འཕགས་པ་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས།
༄༅༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་སང་གྷཱ་ཊཱི་སཱུ་ཏྲ་དྷརྨྨཱ་པརྱཱ་ཡ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས།བམ་པོ་དང་པོ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན། བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ལ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དགེ་སློང་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜྀ་ནྱ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བཀྐུ་ལ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བཟང་སྐྱོང་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བཟང་དཔལ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཙན་དན་དཔལ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དུག་སེལ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ནམ་གྲུ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་སྡེ་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲུག་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞོན་ནུའི་དཔལ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞོན་ནུར་གནས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞོན་ནུ་བཟང་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མི་འབྲི་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇམ་དཔལ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བལྟ་ན་སྡུག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྡོ་རྗེའི་སྡེ་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲུག་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་དང་། ལྷའི་བུ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་
43-240b
ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷའི་བུ་སྲིད་སྒྲུབ་དང་། ལྷའི་བུ་བཟང་པོ་དང་། ལྷའི་བུ་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་། ལྷའི་བུ་ཆོས་འདོད་དང་། ལྷའི་བུ་ཙན་དན་སྙིང་པོ་དང་། ལྷའི་བུ་ཙན་དན་གནས་དང་། ལྷའི་བུ་ཙན་དན་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ལྷའི་བུ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་བརྒྱད་སྟོང་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷའི་བུ་མོ་རྔ་ལྡན་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་མཛེས་ལྡན་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་བདག་ཉིད་ཆེ་ལྡན་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་མིག་དཔལ་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་གནས་པ་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་སྟོབས་འཛིན་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་ནོར་དཔལ་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་ལག་པ་བཟང་ལྡན་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ལྷའི་བུ་མོ་བརྒྱད་སྟོང་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བརྒྱད་སྟོང་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་སོག་མ་མེད་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཨེ་ལའི་མདབ་མ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཉ་མིད་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བུམ་པའི་སྙིང་པོ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བུམ་པ་མགོ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དགེ་བྱེད་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཤིན་ཏུ་དགའ་བ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་འདབ་བཟངས་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་གླང་པོའི་མགོ་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བརྒྱད་སྟོང་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ག་ལ་བ་དང་། བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འཁོད་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་པས་གནང་ངོ་། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྷ་བྱེ་བ་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་བྱེ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་
43-241a
དཔའ་བྱེ་བ་མང་པོ་དག་འདུས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་བྱེ་བ་མང་པོ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་ཉན་པའི་སླད་དུ་འདུས་ནས་འཁོད་ཅིང་མཆིས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་འཇུག་པ་ཇི་ལྟ་བུས་སེམས་ཅན་རྒན་པ་རྣམས་ནི་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་བར་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་ཞིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་མི་ཉམས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་ཤིང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ལེགས་པར་བཤད་དུ་གསོལ། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་འདི་འདྲི་བར་སེམས་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཁྱོད་དེའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསོལ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་ཉན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཟུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གང་ད་ལྟར་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་སྤྱོད་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། གང་ལ་ལ་ཞིག་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ན་དེའི་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་རྣམས་བྱང་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་དག་གིས་ཟུང་གི་མདོ་འདི་ཐོས་པ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན་ཡང་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། འོ་ན་ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
43-241b
བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དེ་སྙེད་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་དག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགེ་བའི་ཆོས་གང་དག་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ལ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་མི་རྫི་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་དག་ཟུང་གི་མདོ་འདི་ཐོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེའི་ཚེ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་ཅིག་མཆིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་སངས་རྒྱས་གཅིག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཚད་ཉོན་ཅིག །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུའི་ཐིགས་པ་དང་། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་པ་དང་། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ས་བཅུ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་ནི་སངས་རྒྱས་གཅིག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེས་མང་ངོ་། །གང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཀྱང་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏེ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་པ་ནི་བགྲང་བའི་
43-242a
ཚུལ་གྱིས་མཐའ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་གང་ཚིག་འདི་ཐོས་ནས་སྤྲོ་བ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གང་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྐོམ་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་གང་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་གཉིས་པོ་འདི་དག་ནི་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྐོམ་པ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། གཅིག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པའོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གཉིས་པ་ནི་གང་ཆོས་ཐོས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་པར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐོས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་པར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གཅིག་ནི་ཆོས་ཐོས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་སྟེ། ནམ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དེ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྐོམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གཉིས་པ་ནི་གང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། རྟག་ཏུ་ཡང་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྐོམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། མི་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་བྱེ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྐོམ་ཞིང་མཆིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་དུ་གསོལ།
43-242b
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས་རྐྱེན་གང་ལགས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་གང་དག་འདིར་ལྷགས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་གང་དང་རྐྱེན་གང་གིས་ན་སེམས་ཅན་འདིར་ལྷགས་པ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་འདི་འདྲི་བར་སེམས་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཁྱད་པར་ཉོན་ཅིག །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ་། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ང་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། ངས་སེམས་ཅན་གང་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོ་སོར་བཀོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རི་དགས་སུ་གྱུར་ནས། ངས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་འདི་སྐད་དུ་ད་ལྟར་རི་དགས་གང་ལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གཟིར་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ངའི་
43-243a
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོ་སོར་དགོད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ། རི་དགས་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཚིག་དེ་ཐོས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དེ་སྐད་སྨྲས་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་འདིར་ལྷགས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་སྤྲོ་བ་ཆེན་པོ་ཐོས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཚེའི་ཚད་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཐུབ་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཚེའི་ཚད་ནི་བསྐལ་པ་བརྒྱད་བཅུ་ཐུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྐལ་པའི་ཚད་ཇི་ཙམ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ར་བ་ཆུ་ཞེང་དུ་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ལ་འཕང་དུ་དཔག་ཚད་གསུམ་པ་ཞིག་བརྩིགས་ཏེ། ར་བ་དེའི་ནང་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་ཤ་སྟག་གིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱས་ལ། དེ་ནས་མི་དེས་ལོ་སྟོང་འདས་ཤིང་ར་བ་ཏིལ་གྱི་འབྲུས་ཡོངས་སུ་གང་བ་དེ་ལས་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་གཅིག་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བོར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་མི་དེས་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱས་ལ་ར་བ་དེའི་རྨང་ཡང་མེད་གཞི་ཡང་མེད་པར་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་བསྐལ་པ་ནི་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གཞན་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རི་རྔམས་སུ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ། འཕང་དུ་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་པ་ཞིག་ཡོད་ལ། དེ་ནས་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་རི་དེའི་ངོས་ལ་ཁྱིམ་བརྩིགས་ཏེ་དུས་རིང་པོ་ལོ་བརྒྱ་འདས་ཤིང་ཀ་ཤི་ཀའི་རས་ཀྱིས་ལན་ཅིག་ཕྱིས་ཏེ་དེ་ལྟར་བྱས་པས་རི་དེ་ཟད་པར་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་བསྐལ་པ་ནི་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་བསྐལ་པའི་ཚད་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
43-243b
ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྔོ་བ་གཅིག་གིས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མང་དུ་སྐྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདེ་བར་ཚེའི་ཚད་བསྐལ་པ་བརྒྱད་བཅུ་ཐུབ་པར་འགྱུར་ན་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་ཤིན་ཏུ་མང་པོར་བགྱིད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག །གང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་པ་དེའི་ཚེའི་ཚད་ཀྱང་བསྐལ་པ་བརྒྱ་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཐུབ་པར་འགྱུར་ན། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་ཟུང་གི་མདོ་ཡི་གེར་འདྲིར་འཇུག་པ་དང་། ཀློག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་མང་པོ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སེམས་དང་བ་གང་ཞིག་ཟུང་གི་མདོ་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཕྱག་འཚལ་བ་དེ་ནི་བསྐལ་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུ་ཚེ་རབས་དྲན་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་དྲུག་བཅུའི་བར་དུ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་རོ། །ཚེ་འདི་ལ་ཡང་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་ནི་མཚོན་གྱིས་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར། དུག་གིས་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བྱད་ཀྱིས་ཚུགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འཆི་ཁར་ཡང་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཐོས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་སྐྱེས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུ་པོ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སོ་སོར་ལུང་སྟོན་པར་འགྱུར་ན། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཆེན་པོ་འདི་མཐའ་དག་རྫོགས་པར་རྒྱ་ཆེར་ཐོས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཀྱིས་མ་འཇིགས་ཤིག་ཅེས་དབུགས་འབྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ཀྱང་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཆེན་པོ་མཉན་པར་བགྱི་ན།
43-244a
བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་པར་སེམས་ཅན་དེ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་སྙེད་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནམ་བདག་གི་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཆེན་པོ་ཉན་པ་དེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ངོམས་མ་འཚལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཁྱོད་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ངོམས་མི་ཤེས་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ང་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ངོམས་མི་ཤེས་ན། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ངོམས་མི་མྱོང་བར་བྱ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དད་པ་བསྐྱེད་པ་དེ་བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར། བསྐལ་པ་ལྔ་སྟོང་དུ་དུད་འགྲོར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར། བསྐལ་པ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་དུ་བློ་ངན་པར་མི་འགྱུར། བསྐལ་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་དུ་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེ་བོའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར། བསྐལ་པ་ཉི་ཁྲིར་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལ་དཔའ་བར་འགྱུར། བསྐལ་པ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་དུ་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། བསྐལ་པ་སུམ་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་དུ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བསྐལ་པ་བཞི་ཁྲིར་ཁྱིམ་གྱིས་གནས་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར། བསྐལ་པ་ལྔ་ཁྲིར་ཆོས་འཛིན་པར་འགྱུར། བསྐལ་པ་དྲུག་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་དུ་འཆི་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྒོམ་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལ་སྡིག་པའི་ལས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་གླགས་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ནམ་དུ་ཡང་མའི་མངལ་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པ་དེ་དག་ནི་གང་དང་གང་དུ་སྐྱེ་ཡང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔར་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཁྲིར་
