་སེམས་སྒོམས་ཏེ། །ལུས་ལ་མེ་ཤོར་བཞིན་དུ་འཚོལ། །
即可捨諸緣, 宜居靜林處,
勿使無常逼, 虛死散心中。
ཕྱི་ཡི་རྐྱེན་ཀུན་ཡོངས་བཏང་ནས། །མཐུན་པའི་ཡུལ་གྱི་དབེན་པར་གནས། །
འཆི་བདག་བཙན་གྱིས་སླེབས་ན་སེམས། །གཡེང་སྟེ་སྟོང་བར་འཆི་བ་མིན། །
以[3]般若淨心, 終獲可愛果,
如不願後有, 於勝道應修。
ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་ཡང་དག་སེམས། །མཐར་ཐུག་དགའ་བའི་འབྲས་ཐོབ་པ། །
སྲིད་པ་ཕྱི་མར་མི་ཞེན་ལྟར། །འཕགས་པའི་ལམ་ལ་བསྒོམ་པར་འོས། །
剃發著袈裟, 宜應修聖道,
自余諠雜事, 咸為生死因。
སྐྲ་བཞར་ལུས་ལ་ཆོས་གོས་བགོ །འཕགས་ལམ་བསྒོམ་པར་འོས་པ་སྟེ། །
དེ་ལས་གཞན་པའི་སྣ་ཚོགས་དོན། །ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན། །
[4]止觀行門七十頌
སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་ཞི་ལྷག་ལ་འཇུག་པའི་སྒོའམ་མཚན་གཞན་ཞི་ལྷག་གི་སྤྱོད་པའི་སྒོ་བདུན་ཅུ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་བའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་ཉིད། སྒར་བ་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོས་༢༠༢༤་༡༠་༡༩ཉིན་ཏཱ་ཆིན་དགེ་ལྡན་རྣམ་དག་ཕུན་ཚོགས་གླིང་ནས་རྒྱའི་སྐད་ལས་བོད་ཀྱི་གཙུག་གི་བརྡ་ལ་ཕབ།
校注
[0491009] 頌【大】,七十七頌【明】 [0491010] 一卷【大】,〔-〕【宋】【元】【明】【宮】 [0491011] 三藏【大】,唐三藏【宋】【元】【明】【宮】 [0491012] 詔【大】,制【宋】【元】【明】【宮】 [0491013] 欲【大】,慾【宮】 [0491014] ��【大】,積【宋】【元】【明】【宮】 [0491015] 不【大】,所【宋】【元】【明】 [0491016] 困【大】,肉【宋】【元】【明】【宮】 [0491017] 斸【大】,斲【宋】【元】【明】【宮】 [0491018] 捨【大】,捨【宋】【元】【明】 [0492001] 跨【大】,胯【宋】【元】【明】【宮】 [0492002] 邪【大】,聊【宋】【元】【明】【宮】 [0492003] 彩【大】,綵【宋】【元】【明】【宮】 [0492004] 肉【大】,骨【明】 [0492005] 內【大】,肉【宋】【元】【明】【宮】 [0492006] 淨【大】,盡【明】 [0493001] 想【大】,相【宋】【元】【明】【宮】 [0493002] 足指【大】,指足【宋】【元】【明】【宮】 [0493003] 般【大】,鉢【宋】【元】【明】【宮】 [0493004] 止觀行門七十頌【大】,止觀行門七十七頌一卷【宋】【元】【宮】,止觀門論七十七頌【明】
[A1] 蠲【CB】,觸【大】
རྩོམ་སྒྲིག་པ། ཤེས་རབ་རལ་གྲི།
གསལ་འདེབས།
རྩོམ་འདིའི་པར་དབང་ངེད་དགེ་ལུགས་པའི་དྲ་བར་གཏོགས་པས་གང་འདོད་དུ་གཞན་དུ་མི་འགོད་པ་དང་། གལ་ཏེ་འགོད་ན་རྩོམ་ཁུངས་དང་སྦྲེལ་ཐག་གསལ་པོར་དགོད་པར་ཞུ།ལྷག་པར་འཕྲིན་སྟེགས་དག་གིས་འགོད་དུས原创བྱས་ཏེ་འགོད་མི་ཆོག
དྲ་བའི་སྦྲེལ་ཐགhttp://www.tb1025.cn