43-244b
ཐོས་པ་འཛིན་པར་འགྱུར། བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བར་འགྱུར། བསྐལ་པ་དགུ་ཁྲི་དགུ་སྟོང་དུ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སྤོང་བར་འགྱུར། བསྐལ་པ་ཁྲི་སུམ་སྟོང་དུ་ཕྲ་མའི་ཚིག་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་རྙེད་པར་དཀའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་སྤོང་བ་དག་སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་མང་ངོ་། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་དེ་དག་སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཁ་རོག་ང་ལ་སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཀུན་མ་དྲི་ཤིག །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་མ་སྙེད་ལ་གནོད་སེམས་བསྐྱེད་པ་བས་ནི་གང་ཟུང་གི་མདོ་ལ་སྨོད་པ་དེ་དེ་བས་མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བས་མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཚིག་པ་དེས་ཚིག་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཐར་བར་བགྱི་མི་ནུས་སོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཐར་བར་བྱ་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གི་མགོ་བཅད་ལ་དེ་ལ་དེས་སྨན་སྦྲང་རྩི་འམ། ཁ་ར་འམ། བུ་རམ་
43-245a
འམ། མར་རམ། འབྲུ་མར་རམ། བསྐུ་བའི་སྨན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གིས་མགོ་ལ་བསྐུས་ན། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སེམས་ཅན་དེ་སླར་ལྡང་ནུས་སམ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྔོ་མི་ཐོག་གོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གཞན་ཡང་མི་གཞན་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པར་གྱུར་ལ། དེས་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་མཚོན་རྣོན་པོས་བཏབ་ན་མཚོན་ཐང་ཅིག་བཏབ་པས་སྲོག་ཆོད་མ་ནུས་ཀྱང་། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་རྨ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྨན་གྱིས་སྦྱར་ན་དེའི་རྨ་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །ནམ་སོས་པར་གྱུར་པ་དེ་ན་སྡུག་བསྔལ་དྲན་ནས་ད་ནི་བདག་གིས་ཤེས་ཀྱིས་ལན་འགའ་ཡང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མི་བྱའོ། །སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་མི་དེ་ནམ་སྡུག་བསྔལ་དྲན་པ་དེ་ན་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་དེའི་ཚེ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་ཤི་བའི་ཕ་མ་མྱ་ངན་བྱེད་ཅིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཀྱང་དེ་ལ་སྐྱབས་བྱེད་ནུས་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་བདག་ལ་ཕན་པ་དང་། གཞན་ལ་ཕན་པ་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ། ཕ་མ་དེ་རེ་ཐག་ཆད་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་རྣམས་ཀྱང་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་རེ་ཐག་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རེ་ཐག་ཆད་པ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གཅིག་ནི་སེམས་ཅན་སྡིག་པ་བྱེད་པ་འམ། བྱེད་དུ་འཇུག་པའོ། །མི་གཅིག་ཤོས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་སྟེ། གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་རེ་ཐག་ཆད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་
43-245b
འདས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་འགྲོ་བ་གང་ལགས། ཚེ་སླད་མ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྨོད་པ་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ནི་མཐའ་ཡས་ཏེ། ཚེ་ཕྱི་མ་ཡང་མཐའ་ཡས་སོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་བསྐལ་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ངུ་འབོད་དུ་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པར་བསྡུས་གཞོམ་དང་། བསྐལ་པར་ཚ་བ་དང་། བསྐལ་པར་རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང་། བསྐལ་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཐིག་ནག་དང་། བསྐལ་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་མནར་མེད་པ་དང་། བསྐལ་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་དང་། བསྐལ་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཀྱི་ཧུད་ཟེར་བ་དང་། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཏུ་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྡུག་བསྔལ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ལགས་སོ། །ཉན་པར་མི་སྤྲོའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སེམས་ཅན་རྣམས། །ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཚོར་མྱོང་། །འཇིགས་པ་ཆེན་པོའི་ཚིག་འདི་ལ། །ཁྱོད་ནི་ཉན་པར་སྤྲོ་མ་ཡིན། །གང་ཞིག་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པ། །དེ་ནི་དགེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གང་ཞིག་མི་དགེའི་ལས་བྱེད་པ། །དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གང་ཞིག་བདེ་རྒྱུ་མི་ཤེས་པ། །སྐྱེས་ནས་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། །མྱ་ངན་བཅིངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །བྱིས་པ་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །གང་དག་སངས་རྒྱས་མཆོག་དྲན་པ། །མཁས་པ་རྣམས་ནི་བདེ་བ་ཡིན། །ཐེག་པ་ཆེ་ལ་དད་པ་ཡང་། །དེ་དག་ངན་
43-246a
འགྲོར་འགྲོ་མི་འགྱུར། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་རབ་བསྐུལ་ནས། །ལས་ནི་ཆུང་ངུ་བྱས་པ་ཡང་། །འབྲས་བུ་མཐའ་ཡས་སྤྱོད་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་ཞིང་གི་ཞིང་མཆོག་ཏུ། །ས་བོན་བཏབ་ན་འབྲས་བུ་ཆེ། །ཇི་ལྟར་ས་བོན་ཉུང་བཏབ་ལས། །འབྲས་བུ་མང་པོར་སྤྱོད་པ་བཞིན། །རྒྱལ་བའི་བསྟན་ལ་དགའ་བྱེད་པ། །མཁས་པ་རྣམས་ནི་བདེ་བར་འགྱུར། །སྡིག་པ་དག་ནི་རྣམ་པར་སྤོང་། །དགེ་བ་དག་ཀྱང་མང་དུ་བྱེད། །གང་དག་ང་ཡི་བསྟན་པ་ལ། །སྦྱིན་པ་སྐྲ་ཙམ་བྱིན་པ་ནི། །བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་རུ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་ཞིང་ནོར་ཡང་མང་། །གང་དང་གང་དུ་སྐྱེས་པར་ཡང་། །དེ་དག་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ཅན། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་སྦྱིན་པའི་གནས། །ཟབ་མོ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་ཆེ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པའི་ཆོས་འཚལ་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ལྟར་གང་གིས་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཉན་པ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱི། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གང་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
43-246b
དང་མཚུངས་པར་འཚལ་བར་བགྱི་བ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་སྨྲ་བ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་ཟུང་གི་མདོ་སྒྲོགས་པ་དེ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བའོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་པ་དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལྟ་བུའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ན། གང་དག་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་ཀློག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕྱོགས་བཞིའི་ཕྱོགས་རེ་རེར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་བསྐལ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་བཞུགས་ཤིང་ཆོས་སྟོན་ཏེ། ཟུང་གི་མདོ་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྗོད་ཀྱང་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཐའ་རྟོགས་པར་རམ་ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡི་གེར་འདྲི་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ན། གང་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། སེམས་པ་དང་། ཀློག་པ་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་དུ་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀློག་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ཙམ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཚིག་བཞི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ། །བླགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བ་གང་། །གང་གཱ་བརྒྱད་བཅུ་རྩ་བཞི་ཡི། །བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་
43-247a
རྒྱལ་བ་ཡིས། །འདི་ན་ཟུང་གི་མདོ་བླགས་པ། །དེ་དག་བསོད་ནམས་གང་ཡོད་པ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བརྗོད་གྱུར་ཀྱང་། །བསོད་ནམས་དེ་ནི་ཟད་མི་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ། །རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་མཐའ་ཡས་སོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ལྷ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་རྩ་བཞིས་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པ་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གི་སླད་དུ་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་འདི་ལྟ་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་བཞག་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །གཞན་གཅེར་བུ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཀྱེ་དགེ་སྦྱོང་གཱཽ་ཏ་མ་ནི་རྒྱལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་རྒྱལ་ལོ། །ཀྱེ་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་ཅན་དག་མུ་སྟེགས་ཅན་ཁྱེད་རྣམས་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་བར་འགྱུར། དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ་རྒྱལ་བར་མཛོད། དགེ་སྦྱོང་གཱཽ་ཏ་མ་ནི་རྒྱལ་བར་མཛོད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ཁྱེད་རྣམས་ལ་རྒྱལ་བ་མ་མཐོང་ངོ་། །ཁྱེད་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གནས་ན། །ཇི་ལྟ་བུར་ནི་རྒྱལ་བར་འགྱུར། །གཅེར་བུ་ཁྱེད་རྣམས་ཉོན་ཅིག་དང་། །ཁྱེད་ལ་ཕན་པ་བརྗོད་པར་བྱ། །བྱིས་པའི་བློ་ལ་བདེ་བ་མེད། །ཁྱེད་ཅག་རྒྱལ་བར་ག་ལ་འགྱུར། །ངས་ནི་སངས་རྒྱས་སྤྱན་གྱིས་སུ། །ཟབ་མོའི་ལམ་ཡང་བསྟན་པར་བྱ། །དེ་ནས་གཅེར་བུ་པ་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཁྲོས་པས་མ་དད་པའི་སེམས་སྐྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་རྡོ་རྗེ་གསོར་བ་དང་། དེ་ནས་གཅེར་བུ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་སྔངས་སྐྲག་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོས་ཉམ་ཐག་སྟེ་ངུ་ཞིང་མཆི་མ་ཟག་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་སྐུ་མི་སྣང་བར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་གཅེར་བུ་པ་དེ་དག་ངུ་ཞིང་གདོང་མཆི་མས་གང་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཐོང་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །འདི་ན་དཔུང་གཉེན་སུ་ཡང་མེད། །
43-247b
དེ་བཞིན་ཕ་མེད་མ་ཡང་མེད། །འབྲོག་དགོན་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཐོང་། །ཁང་པ་སྟོང་པ་གནས་མེད་དོ། །འདི་ན་ཆུ་ཡང་མ་ཡོད་དོ། །ཤིང་ཡང་མེད་ཅིང་བྱ་ཡང་མེད། །འདི་ན་སྐྱེ་བོ་མ་མཐོང་སྟེ། །མགོན་མེད་སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བ་ནི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་མཐོང་བས། །མི་བཟད་ཆེན་པོ་མྱོང་བར་གྱུར། །ཡང་དེའི་ཚེ་ན་གཅེར་བུ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་པུས་མོ་གཉིས་ས་ལ་བཙུགས་ནས་སྒྲ་འབྱིན་ཅིང་དབྱངས་ཀྱིས་གོ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྐང་གཉིས་མཆོག །བདག་ཅག་རྣམས་ལ་ཕན་པ་མཛོད། །འགྲོ་བ་ཉམ་ཐག་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཛུམ་པ་མཛད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སོང་ལ་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཤོད་ཅིག །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རི་ནག་པོ་ནི་རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ལ་གོར་མ་བཀུམ་པར་རྩེ་མོ་འདུད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་ཆོས་བསྟན་པར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁ་རོག་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐབས་མཁས་པ་མང་གིས་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སོང་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་ལྟོས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ག་ལ་སྣང་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གདན་གང་དུ་བཏིང་བ་ལྟོས་ཤིག་དང་། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ང་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སམ། འོན་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་སམ། སུའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་མཆི་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་སོང་ཤིག །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུས་ནི་ཕྱིར་ཤོག་ཤིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་
43-248a
འདས་ལ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ་དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་དེ་དག་ལ་ཆོས་བསྟན་པ། གྲོགས་པོ་དག་སྐྱེ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །སྐྱེས་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཇིགས་པ་མང་དུ་འབྱུང་ངོ་། །སྐྱེས་ནས་ནད་ཀྱིས་འཇིགས་པ་རྣམས་འབྱུང་ངོ་། །ནད་ལས་རྒ་བའི་འཇིགས་པ་རྣམས་འབྱུང་ངོ་། །རྒས་པ་ལས་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་རྣམས་འབྱུང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེས་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་འཇིགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བགྱི་བ་གང་ལགས། མིར་སྐྱེས་ནས་འཇིགས་པ་མང་དུ་འབྱུང་སྟེ། རྒྱལ་པོའི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །རྐུན་པོའི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །མེའི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །དུག་གི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཆུའི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །རླུང་གི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཀློང་འཁྱིལ་བའི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐྱེ་བའི་གླེང་གཞི་དེ་ལྟ་བུ་རྣམ་པ་མང་པོས་ཆོས་བསྟན་པ་དང་། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་པ་དེ་དག་རབ་ཏུ་སྐྲག་པར་གྱུར་ནས་བདག་ཅག་ནི་ཕྱིན་ཅད་སྐྱེ་བ་ལ་ནམ་ཡང་མི་མོས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྨྲས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པ་ན། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །རང་གི་འཁོར་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྟའི་གཟུགས་དང་གླང་པོ་ཆེའི་གཟུགས་དང་། སྟག་གི་གཟུགས་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་གཟུགས་དང་། རི་རབ་ཀྱི་གཟུགས་དང་། གཡུང་དྲུང་རིས་ལྟ་བུའི་གཟུགས་དང་། ལ་ལ་དག་ནི་ཤིང་ལྗོན་པའི་གཟུགས་སུ་སྟོན་ཅིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་པད་མའི་ཁྲི་ལ་སྐྱིལ་མོ་དཀྲུང་དུ་འཁོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཡས་རོལ་ན་འཁོད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཡོན་རོལ་ན་འཁོད་ཅིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་
43-248b
བཞག་སྟེ། ཐབས་མཁས་པས་ཆོས་སྟོན་པར་སྣང་ངོ་། །ཞག་བདུན་པའི་ཉིན་མོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕྱག་གི་མཐིལ་བརྐྱང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་པད་མ་བླ་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནས་འདིར་འོང་བར་མཁྱེན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་རྣམས་འགྲོ་བ་དེ་ན་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་པད་མ་བླ་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་ཉིན་ཞག་བདུན་གྱིས་ཕྱིན་ཏོ། །ནམ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱག་བརྐྱང་བ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སེམས་དང་ཞིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་མཆིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་རྫུ་འཕྲུལ་གཅིག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱེ་བ་སྟོང་མཐོང་སྟེ། གདུགས་བདུན་པ་ལ་པད་མ་བླ་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་ཕྱིན་ནས་དེའི་བར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མི་འཁྲུགས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དག་ཀྱང་མཐོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནས་གདོད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་གཉིས་དག་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་པ་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་གདུགས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་དག་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་མཐོང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་བགྱིས་ནས་སླར་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཉིད་ཀྱི་གདུགས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་རྩ་དགུ་འདས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་རྩ་དགུ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་
43-249a
སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་རྩ་དགུ་བྱུང་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་གདུགས་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བགྱིས་པ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་མི་གདའ་བར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་རྣམས་སུ་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་མཐོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་བདག་གིས་ཕྱག་བགྱིས་ནས་བདག་ཐལ་བྱུང་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མཛད་པ་རྣམས་མཐོང་སྟེ། བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཕྱག་བགྱིས་ནས་ཐལ་བྱུང་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔ་དག་ན་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པ་མཐོང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་དེ་ལ་བསམ་པ་སྐྱེས་པ་དང་མཆི་མ་ཤོར་ཏོ། །གཞན་ཡང་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། སྲིན་པོ་དང་། འདོད་པའི་གཟུགས་ཅན་མང་པོ་དག་ངུ་ཞིང་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་ཆེན་པོས་ཟུག་པ་ཡང་མཐོང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྒྱ་མཚོ་དང་བཅས་པ། རི་རབ་དང་བཅས་པ། ས་ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་ཚིག་པ་དེ་ལ་ཡང་ཕྱག་བགྱིས་ནས་རེ་ཐག་ཆད་པར་གྱུར་ཏེ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་པད་མ་བླ་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་མ་ཕྱིན་གྱི་བར་དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྲི་བཤམས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་ཡང་མཐོང་སྟེ། ལྷོ་ཕྱོགས་ན་ཁྲི་བཤམས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དང་། བྱང་ཕྱོགས་ན་ཁྲི་བཤམས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དང་། ཤར་ཕྱོགས་ན་ཁྲི་བཤམས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་ན་ཁྲི་བཤམས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དང་། སྟེང་གི་ཕྱོགས་ན་ཁྲི་བཤམས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་མཐོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྲི་བཤམས་པ་དེ་དག་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བགྱིས་པ་
43-249b
ཤ་སྟག་སྟེ། ཁྲི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་ཤིང་ཆོས་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བདག་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིའི་མིང་ཅི་ཞེས་ཞུས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ནི་པད་མ་བླ་མ་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནས་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་བསྐོར་བ་བགྱིས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་ཅི་ཞེས་ཞུས་པ་དང་། དེ་དག་གིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་པད་མའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་བདག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་གདའ་ན་པད་མའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བགྱི་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་མ་འཚལ་ན་དེ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་པད་མའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ངས་ཁྱོད་ལ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་ནི་མི་གདའ་བར་གྱུར་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུགས་ཤ་དག་ཏུ་གདའ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་པུ་ཞིག་གདའ་ནས་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་དེར་མཆིས་པ་དང་། ཁྲི་ཡང་བྱུང་བར་གྱུར་ནས་ཁྲི་དེ་ལ་མཆིས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཚེ་ཁྲི་དུ་མ་ཞིག་བྱུང་ནས་ཁྲི་དེ་དག་ལ་སུ་ཡང་མཆིས་པར་མ་མཐོང་ནས་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྲི་འདི་དག་ལ་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་མ་མཆིས་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ནི་ཁྲི་འདི་དག་ལ་འདུག་པའི་མཐུ་མེད་དོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཅི་ཞིག་བསྐྲུན་ན་ཁྲི་དེ་དག་
43-250a
ལ་མཆིས་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག་སེམས་ཅན་གང་དག་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་པ་དེ་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་ཁྲི་དེ་དག་ལ་འདུག་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་དག་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། ཀློག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་པས་ཁྱོད་ཁྲི་འདི་ལ་འདུག་པར་གྱུར་ཀྱི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཁྱོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིའི་ནང་དུ་ཆུད་པར་ག་ལ་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་བདག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པ་དེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་པད་མའི་སྙིང་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཛུམ་པ་མཛད་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་འཛུམ་པ་མཛད་པ་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་གང་དང་ཇི་ཞིག་གི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཛུམ་པ་མཛད། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་མཐུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཉོན་ཅིག །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ལ། དེས་གླིང་བཞིའི་ཞིང་རྣམས་ལ་ཏིལ་བཏབ་ན། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་དེའི་ས་བོན་མང་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནམ། ཀུན་དུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མང་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་ལས་སེམས་ཅན་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་དེ་དག་ཕུང་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ལ་མི་གཞན་ཞིག་གིས་ཏིལ་གྱི་འབྲུའི་ཕུང་པོ་དེ་ལས་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་རེ་རེ་ནས་བླངས་ཏེ་ཕྱོགས་གཞན་དུ་འཇོག་ན། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སེམས་ཅན་དེས་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་དེ་དག་བགྲང་བ་འམ་དཔེ་བྱ་ནུས་སམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་
43-250b
གཤེགས་པ་དེ་མ་ལགས་སོ། །ཏིལ་གྱི་འབྲུ་དེ་དག་བགྲང་བ་འམ། དཔེ་བགྱི་བར་རྔོ་མི་ཐོག་གོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་གྱིས་དཔེ་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཏིལ་གྱི་འབྲུ་དེ་དག་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་གྱུར་ལ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་བརྗོད་ཀྱང་དཔེས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ན། གང་ཡི་གེ་འདྲི་བ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདྲིར་འཇུག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡི་གེར་འདྲི་བས་བསོད་ནམས་ཅི་ཙམ་ཞིག་སྐྱེད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག །གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རྩྭ་འམ་ཤིང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སོར་གཅིག་ཙམ་དུ་གཏུབས་པ་དང་། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དཔེར་བྱ་བ་གཉིས་ཀྱང་ཉོན་ཅིག །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རྡོ་འམ་གཡང་ས་འམ། ས་འམ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ན་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་དེ་དཔེ་བྱ་བར་ནུས་སམ། ཀུན་དུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །གཞན་དུ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡི་གེར་འདྲི་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དཔེ་བྱར་མི་ནུས་ཏེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་ནི་གང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་ཐ་ན་ཡི་གེ་འབྲུ་གཅིག་ཙམ་བྲིས་ཏེ་འཇོག་པ་དེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བསོད་ནམས་རབ་ཏུ་མང་གི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་དག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་
43-251a
པ་ཆེན་པོའི་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་ཅིང་བསྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པའི་བསོད་ནམས་དེ་ལ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལ་ཡང་དཔེ་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཟུང་གི་མདོ་འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་གཏེར་སྟོན་པའོ། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲོན་མ་འབར་བར་བྱེད་པའོ། །བདུད་སྡིག་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕམ་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་རྣམ་པར་འབར་བར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་རབ་ཏུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་དཀོན་པ་ལགས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དཀོན་པ་ལགས་སོ། །གང་གི་ཚེ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཉིན་མཚན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་ཞིང་ཉིན་མཚན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ལྟ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐོང་ངོ་། །ནམ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐོང་བ་དེ་ན་གཏེར་ཐམས་ཅད་མཐོང་ངོ་། །དེ་འགུམ་པའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་སྐྲག་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར། ནམ་དུ་ཡང་མའི་མངལ་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར། ནམ་དུ་ཡང་མྱ་ངན་ཅན་དུ་མི་འགྱུར། སྲེད་པའི་ཞགས་པས་བཅིངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
43-251b
པ་རྣམས་འབྱུང་བ་ནི་རྙེད་པར་དཀའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྙེད་པར་དཀའ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྙེད་པར་དཀའ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡང་རྙེད་པར་དཀའོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་གང་གི་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་པར་གྱུར་པ་དེ་བསྐལ་པ་བརྒྱད་བཅུའི་བར་དུ་ཚེ་རབས་དྲན་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་དྲུག་ཁྲིའི་བར་དུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བརྒྱད་སྟོང་གི་བར་དུ་བརྒྱ་བྱིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཉི་ཁྲིའི་བར་དུ་གནས་གཙང་མའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་དང་བསྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་སུམ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་གི་བར་དུ་ཚངས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་དགུ་ཁྲི་དགུ་སྟོང་གི་བར་དུ་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་འབུམ་གྱི་བར་དུ་ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཉི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་གི་བར་དུ་དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་སུམ་སྟོང་གི་བར་དུ་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་རིས་སུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མཚོན་གྱིས་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གི་བར་དུ་ཤེས་རབ་འཆལ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བདུན་སྟོང་གི་བར་དུ་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་དགུ་སྟོང་གི་བར་དུ་མཛེས་ཤིང་བལྟ་ན་སྡུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གི་བར་དུ་བུད་མེད་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་གི་བར་དུ་ལུས་ལ་ནད་ཀྱིས་བཏབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་སུམ་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གི་བར་དུ་ལྷའི་མིག་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་དགུ་སྟོང་གི་བར་དུ་ཀླུའི་སྐྱེ་གནས་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་དྲུག་ཁྲིའི་བར་དུ་ཁྲོ་བའི་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བདུན་སྟོང་གི་བར་དུ་དབུལ་
43-252a
པོའི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་དུ་གླིང་གཉིས་ལ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །ནམ་དབུལ་པོར་འགྱུར་བ་དེ་ན་ཡང་འདི་འདྲ་བའི་བདེ་བ་རབ་ཏུ་འཐོབ་སྟེ། བསྐལ་པ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་གི་བར་དུ་དམུས་ལོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་སུམ་སྟོང་གི་བར་དུ་ངན་སོང་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་གི་བར་དུ་བཟོད་པ་སྨྲ་བར་འགྱུར་རོ། །འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐ་མ་འགག་པར་འགྱུར་བ་ན། འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཁྲོ་བའི་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་མ་སྙེད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་བྱེ་བ་ཉི་ཤུ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་བྱེ་མ་སྙེད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་བརྒྱད་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྟེང་གི་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །འོག་གི་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་བྱེ་མ་སྙེད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་པས་ཚེ་གཞན་དུ་ཡོན་ཏན་དང་། ཕན་ཡོན་དང་། བདེ་བ་འདི་སྙེད་དུ་འགྱུར་གྱིས་མ་འཇིགས་ཤིག །ཅེས་དབུགས་འབྱིན་ཏོ། །ཀྱེ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་འདི་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཀྱེ་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཁྱོད་ལ་གཟིགས་སུ་བྱོན་ཏོ། །གསོལ་པ། བདག་གིས་
43-252b
དགེ་བའི་ལས་ཅི་ཞིག་བགྱིས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོ་ཞིག་བདག་ག་ལ་མཆིས་པར་བྱོན། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག །ཁྱོད་ཀྱིས་མིའི་ལུས་ཐོབ་སྟེ་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣ་ལམ་དུ་ཐོས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་སྙེད་སྐྱེས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དེ་སྙེད་དུ་གྱུར་ན་གང་མཐའ་དག་ཆུབ་པར་ཐོས་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཀའ་སྩལ་པ། ཁ་རོག་ཁ་རོག་ཀྱེ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་བསོད་ནམས་བརྗོད་ཀྱིས་ཉོན་ཅིག །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཅུ་གསུམ་གྱི་བྱེ་མ་སྙེད་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཅུ་གསུམ་གྱི་བྱེ་མ་སྙེད་ལ་མཆོད་པ་བས་ནི་གང་གིས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཐོས་པ་དེ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ན། གང་མཐའ་དག་ཆུབ་པར་ཐོས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གིས་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་མཐའ་དག་ཆུབ་པར་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་ཉོན་ཅིག །གང་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཏིལ་བཏབ་པའི་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ལ། དེ་ནས་སྐྱེས་བུ་ཕྱུག་ཅིང་ནོར་མང་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་དེ་དེ་ནས་སྐྱེས་བུ་དེས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་དག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པས་ནི་གང་གིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་
43-253a
རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པར་གྱུར་ལ། གང་གིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་ནི་གང་གིས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བར་གྱུར་ལ། གང་གིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་ནི་གང་གིས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་མི་འོང་བར་གྱུར་ལ་གང་གིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་ནི་གང་གིས་དགྲ་བཅོམ་པ་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱུར་ལ། གང་གིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་གང་གིས་རང་སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རང་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ལ། གང་གིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ནི་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་ལ་གང་གིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་ནི་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་ལ་སེམས་དང་བར་བྱེད་པ་དང་། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་བཞིན་
43-253b
གཤེགས་པས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ལ་གང་སེམས་དང་བར་བྱེད་པ་དང་། གང་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་ན། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་གང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་སེམས་དང་བས་ཕྱག་འཚལ་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདི་ཐོས་པར་ནུས་སམ་ཞེ་ན། གང་དག་ཐོས་པར་གྱུར་ཡང་དད་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག །བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལས་གང་དག་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་གཏིང་རྙེད་པར་ནུས་པ་ཡོད་དམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་མཆིས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་གང་ལག་མཐིལ་གཅིག་གིས་རྒྱ་མཚོ་ཟད་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་འགའ་ཡོད་དམ། གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་མཆིས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་མ་མཆིས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་སྐེམས་ནུས་པའི་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དམན་པ་ལ་མོས་པའི་སེམས་ཅན་གང་གིས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཉན་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་གང་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་གང་གཱའི་ཀླུང་བརྒྱད་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་མ་མཐོང་བ་དེ་དག་གིས་ནི་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་མི་ནུས་སོ། །གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་དགུ་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་མཐོང་བ་དེ་དག་གིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཉན་མི་ནུས་ཏེ། གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མ་མཐོང་བ་དེ་དག་གིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ནས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་མཐོང་བ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་
43-254a
ཐོས་ན་སེམས་དང་བ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་དད་ཅིང་མི་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག །གང་གིས་ཟུང་གི་མདོ་འདི་ལས་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔ་ལས་འདས་ནས་དེ་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་བདེ་བ་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཚེའི་ཚད་ནི་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཐུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་ཐ་ན་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཐོས་པ་དེ་དག་ནི་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སེམས་ཅན་གང་ལ་ལས་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་བྱས་སམ་བྱེད་དུ་བཅུག་གམ། བྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དེ་ཡང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཉན་ན་དེའི་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་སྡིག་པའི་ལས་དེ་དག་བྱང་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །བམ་པོ་གཉིས་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག་དང་ཡོན་ཏན་གཞན་ཡང་བཤད་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ཞིག་མཆོད་རྟེན་བཤིག་པ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་གཡོ་བར་བྱེད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པ་དང་། མིའི་སྲོག་གཅོད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ཕྱིས་འགྱོད་ཅིང་མྱ་ངན་བྱེད་དེ་ལུས་འདིས་བདག་ཕུང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་ཡང་ཕུང་སྟེ། བདག་མ་རུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་ངོ་། །མི་བཟོད་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་ངོ་། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྤང་བར་འགྱུར་རོ། །སྨད་པར་འགྱུར་རོ། །
43-254b
སེམས་ཅན་དེ་ནི་ཚིག་པ། མ་རུང་བར་གྱུར་པ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱང་མ་རུང་བར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྡོང་དུམ་ཚིག་པ་བཞིན་དུ་མི་དེ་ཡང་བསྐལ་པ་དུ་མའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱིམ་ལེགས་པར་བྲིས་པའི་ཀ་གདུང་ཚིག་ན་མི་མཛེས་པ་ལྟར་མི་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་ཡང་མི་མཛེས་སོ། །གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་བ་དེ་དང་དེ་དག་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱོ་ཞིང་བརྡེག་པ་དང་། བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པས་ཉེན་ཅིང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་སྟེ་བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པའི་རྒྱུ་དང་སྤྱོས་པའི་རྒྱུས་མཆོད་རྟེན་བཤིག་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་རྗེས་སུ་དྲན་ནས་དེའི་ཕྱིར་བདག་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། བདག་གི་སྐྱོབ་པ་ནི་སུ་ཡིན་སྙམ་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྐྱོ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་དེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །འདི་ན་ནི་བདག་གི་སྐྱོབ་པ་སུ་ཡང་མེད་ཀྱིས། བདག་རི་དང་རིའི་སུལ་དག་ཏུ་སོང་ལ་དེར་འཆི་བའི་དུས་བྱའོ་སྙམ་མོ། །སྨྲས་པ། བདག་གིས་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་པས། །རྟག་ཏུ་སྡོང་དུམ་ཚིག་པ་བཞིན། །འཇིག་རྟེན་འདི་ནའང་མི་མཛེས་ལ། །ཚེ་གཞན་ན་ཡང་མཛེས་མ་ཡིན། །ཁྱིམ་གྱི་ནང་ནའང་མི་མཛེས་ལ། །ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མཛེས་མ་ཡིན། །ཉེས་པའི་རྒྱུས་ནི་སྡིག་བྱས་ཏེ། །དེས་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཚེ་གཞན་དུ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ན། །ངན་འགྲོ་འདིར་ནི་གང་དུ་གནས། །མཆི་མས་བརྣངས་པར་རབ་ངུ་ནས། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚིག་ཐོས་སོ། །ཀྱི་ཧུད་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཏུ། །ངན་འགྲོར་འགྲོ་བས་རེ་ཆད་དོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལ་སྨྲས་པ། སྐྱེས་བུ་བླུན་པོ་དེ་སྙམ་དུ། །སྡུག་བསྔལ་སེམས་པ་ཐོང་ལ་སོད། །ཕ་བསད་ཅིང་ནི་མ་བསད་དེ། །བདག་གིས་མཚམས་མེད་ལྔ་བྱས་པས། །བདག་ལ་སྐྱབས་དང་དཔུང་གཉེན་མེད། །སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར། །རི་ཡི་རྩེ་མོར་སོང་ནས་སུ། །དེ་ནས་བདག་ལུས་དོར་བར་བྱ། །
43-255a
སྐྱེས་བུ་བླུན་པོ་མ་འགྲོ་ཤིག །གནོད་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྡིག་པ་མང་བྱས་ཀྱིས། །སྡིག་པའི་ལས་ནི་མ་བྱེད་ཅིག །གང་དག་བདག་ལ་གནོད་བྱེད་རྣམས། །སྡུག་བསྔལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ། །མྱ་ངན་བྱེད་ཅིང་ངུ་བས་ན། །དེ་ཕྱིར་ས་ལ་འགྱེལ་བར་འགྱུར། །བརྩོན་འགྲུས་དེས་ནི་སངས་རྒྱས་མི་འགྱུར་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བའང་མ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཐར་པའི་ཐེག་པའང་མི་འཐོབ་ཀྱིས། །བརྩོན་འགྲུས་གཞན་གྱིས་རབ་ཏུ་འབད་པར་གྱིས། །དྲང་སྲོང་ག་ལ་ཡོད་པའི་རི་དེར་སོང་། །སོང་སྟེ་དྲང་སྲོང་ཆེ་བ་ཉིད་མཐོང་ནས། །དེ་ཡི་རྐང་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །སེམས་ཅན་དམ་པ་བདག་ལ་སྐྱབས་མཛོད་ཅིག །བདག་ནི་འཇིགས་སྐྱེད་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་གཟིར། །སེམས་ཅན་སྙིང་པོ་དྲང་སྲོང་ཚིག་གསོན་ཅིག །བཞུགས་ལ་སེམས་ཀྱི་སྐབས་ནི་དབྱེ་མཛོད་དེ། །སྐད་ཅིག་ཙམ་ཞིག་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཤོད། །འཇིགས་སྐྲག་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་གཟིར་བས་ན། །དེ་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་ཡིད་ཙམ་བཞུགས་སུ་གསོལ། །བདག་གིས་སྡིག་མང་གང་བགྱིས་བཤགས་པར་འཚལ། །དྲང་སྲོང་གིས་ནི་བདག་ལ་བཀའ་སྩོལ་ཅིག །དྲང་སྲོང་གིས་སྨྲས་པ། སྡུག་བསྔལ་ངུ་ཞིང་མྱ་ངན་བྱེད་པས་གཟིར། །ཁྱོད་ནི་བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པས་ཉེན་པ་སྟེ། །རེ་ཆད་སྲིད་པ་གསུམ་དུ་འགྲོ་བས་ན། །ཁ་ཟས་གང་དག་བྱིན་པ་དེ་དག་ཟོ། །ལུས་ནི་ཚིམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །དྲང་སྲོང་གིས་ནི་ཟས་བྱིན་ཏེ། །ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིམ་ཟོས་ནས། །སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་བྱེད་པའི། །ཆོས་ནི་ཁྱོད་ལ་ཕྱིས་བཤད་དོ། །དེ་ཡི་ཁ་ཟས་ཞིམ་པོ་དེ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཟོས་པར་གྱུར། །ཟས་ཟོས་ནས་ཀྱང་ལག་དཀྲུས་ཏེ། །དྲང་སྲོང་ལ་ནི་བསྐོར་བྱས་ནས། །སྐྱིལ་མོ་དཀྲུང་དུ་འདུག་ནས་སུ། །སྡིག་པ་གང་དང་གང་བྱས་སྨྲས། །ཕ་བསད་དང་ནི་མ་བསད་དང་། །མཆོད་རྟེན་བཤིག་པ་བདག་གིས་བགྱིས། །
43-255b
བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པ་བར་ཆད་བགྱིས། །དེ་ཡི་ཚིག་དེ་ཐོས་ནས་སུ། །དེ་ནས་དྲང་སྲོང་ཚིག་སྨྲས་པ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྡིག་པ་བྱས་པས་ན། །ཀྱེ་མ་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་མི་དགེ། །སྡིག་པའི་ལས་ནི་བྱས་པ་དང་། །བྱེད་དུ་བཅུག་པ་བཤགས་པར་གྱིས། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་སྟེ། འཇིགས་སྐྲག་སྐྱོ་ནས། བདག་ལ་སུ་ཞིག་སྐྱོབ་པར་འགྱུར། །བདག་གིས་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་པས། །སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར། །དེ་ནས་མི་དེས་པུས་མོ་གཉིས་ས་ལ་བཙུགས་ནས་དྲང་སྲོང་དེ་ལ་སྨྲས་པ། བདག་གིས་བྱས་ཤིང་བྱེད་བཅུག་པ། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་བཤགས་པར་བགྱི། །སྡིག་པའི་འབྲས་བུར་དེ་མ་གྱུར། །སྡུག་བསྔལ་བདག་གིས་མྱོང་མ་འགྱུར། །བདག་ནི་ཁྱོད་དང་ཉེ་གྱུར་གྱིས། །དྲང་སྲོང་བདག་གི་སྐྱབས་སུ་གྱུར། །འགྱོད་པ་མེད་ཅིང་ཞི་བས་ན། །བདག་གི་སྡིག་པའི་ལས་རྣམས་ཞི། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དྲང་སྲོང་དེས་མི་དེ་ལ་སྨྲས་པ། ང་ནི་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་སྐྱབས་སུ་འགྱུར། ང་ནི་རྟེན་དུ་འགྱུར། ང་ནི་དཔུང་གཉེན་དུ་འགྱུར་གྱིས་ཁྱོད་མ་འཇིགས་པར་མངོན་སུམ་དུ་ཆོས་ཉོན་ཅིག །ཁྱོད་ཀྱིས་ཟུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཅུང་ཟད་ཐོས་སམ་ཞེས་དབུགས་ཕྱུང་བ་དང་། དེས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་ཡོང་མ་ཐོས་སོ། །དྲང་སྲོང་གིས་སྨྲས་པ། གང་སྙིང་རྗེ་ལ་གནས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་མ་གཏོགས་པར་སེམས་ཅན་ཚིག་པ་ལ་སུ་ཞིག་ཆོས་སྟོན། སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་ཉོན་ཅིག །སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་ཡང་ཤིན་དུ་གྲངས་མེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཅན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་ཡོད་དེ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་དེའི་ཁྱིམ་དུ་བུ་ཞིག་བཙས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པས་བྲམ་ཟེ་མཚན་མཁན་རྣམས་བསྡུས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བྲམ་ཟེ་གཞོན་ནུ་ལ་མཚན་ཇི་ལྟ་ཞིག་མཐོང་། དེ་ནས་བྲམ་ཟེ་
43-256a
མཚན་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མི་དགེའོ། །གཞོན་ནུ་བཙས་པ་འདི་ནི་མི་དགེའོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་འདི་ཅིར་འགྱུར། མཚན་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་གཞོན་ནུ་འདི་གལ་ཏེ་ལོ་བདུན་ཐུབ་པར་འགྱུར་ན་དེ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་སྐུ་ལ་རྒལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ངའི་སྲོག་གི་བར་ཆད་དུ་གྱུར་ཀྱང་རུང་གིས་ངའི་བུ་འདི་མི་བསད་དོ། །བརྒྱ་ལ་བརྒྱ་ལམ་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་མིར་སྐྱེ་བ་འཐོབ་པས་གང་མིའི་ལུས་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་མི་བྱའོ། །དེ་ནས་གཞོན་ནུ་དེ་སྐྱེ་དྲག་ཁྱད་དུ་ནི་དེ་ཟླ་བ་གཅིག་ལོན་ན་གཞན་ལོ་གཉིས་ལོན་པ་ཙམ་གྱི་ཚད་དུ་སྐྱེས་ནས་རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པས་ཀྱང་གཞོན་ནུ་འདི་ནི་བདག་གི་ལས་བསགས་པས་སྐྱེས་པར་ཤེས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་གཞོན་ནུ་དེ་ལ་རྒྱལ་ཐབས་བྱིན་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་སྲིད་ཆེ་ཞིང་གྲགས་པའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ལ་ཆོས་ཀྱིས་དབང་བར་བྱའི་ཆོས་མ་ཡིན་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་ཐབས་བྱིན་ནས་རྒྱལ་པོ་ཞེས་མིང་བཏགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་ཡང་རང་གི་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་བློན་པོ་བྱེ་བ་དེ་དག་རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་དེ་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས་རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ད་ཅིའི་སླད་དུ་རང་གི་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་མི་མཛད། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། ངས་བསྐལ་པ་མང་པོ་གྲངས་མེད་པར་གང་རྒྱལ་སྲིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་དབང་བར་གྱུར་ཀྱང་ང་ནམ་ཡང་ངོམས་མ་མྱོང་ངོ་། །ཡང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ལོན་པ་དང་། བུ་དེས་ཕ་མའི་སྲོག་བཅད་དེ་དེ་ན་དེས་མཚམས་མེད་པའི་ལས་བསགས་སོ། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་གང་གི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་སྐྱེས་ནས་འགྱོད་དེ་མཆི་མས་བརྣངས་པར་ངུ་བ་དང་། ངས་དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་དེར་སོང་ནས་ཆོས་བསྟན་པ་དང་། དེས་ཀྱང་ཆོས་དེ་ཐོས་ནས་
43-256b
མཚམས་མེད་པ་དེ་དག་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་མྱུར་དུ་བྱང་བར་གྱུར་པའི་དུས་དེ་ཡང་དྲན་ནོ། །སྨྲས་པ། ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མདོའི་རྒྱལ་པོ་དཀའ་ཐུབ་ཆེན་པོ་གང་དག་གིས་ཐོས་པ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་གནས་བླ་ན་མེད་པ་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་བར་འགྱུར་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་འགྱུར་བ་འདི་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་མྱུར་དུ་ཐར་འགྱུར་བ། །ཆོས་རྣམས་བཤད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཉོན། །ཚིག་བཞི་པ་ཡི་ཚིགས་བཅད་ཙམ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བཤད་པས་ན། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་གྱུར་ན། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །སྡིག་པ་ཀུན་ལས་ཐར་ཏོ་ཞེས། །ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ཆེད་དུ་བརྗོད། །སེམས་དམྱལ་འཇིགས་པའི་བཅིངས་པ་ལས། །སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་དཀྲོལ། །དེ་ནས་མི་དེ་སྟན་དེ་ལ། །ལངས་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བྱས་ནས། །དེ་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་རབ་ཏུ་བྱིན། །ལེགས་སོ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས། །ལེགས་སོ་སྡིག་པ་འཇིག་བྱེད་པ། །གང་དག་ཟུང་མདོ་ཚུལ་ཆེན་བསྟན། །ཐོས་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་ཀྱང་ལེགས། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལས་ལྷའི་བུ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་དྲང་སྲོང་དེའི་གན་དུ་ལྷགས་ནས་རྐང་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། འདི་སྐད་ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཀའ་ཐུབ་ཆེན་པོ་ཡུན་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཚུན་ཆད་དགོས་ཤེས་སྨྲས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཞི་ལྷགས། གནོད་སྦྱིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་ལྷགས་ཏེ་དྲང་སྲོང་དེ་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཆེ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡུན་ཇི་སྲིད་ཚུན་ཆད་དགོངས་དྲང་སྲོང་གིས་སྨྲས་པ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་རྣམས་སོ། །སྨྲས་པ། དགེ་བའི་ལས་གང་གིས་ན་སྐད་ཅིག་གིས་སྡིག་པའི་ལས་འདི་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར། སྨྲས་པ། ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་
43-257a
གྲངས་ཐོས་པས་སོ། །གང་དེར་སེམས་ཅན་ཚོགས་པ་རྣམས་ལས་གང་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ནས་དད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །མི་གང་གིས་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་བྱས་པ་དེ་དག་གིས་ཟུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ན་ཡང་སྐད་ཅིག་གིས་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་དེ་དག་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་ཟད་ཅིང་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་འགྱུར་ཏེ། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་གི་བར་དུ་ངན་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་བཅད་པར་འགྱུར་རོ། །ལྷའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒོ་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་ཕྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་ཐ་ན་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཐོས་པ་ཡང་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདི་འདྲ་བར་འགྱུར་ན། གང་མེ་ཏོག་དང་། བདུག་པ་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། ཕྱེ་མ་དང་། ཆོས་གོས་དང་། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དག་གིས་སྟི་སྟང་བྱེད་པ་དང་། བཙུན་པར་བྱེད་པ་དང་། རི་མོ་བྱེད་པ་དང་། མཆོད་པར་བྱེད་པ་དང་། སིལ་སྙན་དང་། རོལ་མོ་སྦྱོར་བའི་ལས་བྱེད་ཅིང་ལན་གཅིག་ཅིག་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སྟེ་ལེགས་པར་བཤད་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བར་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འཆད་པ་ན་གང་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ཕྱག་འཚལ་བ་དེ་དག་ཅི་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་ཙམ་གྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྐྱེད་པ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག །གང་དག་གིས་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་བྱས་སམ་བྱེད་དུ་བཅུག་གམ། བྱེད་པ་ལ་ཡིད་རང་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་ཐ་ན་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཐོས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ཕྱག་འཚལ་ན་དེའི་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་
43-257b
བྱང་བར་འགྱུར་ན། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་གང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་མཐའ་དག་ཆུབ་པར་ཐོས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཟུང་གི་མདོའི་དོན་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་དཔེ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་མ་དྲོས་པའི་ཁང་པ་ཉི་མ་ནམ་ཡང་མི་འཆར་བ་དེ་ནས་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལྔ་འབབ་པོ། །དེ་ནས་མི་ལ་ལ་ཞིག་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གི་ཐིགས་པ་བགྲང་ན། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་དག་གིས་ཐིགས་པ་བགྲངས་པས་མཐའ་རྟོགས་པར་ནུས་སམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་རྔོ་མི་ཐོག་གོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་བསྐལ་པ་བརྒྱར་རམ། བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་ཡང་བགྲང་བའི་ཚུལ་གྱི་མཐའ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡུད་ཙམ་ཞིག་འཆད་པ་དེ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཀའ་བ་བགྱིད་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་གང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཆད་ནུས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་ཆེས་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མཚོ་མ་དྲོས་པ་ལས་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལྔ་འབབ་པ་དེ་དག་གི་ཐིགས་པ་ནི་བགྲང་བའི་ཚུལ་གྱིས་མཐའ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ལྟ་སྟེ་གང་གཱ་དང་། སི་ཏ་དང་། བག་ཤུ་དང་། ཡ་མུ་ན་དང་། ཙན་དྲ་བ་ག་དང་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་འབབ་སྟེ། ཀླུང་ཆེན་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་འཁོར་ཀླུང་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་དོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཀྱང་འཁོར་སྟོང་སྟོང་དང་ནམ་མཁའ་ལས་བབས་ཏེ། དེ་དག་གིས་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ངོམས་པར་བྱེད་དོ། །གསོལ་པ། འཁོར་སྟོང་སྟོང་པོ་དེ་དག་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མཛེས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་སྟོང་དང་། དུང་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་སྟོང་དང་། འབབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་
43-258a
འཁོར་སྟོང་དང་། སྣ་ཚོགས་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་སྟོང་དང་། ཆོས་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་སྟོང་སྟེ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཀླུང་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་འཁོར་སྟོང་སྟོང་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཆར་གྱི་རྒྱུན་འབེབས་སོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་དག་དུས་དུས་སུ་ཆར་པའི་ཐིགས་པའི་རྒྱུན་རབ་ཏུ་གཏོང་སྟེ། དེས་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། ལོ་ཐོག་རྣམས་སྐྱེའོ། །ནམ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཆར་གྱི་རྒྱུན་རབ་ཏུ་འབབ་པ་དེ་ན་ཆུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཆུ་སྐྱེས་པས་ཞིང་དང་ཀུན་དགའི་ར་བ་ཐམས་ཅད་ངོམས་པར་བྱེད། བདེ་བར་བྱེད་དོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་བྱེད་དོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡང་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བའི་ཕྱིར་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་བཤད་དོ། །སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གང་ན་གནས་པ་དེ་དག་ནི་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་གང་དག་ངག་གིས་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་སྨྲ་བའང་ཡོད་དེ། དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དཔེར་བྱ་མི་ནུས་སོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་ངག་གིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་སྨྲ་བ་ཡང་ཡོད་དེ་དེ་དག་གི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་དུད་འགྲོར་འགྱུར་བ་ཡང་དཔེར་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ལ་སྐྱབས་གང་ཡང་མེད་དེ། དེ་ན་རེ་ཐག་ཆད་ནས་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཅིང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བ་དེ་དག་ནི་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོའི་དབང་དུ་བལྟའོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་ངག་གིས་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་སྨྲ་བ་དེ་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔེར་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་དེ་ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་དབང་དུ་བལྟ་སྟེ། ནམ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཐོང་བ་དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །ནམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དེ་ན་སྡིག་པ་
43-258b
ཐམས་ཅད་བྱང་བ་ཡིན་ནོ། །ནམ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་སྤྲོ་བར་བྱེད་པ་དེ་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་དཔེར་བྱར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །གང་དག་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་མི་ནུས། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་མི་ནུས། ཆོས་ཀྱི་འགནྡཱི་རྡུང་མི་ནུས། ཆོས་ཀྱི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་འདུག་མི་ནུས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་མི་ནུས། འོད་ཟེར་དཔག་ཏུ་མེད་པས་སྣང་བར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གང་དག་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་པར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ངོ་མཚར་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཞུའོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ངོ་མཚར་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཞུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཁྱོད་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་ངས་ཁྱོད་ཀྱི་དོགས་པ་གསལ་བར་བྱའོ། །གསོལ་པ། གང་གིས་སེམས་ཅན་དེ་དག་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བགྱིས་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་སོ་སོར་བཀོད་པའི་དྲང་སྲོང་དུ་གྱུར་པ་དེ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་ཟབ་སྟེ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ང་ལ་ཉོན། །ཟུང་གི་མདོ་སྡེ་སྟོན་པ་ནི། །དྲང་སྲོང་གཟུགས་སུ་བསྟན་པའོ། །ཟུང་གིས་སངས་རྒྱས་སྐུ་དག་ཀྱང་། །སྙིང་བརྩེའི་ཕྱིར་ནི་རབ་ཏུ་སྟོན། །གང་གཱའི་བྱེ་མ་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་ནི་གཟུགས་ཀྱང་སྟོན། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་གཟུགས་སྟོན་ཅིང་། །བདག་ཉིད་ཆོས་ཀྱང་རབ་ཏུ་སྟོན། །སངས་རྒྱས་བལྟ་བར་གང་འདོད་པ། །ཟུང་ནི་སངས་རྒྱས་མཚུངས་པ་ཡིན། །ཟུང་ནི་ག་ལ་ཡོད་པ་ན། །སངས་རྒྱས་རྟག་པར་དེ་ན་ཡོད། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་
43-259a
དགུ་ན་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་བྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བྱུང་བ་དེ་ནི་ང་སྦྱིན་པ་ལ་དཔའ་བར་གྱུར་ནས་ངས་སངས་རྒྱས་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། བཟའ་བ་དང་། བཅའ་བ་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། ཇི་ལྟར་བདེ་བ་དང་། ཁ་ཟས་བཟང་པོ་དང་། བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རིམ་འགྲོ་བྱས་སོ། །རིམ་གྲོ་བྱས་ནས་ཀྱང་ངས་དེར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོས་པ་དྲན་ནོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་བྱུང་སྟེ། དེ་ན་ཡང་ང་སྦྱིན་པ་ལ་དཔའ་བར་གྱུར་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྙིང་པོའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་ལ་ངས་སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། རྒྱན་དང་། ལྷབ་ལྷུབ་ཀྱིས་སོ་སོར་ཅི་རིགས་པར་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས་དེར་ཡང་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོས་པ་དྲན་ནོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ངས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་དྲན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གཙུག་ཕུད་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་གོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ངས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་དྲན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་གོ། །དེ་ན་ཡང་ང་སྦྱིན་པ་ལ་དཔའ་བར་གྱུར་ནས་ངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པས་བཀུར་སྟི་བྱས་ནས་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བླ་མ་དང་རིམ་གྲོར་བྱ་བ་དེས་བླ་མ་དང་། རིམ་གྲོར་བྱ་བས་རིམ་གྲོ་བྱས་ནས་དེར་ཡང་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་བོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བའི་སངས་རྒྱས་འོད་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་བྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ང་ཁྱིམ་བདག་ཕྱུག་ཅིང་ནོར་ཆེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་སྟེ། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས། ངས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལ་གདིང་བ་དང་།
43-259b
བགོ་བ་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། དགབ་པས་མཆོད་དེ་ཇི་ལྟ་བུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བླ་མ་དང་། རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུས་རིམ་གྲོ་བྱས་ནས་དེ་ཉིད་དུ་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ངས་དྲན་ཏེ་ལུང་བསྟན་པའི་དུས་དང་ཚོད་ལ་ཡང་མ་བབ་བོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་སྟེ། ང་ནི་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། རྒྱལ་པོ་ཆོས་ཅན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས་ངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལ་སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། གདིང་བ་དང་། བགོ་བ་དང་། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་གྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས་དེ་ཉིད་དུ་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ངས་དྲན་ནོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཁོར་བ་འཇིག་ཅེས་བྱ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྲམ་ཟེ་གཞོན་ནུ་ཕྱུག་ཅིང་ནོར་མང་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་སྟེ། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། གདིང་བ་དང་། བགོ་བ་དག་གིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོ་ཅི་རིགས་པར་རིམ་གྲོ་བྱས་ནས་ངས་དེ་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ངས་དྲན་ཏེ། ང་ལུང་བསྟན་པའི་དུས་དང་ཚོད་ལ་ཡང་མ་བབ་བོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གསེར་ཐུབ་ཅེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་སྟེ། ང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། སྦྱིན་པ་ལ་དཔའ་བར་གྱུར་ཏེ། ངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། གདིང་བ་དང་། བགོ་བ་དང་། རྒྱན་
43-260a
རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུས་རིམ་གྲོ་བྱས་ནས་ངས་དེ་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ངས་དྲན་ཏེ་ང་ལུང་བསྟན་པའི་དུས་དང་ཚོད་ལ་ཡང་མ་བབ་བོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་གསུམ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྣང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་སྟེ། ངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལ་གདིང་བ་དང་། བགོ་བ་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། དགབ་པ་དང་། རྒྱན་རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བླ་མ་དང་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་བླ་མ་དང་། རིམ་གྲོ་བྱ་བས་རིམ་གྲོ་བྱས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དོན་དང་འདུལ་བ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་སྣ་ཚོགས་བཤད་ནས་ངས་དེ་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ངས་དྲན་ཏེ་དེ་ན་ཡང་ལུང་བསྟན་པའི་དུས་ལ་མ་བབ་བོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྐར་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། ད་ལྟར་ང་ལ་ཀུན་དགའ་བོ་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་རིམ་གྲོ་བྱས་ནས་ངས་དེར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ངས་དྲན་ཏེ་དེ་ན་ཡང་ལུང་བསྟན་པའི་དུས་ལ་མ་བབ་བོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་ཤེས་བྱ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་གདིང་བ་དང་། བགོ་བ་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས། ཇི་ལྟ་བུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུས་
43-260b
ངས་རིམ་གྲོ་བྱས་ཏེ། ང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ནས་དེ་ཉིད་དུ་ང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ངས་དྲན་ཏེ་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་རྣམ་པར་གཟིགས་ཐ་མ་གང་བྱུང་བ་དེས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པ་དང་། ངས་དེ་ཤེས་ནས་དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཆར་རབ་ཏུ་ཕབ་སྟེ། དེ་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་དེ་དག་དབུལ་བ་མེད་པར་གྱུར་ནས། ངས་དེ་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ནས་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ལོན་གྱི་བར་དུ་ཡང་ང་ལུང་མ་བསྟན་ཏོ། །གསོལ་པ། དུས་དེ་གང་ལགས། ཚོད་དེ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག །དེ་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་ན་གདོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་སྤྲིན་ཅེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་དེ་ན་ང་ཡང་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དེ། དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་མཐོང་ནས་མེ་ཏོག་ཨུད་པ་ལ་བདུན་གྱིས་གཏོར་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེས་ང་ལ་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ཁྱོད་མ་འོངས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏེ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་ནས་ང་ཤིང་ཏ་ལ་བཅུ་གཉིས་སྲིད་ཀྱི་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་བར་སྣང་ལ་འདུག་ནས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་སྟེ། གང་ངས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་སུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་དང་། གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཁར་སང་དང་དེ་རིང་ཙམ་
43-261a
དུ་མངོན་སུམ་དུ་དྲན་ནས། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་ན་ཡང་ངས་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་དག་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སོ་སོར་བཀོད་པར་གྱུར་ན། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ང་ད་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ངས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་མང་པོ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་གཟུགས་ཀྱིས་འདུལ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་ཏེ། ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་ལྷའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །ཀླུའི་གནས་སུ་ནི་ཀླུའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །གནོད་སྦྱིན་གྱི་གནས་སུ་ནི་གནོད་སྦྱིན་གྱི་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །ཡི་དགས་ཀྱི་གནས་སུ་ནི་ཡི་དགས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །མིའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་མིའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །གང་དང་གང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དང་དེའི་གཟུགས་ཀྱིས་ངས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་མང་པོས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཆོས་རྣམ་པ་མང་པོ་ཐོས་པ་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་སྙིང་པོ་དེ་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པ་མང་པོ་དག་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ་སྦྱིན་པ་རྣམས་སྦྱིན་པར་འགྱུར། བསོད་ནམས་དག་བྱེད་པར་འགྱུར། བདག་གི་དོན་དུ་མི་ཉལ་བ་ཡང་བྱེད་པར་འགྱུར། འཆི་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡང་སྒོམ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་བའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་རྣམས་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཆོས་ཐོས་པའི་རྒྱུས་
43-261b
སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དྲན་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྷ་དང་མི་དེ་དག་གིས་ཡུན་རིང་པོའི་དོན་དང་། ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་ལྟར་ན་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་མ་ཐག་དུ་ཡོན་ཏན་དང་ཕན་ཡོན་དེ་ལྟར་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་འདི་སྐད་མཛེར་ཏོ། །གང་བྱས་ཤིང་བསགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པ་ལྟ། དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། གང་དག་ཆོས་ལ་ཡིད་ཆེས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱིས་ཆོས་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་གི་བདེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གཏི་མུག་བླུན་པོ་གང་དག་འདི་སྐད་ཅེས་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མེད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ངན་སོང་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང་ངན་སོང་གི་ས་ལ་གཞོལ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཡི་དགས་ཀྱི་ཡུལ་རྣམས་སུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བཅུ་དྲུག་གི་བར་དུ་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་དགུ་སྟོང་གི་བར་དུ་འབྱུང་པོ་དང་། ཤ་ཟ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གི་བར་དུ་ལྕེ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་གི་བར་དུ་མའི་མངལ་དུ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་གི་བར་དུ་ཤ་རིལ་རིལ་པོར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་གི་བར་དུ་དམུས་ལོང་དུ་སྐྱེ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ན་ཕ་མ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཅག་ནི་དོན་མེད་
43-262a
པར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ངོ་། །བདག་ཅག་གི་བུ་སྐྱེས་པ་ནི་དོན་མེད་དོ། །ཟླ་བ་དགུའི་བར་དུ་དོན་མེད་པར་མངལ་དུ་བཙས་སོ། །གྲང་བ་དང་དྲོ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་ངོ་། །བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཀྱང་རབ་ཏུ་མྱོང་ངོ་། །ཚེ་འདི་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་ངོ་། །ཕ་མས་ཁྱིམ་དུ་བུ་སྐྱེས་པ་མཐོང་ན་ཡང་བྲོད་མེད་ཅིང་ཕ་མ་རབ་ཏུ་རེ་ཐག་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་དུད་འགྲོར་གཞོལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་ཆེན་པོས་ཟུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་གང་དག་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་ཆོས་རྣམས་ཡོད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བ་ཡོད་དོ། །ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུའི་བར་དུ་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་བར་དུ་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །མའི་མངལ་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་སྟོང་དག་ཀྱང་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདེ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་གོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐོང་ངོ་། །མཐོང་ནས་ཀྱང་དེ་ཉིད་དུ་གནས་ཏེ། དེ་ཉིད་དུ་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་ལྟར་ན་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ནི་མཐུ་ཆེ་བའོ། །གང་དག་འདི་ལ་སེམས་དད་པ་དེ་དག་ནམ་དུ་ཡང་ཡ་ང་བ་མ་སྤངས་པར་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཡང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ལ་ལ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉིན་མཚན་དུ་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཞིག་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱས་ནས་ཀྱང་ད་དུང་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཏེ་མང་པོ་ཞིག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་འདེབས། མང་པོ་ཞིག་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས། མང་པོ་ཞིག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན།
43-262b
རྒྱུ་གང་གིས་སེམས་ཅན་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཅེས་འཛེར་བའི་སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ཅག་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་དང་འགྱེད་དུ་འདོད་དོ་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་བྲམ་ཟེ་དང་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་། གཅེར་བུ་པ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་ཞིག་རྒྱལ་པོའི་ཁམ་ག་ལ་བ་དེར་དོང་ངོ་། །ཡང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་གཙུགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་མ་མཆིས་རྐྱེན་མ་མཆིས་པར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་འཛུམ་པ་མི་མཛད་ན་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག་དེང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འདིར་འདུས་པ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདིར་ལྷ་འམ་ཀླུ་འམ་གནོད་སྦྱིན་ནམ། མི་འམ། མི་མ་ལགས་པ་འམ། སུ་དག་མཆི་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་དེང་འདིར་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། མི་དང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ། བྲམ་ཟེ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཡང་འདིར་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་སྟོང་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ་དེ་དག་དང་ངར་འགྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འགྱེད་པ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། བྲམ་ཟེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་
43-263a
རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ང་ལས་ཆོས་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གནས་གཙང་མའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །བདུད་སྡིག་ཅན་གཡོག་དང་བཅས་པ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཡང་འཁོར་དང་བཅས་ནས་ཆོས་ཉན་དུ་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ང་ལས་ཆོས་ཐོས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དེ་དག་གི་མིང་ཅི་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག །རྒྱལ་པོ་དགའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཉེ་དགའ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་བའི་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཚངས་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཤེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་བལྟ་ན་མཛེས་ཤེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་མཛའ་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་དགའ་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་འཕགས་སྐྱེས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་པོ་ལྔ་
43-263b
བརྒྱ་ཙམ་དང་། རྒྱལ་པོ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་གཡོག་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཡོད་དེ། རྒྱལ་པོ་འཕགས་སྐྱེས་པོ་མ་གཏོགས་པར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཤ་སྟག་གོ། །ཤར་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་འོང་ངོ་། །ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་འོང་ངོ་། །ནུབ་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་འོང་ངོ་། །བྱང་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་འོང་ངོ་། །འོག་གི་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་འོང་ངོ་། །སྟེང་གི་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་འོང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཤ་སྟག་གོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བལྟ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཤ་སྟག་གོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཁྱོད་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་སོང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་དེང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ཆོས་སྟོན་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ན་གནས་པ་ཁྱེད་ཐམས་ཅད་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་དུད་ཅིག་ཅེས་དེ་སྐད་སྨྲོས་ལ་གོ་བར་བྱས་མ་ཐག་ཏུ་ཡུད་ཙམ་གྱིས་ཆོས་ཉན་དུ་སླར་ཤོག་ཤིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་སོང་ནས་བྱང་
43-264a
ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དེང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ཆོས་སྟོན་ཀྱིས། དེ་ལ་ཁྱོད་ཅག་གིས་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཅིག་དང་། དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་དེང་ཉིད་དུ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྒོའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་སོང་ནས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སྦྲོན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་འོངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་གོ། །དེ་ན་བྲམ་ཟེ་རྣམས་དང་། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་རྣམས་ཀྱང་འདུས། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། མི་མང་པོ་ཞིག་དང་། རྒྱལ་པོ་གཡོག་དང་བཅས་པ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཡང་འདུས། བདུད་སྡིག་ཅན་གཡོག་དང་བཅས་པ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་ཡང་འདུས་སོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །དེ་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་ལྷའི་ཙན་དན་གྱི་ཕྱེ་མའི་ཆར་རབ་ཏུ་བབ། ལྷའི་མེ་ཏོག་གི་ཆར་ཀྱང་རབ་ཏུ་བབ་ནས་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབུའི་སྤྱི་གཙུག་གི་འཚམས་སུ་ཁང་པ་བརྩེགས་པར་ཀུན་དུ་གནས་སོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་རྡོ་རྗེ་གསོར་བ་དང་། དེ་ནས་དེའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཞི་ནས་རླུང་གི་རྒྱལ་པོ་བཞི་འཁྲུགས་ཏེ། ལངས་ནས་གང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་ཉལ་ཉིལ་དང་། ཕྱག་དར་དང་། བྱེ་མ་དེ་རྣམས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་བོར་ན། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་སྤོས་ཆུའི་ཆར་རབ་ཏུ་ཕབ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་མེ་ཏོག་ཨུད་པ་ལ་དང་། པད་མ་དང་། ཀུ་མུ་ཏ་དང་། པད་མ་དཀར་པོའི་ཆར་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཕབ་ནས་མེ་ཏོག་དེ་
43-264b
དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སྤྱི་གཙུག་གི་སྟེང་དུ་མེ་ཏོག་གི་གདུགས་སུ་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབུའི་གཙུག་གི་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཀུན་དུ་གནས་ཏེ། ཁང་པ་བརྩེགས་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནང་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཁྲི་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བྱུང་སྟེ། ཁྲི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་ནས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་འདིར་ཆོ་འཕྲུལ་འདི་ལྟ་བུ་གདའ་བའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ཙ་ཡ་ཅན་རྒོད་དེ་བ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། བདག་གིར་འཛིན་པ་ལ་གནས་པ་དབུལ་པོར་གྱུར་པ་ལ་ལ་ཞིག་ཡོད་ལ་དེའི་མགོ་ལ་རྒྱལ་པོས་བྱུགས་པ་དང་། དེ་རྒྱལ་པོའི་སྒོའི་བར་དུ་སོང་སྟེ། ཕྱིན་ནས་ནན་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་གི་ནང་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང་། དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་བློན་པོ་དང་། འཁོར་གྱིས་དེ་བཟུང་ནས་རྣམ་པ་མང་པོས་བརྡེགས་པ་དང་། དེ་ནས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་མི་དབུལ་པོ་དེ་ནན་གྱིས་ནང་དུ་འགྲོ་འདོད་དོ་ཞེས་རྒྱལ་པོས་ཐོས་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གདོན་མི་ཟ་བར་ང་ལ་གསོད་འདོད་པ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །སྙམ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཁྲོས་ཏེ་འཁོར་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཁྱེད་དེང་ལ་མི་དེ་རི་ཁྲོད་དུ་ཁྲིད་དེ་སོད་ཅིག །གཡོག་དང་། ཕ་མ་དང་། བུ་དང་། བྲན་ཕོ་དང་། བྲན་མོ་དང་། ལས་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སོད་ཅིག །ཅེས་བསྒོ་བ་དང་། དེ་ནས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསད་ནས་དེའི་གཉེན་བཤེས་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་མི་བཟད་པས་ཟུག་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་
43-265a
བཤད་པ་དང་། དེ་ན་མི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གཟུགས་དང་། ཁ་དོག་དང་། མཚན་དང་། དབྱིབས་དང་། མཚན་མར་བཟུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལུས་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་དེ་ན་དེ་དག་ཆོས་མང་པོ་ཐོས་ནས་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་དུ་ལྷུང་སྟེ་ཀྱལ་པ་སྣ་ཚོགས་སྨྲ་བ་དང་། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། བདག་གིར་འཛིན་པའི་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ནས་བདག་ཉིད་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་མི་ཉན་མི་འཆད་དེ། གང་ལ་ལ་ཞིག་མདོ་འམ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འམ། ཐ་ན་དཔེ་ཙམ་ཞིག་དེ་དག་ལ་བཤད་ན་ཡང་ང་བདག་གིས་ཤེས་སོ་ཞེས་དེ་དག་ལ་མི་འཛིན་ཅིང་རྣ་བས་ཀྱང་མི་ཉན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་ནི་མང་དུ་ཐོས་པས་བག་མེད་པའོ། །གང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་འགྲོགས་པ་དེ་དག་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར། དེ་དག་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་ཐོས་པར་མི་འགྱུར་གྱི་དེ་དག་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་དེས་རྒྱགས་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་རང་གི་རང་བཟོར་བྱས་པ་འཇོག་པར་བྱེད། རང་གི་གཞུང་གི་གླེང་གཞི་ཡང་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ནི་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་སླུ་ཞིང་དོན་མེད་པར་ཡུལ་འཁོར་གྱི་བསོད་སྙོམས་མང་པོ་ཟ་སྟེ་ཟོས་ནས་ཀྱང་ལེགས་པར་འཇུ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་དེ་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་ང་ལ་བཟོའི་གནས་མང་དུ་བསླབས་ན་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་བདག་འཇོག་པར་མི་ནུས། དེས་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གྲོགས་པོ་དག་ང་ནི་ད་ལྟར་བདག་འཇོག་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་སྨྲེ་སྔགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འདོན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཞན་གྱིས་མ་ལན་གྱིས་རང་གི་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་གང་ཟག་དེ་གཅིག་པུའི་ཕྱིར་གཉེན་གྱི་ཚོགས་མང་པོ་བསད་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཅིང་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་སེམས་ཅན་དམྱལ་
43-265b
བ་འམ་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་གཞོལ་བར་མཐོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་ཁྱེད་རྣམས་ལ་བྲམ་ཟེ་དང་། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཅག་རྒྱགས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་བྱ་འདབ་གཤོག་མ་རྫོགས་པར་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལ་འཕུར་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལས་ཀྱི་རྣམ་པས་བྱ་གག་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་ནས་ལུས་འདི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ལུས་འཇིག་ཅིང་མཐར་འཆི་བར་འགྱུར་ཏེ། འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་དེ་དག་རོ་བྲོ་བ་མེད་ནས་བདག་ཅག་གིས་ལུས་འདི་ཅི་ཞིག་གི་ཕྱིར་བཟུང་། བདག་ཅག་གིས་གང་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་དང་། མིའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་ཡང་མ་མྱོང་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་ལ་ཡང་གནས་པར་མ་གྱུར་ཏེ། བདག་ཅག་གིས་ལུས་འདི་ནི་དོན་མེད་པར་བཟུང་ན་བདག་ཅག་གི་འགྲོ་བ་ནི་གང་ཡིན། བདག་གི་རྟེན་དུ་ནི་སུ་ཞིག་འགྱུར། གང་དུ་སྐྱེ་ཞིང་གང་དུ་འཇིག་པར་འགྱུར་ཞིག་གུ་སྙམ་ནས་ཡོངས་སུ་སྐྲག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་གཅེར་བུ་པ་དེ་དག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་ཅག་རིན་པོ་ཆེའི་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ཡི་ཆད་པར་མ་བྱེད་ཅིག །ཁྱེད་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་མ་གྱུར་ཅིག །ཀྱེ་གྲོགས་པོ་དག་ཁྱེད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་། ངས་ཁྱེད་ཀྱི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བྲམ་ཟེ་དང་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་བགོས་ཏེ། ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གདུགས་མཚན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་བཀྲོལ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་བྲི་བ་འམ་གང་བར་ཡང་མི་གདའ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་གང་དང་རྐྱེན་གང་གིས་སེམས་ཅན་དེ་དག་སྐྱེ་བ་དང་། འགག་པ་མཉམ་པར་སྟོན། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་
43-266a
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མུ་སྟེགས་ཅན་དག་འགྱོད་པ་ཆེན་པོ་བསལ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཆེན་པོ་འབར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ནས་འདྲི་བའི་གླེང་གཞི་ཆེན་པོ་འདྲི་སྟེ། ཕྱི་མའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དང་། རྒན་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་རྒན་པོ་དག་ཀྱང་གཞོན་ནུ་བཞིན་དུ་ཅི་ཡང་མི་ཤེས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་སྐྲ་བཀྲུས་ནས་གོས་གསར་པ་བགོས་ཏེ། དེ་ཁྱིམ་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་བྱུང་བ་དེ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་གོས་གསར་པ་ལེགས་པར་བགོས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། སེམས་ཅན་གཞན་ཞིག་ཀྱང་མགོ་བཀྲུས་ནས་གོས་རྙིང་པ་ཡང་བཀྲུས་ཏེ་བགོས་པ་དང་། དེ་ཟེགས་པས་མི་དེ་སྐྲ་བཀྲུས་ཀྱང་མཛེས་པར་མ་གྱུར་ལ། དེའི་གོས་ཀྱང་མཛེས་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྨན་གྱི་སྡེ་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་སེམས་ཅན་རྒན་པོ་ཡོད་པ་དག་ནི་མཛེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་བྲམ་ཟེ་དང་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གི་ནང་ན་གཞོན་ནུ་ནི་གང་ལགས། རྒན་པོ་ནི་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་ཅག་ནི་ཡང་དང་ཡང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དགས་རྣམས་སུ་ཚོར་བ་མྱོང་ཡང་ཁྱེད་ད་དུང་དུ་ངོམས་མྱི་མྱོང་བས་ཁྱེད་ཅག་ནི་རྒན་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྲམ་ཟེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སླན་ཆད་འཁོར་བར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ལ་མི་སྤྲོའོ། །གང་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་ལས་ཀྱང་གང་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་བྱེད་ནུས་པ་མེད་དོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་
43-266b
རྣམས་མོས་པ་དཀའ་བ་ལ་གཟིགས་སུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཉོན་ཅིག་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་བཞི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་འདུག་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་ཀྱང་མི་འཚལ་ཚིག་ཀྱང་མི་སྨྲའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་འདི་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ་ཞིང་ཕྱག་ཀྱང་མི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུ་བ་ཡང་མི་བགྱིད་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས་རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཉོན་ཅིག །སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་མི་ནུས་སོ་ཞེས་སེམས་ཅན་གང་དེ་སྐད་ཟེར་བ་ལ། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་དག་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་ཡིན་པར་བལྟའོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ནི་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་ལགས་སོ། །བཙུན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་བདག་ཅག་ནི་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀྱེ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་གྱིས། ད་རང་གི་ལུས་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚད་སྟོན་ཅིག །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་བཞི་ལུས་དང་མ་བྲལ་བར་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་ཏེ། ས་བཅུ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གང་དག་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་བགྱི་བ་དང་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་རྙེད་པ་ལེགས་པར་རྙེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་དེང་ཉིད་སྐྱེས་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་དེང་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲོལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ས་བཅུ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་མཐོང་ངོ་། །
43-267a
བམ་པོ་གསུམ་པ། དེ་ནས་བྲམ་ཟེ་དང་། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དང་། བདུད་སྡིག་ཅན་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ལྷགས་ནས་གཡོ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གན་དུ་མཆིས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ནས་བདག་ཅག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདེ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །འཇིག་རྟེན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་ཅིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཞིན་བཟངས་དག་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁྱེད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གན་དུ་ལྷགས་ནས་ཁྱེད་ཀྱིས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེས་ན་ཁྱེད་ཐམས་ཅད་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིག་འདི་གསུངས་མ་ཐག་ཏུ། དེ་ནས་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་བར་སྣང་ལ་ཤིང་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་དུ་མངོན་པར་འཕགས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དབུལ་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱིན་གྱིས་རློབ་སྟེ་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དབུའི་སྤྱི་གཙུག་གི་སྟེང་ལོགས་སུ་གནས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མེ་ཏོག་སིལ་མ་སྣ་ཚོགས་འཐོར་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། རང་གི་ལུས་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་
43-267b
སུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དོ། །ལྷའི་བུ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མངོན་པར་འཐོར་ཞིང་ཚིག་འདི་སྐད་དུ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་རྙེད་པ་ཆེན་པོའོ། །ཞིང་ཆེན་པོའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་བརྙེས་པའོ། །མཁས་པ་མཁས་པ་ཚོལ་བ་ལགས་ཏེ། གང་སེམས་ཅན་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཐབས་མཁས་པས་མཐར་གྱིས་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་མཛད་དེ་ལེགས་པར་གསུངས་པ་གཅིག་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་ལོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་སྟན་ལས་ལངས་ནས། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་གང་དང་རྐྱེན་གང་གིས་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་ཚིག་འདི་སྐད་འབྱིན་ཅིང་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བགྱི་བ་མང་པོ་བགྱིད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་མང་པོ་མངོན་པར་འདུ་བགྱིད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག །དེ་དག་ནི་ང་ལ་བསྟོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། རང་གི་ལུས་ལ་བསྟོད་ཅིང་རང་གི་ལུས་ཆོས་ཀྱི་སྟན་དམ་པ་ལ་འཇོག་པར་འགྱུར། རང་གི་ལུས་ལས་ཆོས་ཀྱི་འོད་ཟེར་འབྱིན་པར་འགྱུར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་གདུགས་མཚན་དུ་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཞིག་ཡོངས་སུ་གྲོལ་ཡང་ད་དུང་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་
43-268a
སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་འདི་འདྲི་བར་སེམས་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་ཕྱུག་ཅིང་ནོར་ཆེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་སྟེ། ནོར་དང་། འབྲུ་དང་། མཛོད་དང་། བོང་བ་མང་པོ་དང་ལྡན་ལ། བྲན་པོ་དང་། བྲན་མོ་དང་། ལས་བྱེད་པ་དང་། ཞོ་ཤས་འཚོ་བའི་མི་མང་པོ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་ནོར་གྱི་ཕུང་པོ་མང་ལ་ཞིང་དང་ཀུན་དགའི་ར་བ་མང་དུ་བདོག་ཅིང་། འདི་ལྟ་སྟེ། ནས་དང་། གྲོ་དང་། འབྲས་དང་། བལ་སྲན་དང་། སྲན་ཆུང་ལ་སོགས་པ་འབྲུ་མང་དུ་བདོག་པ་ཞིག་ཡོད་ལ། མི་དེས་དཔྱིད་ཀྱི་དུས་ལ་འབྲུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་བཏབ་ནས་དུས་གཞན་ཞིག་གི་ཚེ་ས་བོན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པ་དང་། མི་དེས་འབྲུ་དེ་དང་དེ་དག་སོ་སོར་འཇོག་སྟེ། བཞག་ནས་ཀྱང་དཔྱིད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་བར་དུ་ཟོས་ནས་ཡང་འདེབས་པ་བཞིན་དུ་སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་སྔོན་ལས་བྱས་པའི་ལས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་གྱུར་པ་དང་། དེ་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཚོལ་ཏེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྐྱེད་དོ། །བསྐྱེད་ནས་ཀྱང་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་སྒྲུབ་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བར་བྱས་ནས་དགའ་བ་དང་། མགུ་བ་བསྐྱེད་དེ། སྨན་གྱི་སྡེ་དགའ་ཞིང་མགུ་བའི་སེམས་དེས་བསྐལ་པ་བྱེ་བའི་བར་དུ་ཆུད་མི་ཟའོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུད་ཟ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་ནམ་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། མདོར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་རྨི་ལམ་ཇི་ལྟ་བུ་མཐོང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་རྨི་ལམ་དུ་འཇིགས་པ་མང་པོ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་སྡིག་པའི་ལས་ཅན་གྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་སེལ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ནི་སྡིག་པའི་རྨི་
43-268b
ལམ་མཐོང་ཡང་འཇིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་རྨི་ལམ་དུ་ཇི་ལྟར་འཇིགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་མེ་རབ་ཏུ་འབར་བ་མཐོང་སྟེ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་བདག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཚིག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་གཉིས་སུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དེས་ཆུ་བྲུག་ཅིང་རབ་ཏུ་བྲུག་པ་མཐོང་ཡང་འཇིགས་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་དུ་གཏི་མུག་གིས་བཅིངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་བཟློག་ནས་སྡིག་པ་བྱང་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་གསུམ་དུ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་རྨི་ལམ་ན་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་མཐོང་ངོ་། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བདག་གི་ལུས་ཀྱི་མགོ་བྲེགས་པ་མཐོང་ཡང་སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་ལ་དེས་འཇིགས་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་གི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་བྲེགས་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ནི་འགྲོ་བ་དྲུག་ཏུ་འཁོར་བ་ལས་རྒྱལ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །དེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་མ་ཡིན། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་མ་ཡིན། ཀླུ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་མ་ཡིན། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ན་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ལ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་འགྱུར་ན་དེས་ཡི་དམ་ཆེན་པོ་བཅས་པར་བལྟ་སྟེ། བརྙས་པར་གནས་པར་གྱུར་ཀྱང་སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་ལ་དེས་སྐྱོ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ། ཞུམ་པར་མི་བྱའོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ངས་ཆོས་མང་དུ་བསྟན་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་ངས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་ཞིག་གི་བར་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་སྤྱད་ཀྱང་སྨན་གྱི་སྡེ་ངས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ།
43-269a
འཚོ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ། དབང་ཕྱུག་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་མ་ཡིན་གྱི། སྨན་གྱི་སྡེ་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངས་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་སྤྱད་ཀྱང་ངས་དེ་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་ཀྱི། སྨན་གྱི་སྡེ་གང་གི་ཚེ་གང་གི་དུས་ན་ངས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉིན་མོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཟབ་པོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པ་རྙེད་པར་དཀའོ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་ཡང་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་པ་དག་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའོ། །གང་དག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་འཁོར་བ་བསྙིལ་བར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་རབ་ཏུ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །འགོག་པ་དང་ལམ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །གནས་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་སྐལ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་གནས་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་སྐལ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་དགེ་བའི་གནས་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་སྐལ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་གནས་དང་འགོག་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་སྐལ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཅིའི་ཕྱིར་འགོག་པ་ཞེས་བྱ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་གནས་ནི་དོན་ཞེས་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཆོས་ཀྱི་གནས་གང་ཡིན། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཤེས་བགྱི་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཉིད་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པ་ཉིད་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལགས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་གཏེར་ཞེས་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་འབྱུང་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
43-269b
བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་འདི་ཡོངས་སུ་འདྲི་བར་སེམས་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་གང་དག་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ། རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཤེས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་བདེ་བའི་གནས་འདི་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ནམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་དེ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཐབས་མཁས་པས་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །གསོལ་པ། ཡེ་ཤེས་ཉིད་རྟོགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་རབ་ཏུ་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཆོས་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས་ཆོས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་དུ་དམ་པའི་ཆོས་བསྡུ་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས་རྙེད་པ་དང་པོ་སྐྱེའོ། །ཆོས་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་བཟུང་ནས་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ཚོང་པར་གྱུར་པ་ལ་ལ་ཞིག་མི་ཁུར་སྟོང་གི་གསེར་ཁྱེར་ཏེ་དེ་ཁེ་སྤོགས་ཀྱི་ཕྱིར་སོང་བ་དང་། དེའི་ཕ་མ་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། བུ་ཉོན་ཅིག་གསེར་སྲང་སྟོང་ཁྱེར་ལ་གཞན་དང་རང་གི་གསེར་ལེགས་པར་ཁྱེར་ཅིག །ཚོང་པ་དེས་གསེར་ཁྱེར་ཏེ་སོང་ནས་ཟླ་བ་གཅིག་ཙམ་ལོན་པ་དང་གསེར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཆུད་གསན་ཏེ་མེད་པར་བྱས་ཀྱི་འོག་ཏུ་དེ་ནས་མི་དེས་བསམས་པ་དང་ཤིན་དུ་མི་དགའ་ནས་སྙིང་ལ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་སྟེ་དེ་ལ་གནོང་ཞིང་ངོ་ཚ་ནས་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་མ་སོང་བ་དང་། དེའི་ཕ་མས་ཐོས་ནས་ཡིད་ཆད་དེ། སྙིང་ལ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་ནས་གོས་དག་
43-270a
ཀྱང་དྲལ་ཏེ་བུ་ངན་པ་དེ་བདག་ཅག་གི་ཁྱིམ་དུ་བུའི་གཟུགས་སུ་སྐྱེས་ནས་ཁྱིམ་སོ་ཀུན་ཀྱང་བཤིག་སྟེ། བདག་ཅག་ལ་མཁོ་བ་མེད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱས་སོ། །བྲན་གྱི་ལས་བྱེད་དུ་བཅུག་གོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཏེ། དེའི་ཕ་མ་ཡི་ཆད་ནས་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པ་དང་། དེ་ནས་བུ་དེས་ཕ་མ་བདག་ལ་ཡི་ཆད་དེ་འཆི་བའི་དུས་བྱས་སོ་ཞེས་ཐོས་ནས་བུ་དེ་ཡང་ཡི་ཆད་དེ་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དོན་འདི་བཤད་པ་ལ་ཡང་གང་དག་ངའི་བསྟན་པ་ལ་མི་དད་པ་དེ་དག་ནི་རེ་ཐག་ཆད་ནས་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་སྙིང་ལ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་སྟེ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཕ་མ་དེ་དག་ཡི་ཆད་དེ་གསེར་གྱི་ཕྱིར་མྱ་ངན་བྱེད་ཅིང་། སྙིང་ལ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་ནས་གཞན་དང་རང་གི་གསེར་གྱི་ཕྱིར་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་དང་ལྡན་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྨན་གྱི་སྡེ་གང་དག་ངའི་བསྟན་པ་ལ་མ་དད་པ་དེ་དག་ནི་ཕྱིས་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་གདུང་ཞིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ལ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་ཞིང་སྔོན་ལས་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་དག་ཆུད་ཟོས་ནས་ཕྱིན་ཆད་ཞིང་བཟང་པོ་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་དག་མི་བྱེད་དེ། དེ་དག་གི་སྙིང་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་དང་ལྡན་པས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་དང་། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་ཞིང་། མི་བཟད་པ་དྲག་པོ་མཐོང་ནས་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དགས་དང་། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དེ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་བར་བདག་ལ་སུ་ཞིག་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་སྙམ་པ་དང་། དེའི་ཕ་མས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བུ་ཅིག་ནད་ཀྱི་འཇིགས་ཆེན་ནི། །འབྱུང་བར་མི་ནུས་ཇི་ལྟར་བྱ། །ན་བ་འཆི་བས་འཇིགས་མོད་ཀྱི། །བུ་ཁྱོད་འཆི་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ནད་ཀྱིས་འཇིགས་དང་སྐྲག་པ་ལས། །ཁྱོད་ནི་ཐར་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །བདག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག །བདག་གི་ལུས་ལ་རབ་ཏུ་གནོད། །ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་
43-270b
ཏེ། །བདག་གིས་འཆི་བ་མཐོང་བར་གྱུར། །བདག་གི་མིག་ནི་མི་མཐོང་ཞིང་། །བདག་གི་རྣ་ཡང་མི་ཐོས་སོ། །སྣ་ཡང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ལུས་ཀྱང་ཟོ་མདོག་བདེ་མ་ཡིན། །ཡན་ལག་ཉིང་ལག་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། །ཤིང་དང་འདྲ་བས་སེམས་པ་མེད། །བདག་གི་འཆི་བ་འོང་མེད་ཅེས། །ཡུམ་གྱིས་བདག་གི་སྤྲོ་བསྲིང་ཟད། །མས་སྨྲས་པ། བུ་ཁྱོད་དེ་སྐད་སྨྲ་མི་རིགས། །ང་ལ་མཆོག་ཏུ་འཇིགས་མ་བྱེད། །ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་ལ་རིམས་བཏབ་པས། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མཐོང་བར་འགྱུར། །བུས་སྨྲས་པ། ལུས་ལ་རིམས་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། །ན་བ་མེད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་མེད། །འཆི་བ་ཤིན་དུ་མི་བཟད་མཐོང་། །བདག་གི་ལུས་སྡུག་བཅོམ་པར་གྱུར། །བདག་གི་ལུས་ཀུན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །རབ་ཏུ་གཟིར་བར་མཐོང་གྱུར་ན། །སུ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ། །བདག་གི་སྐྱོབ་པར་སུ་ཞིག་འགྱུར། །ཕ་མས་སྨྲས་པ། བུ་ཁྱོད་ལ། །ལྷ་ཡང་རབ་ཏུ་བཀྱོན་གྱུར་གྱིས། །ལྷ་རྣམས་ལ་ནི་མཆོད་བྱས་ན། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་འཚོ་བར་གྱུར། །བུས་སྨྲས་པ། གང་གིས་བདག་ནི་འཚོ་འགྱུར་བ། །ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མཛད་དུ་གསོལ། །རིངས་ཤིང་རབ་ཏུ་མྱུར་བཞུད་ལ། །ལྷ་བོན་པོ་ལ་དྲི་བར་གསོལ། །དེ་ནས་དེའི་ཕ་མ་ལྷའི་རྟེན་གྱི་དྲུང་དུ་སོང་ནས་ལྷ་ལ་བདུག་པ་ཕུལ་བ་དང་། དེ་ནས་ལྷ་བོན་པོས་ལྷ་ལ་བདུག་པ་ཕུལ་ནས། ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་ལ་ལྷ་བཀྱོན་གྱིས་ལྷ་རྗེད་ཅིག །མཆོད་སྦྱིན་གྱིས་ཤིག །དེ་ལ་ཕྱུགས་སོད་ཅིག །མི་ཡང་སོད་ཅིག་དང་། དེ་ནས་ཁྱེད་ཀྱི་བུ་ནད་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཕ་མ་དེ་དག་གིས་བསམས་པ། བདག་ཅག་ནི་དབུལ་ན་ཇི་ལྟར་བྱ། གལ་ཏེ་ལྷ་མ་མཉེས་ན་ནི་བུ་དེ་ཡང་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར། ཇི་སྟེ་མཉེས་པར་བྱ་ན་བདག་ཅག་ནི་དབུལ་བས་མི་དང་ཕྱུགས་གང་ནས་བླང་སྙམ་ནས་དེ་དག་རིངས་ཤིང་མྱུར་བར་ཁྱིམ་དུ་དོང་སྟེ། ཁྱིམ་གྱི་རྫས་ཅུང་ཟད་ཅི་བདོག་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཕྱུགས་ཉོ་བའི་ཕྱིར་འཚོང་དུ་དོང་ངོ་། །དེ་ནས་མི་གཞན་ཞིག་གི་གན་དུ་ཕྱིན་ནས། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་གསེར་ཞིག་སྐྱིར་བྱིན་
43-271a
སྐྱིན་པ་ནི་ཞག་བཅུ་ནས་སླར་འབུལ་ནུས་ན་ནི་ལེགས། ཇི་སྟེ་འབུལ་མ་ནུས་ན་ཡང་ངེད་ཁྱེད་ཀྱི་བྲན་དུ་ཁས་བླངས་ཏེ་ལས་བྱའོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྨྲས་ནས་དེ་གཉིས་ཀྱིས་གསེར་དེ་ཁྱེར་ཏེ་མི་ཉོར་དོང་ངོ་། །དེ་གཉིས་ཀྱིས་མི་ཉོས་ནས་མི་དེས་ཀྱང་བདག་བསད་པར་ནི་མ་ཤེས་སོ། །དེ་ནས་ཕ་མ་རྨོངས་པར་གྱུར་པ་དེ་གཉིས་སླར་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་མ་དོང་གི་ལྷ་རྟེན་གྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ལྷ་བོན་པོ་ལ་ད་མྱུར་དུ་མཆོད་སྦྱིན་མཛོད་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་ཕ་མ་དེ་གཉིས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱུགས་ཀྱང་བསད་མི་དེ་ཡང་བསད་དོ། །དེ་ནས་ལྷ་བོན་པོ་དེས་མཆོད་སྦྱིན་བྱ་བར་བསམས་ཏེ་མེ་བུས་པ་དང་། དེ་ནས་ལྷ་དེ་བབས་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་བུ་ནི་ངས་ཁྱེར་རོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་ཕ་མ་དེ་གཉིས་དགའ་ཞིང་མགུ་བས་ཁྱབ་ནས་བུ་འདི་སོས་ན་བདག་ཅག་བྲན་དུ་གྱུར་ཀྱང་བླ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། ཕ་མས་ལྷ་ལ་མཆོད་སྦྱིན་བྱས་ནས་སླར་ལོག་སྟེ་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིན་ནས་བུ་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཕ་མ་དེ་གཉིས་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡི་མུག་པ་ཆེན་པོས་སྙིང་ལ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་ཟུག་སྟེ་ཡི་ཆད་པར་གྱུར་ནས་དེ་ཉིད་དུ་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྨན་གྱི་སྡེ་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་བསྟེན་པར་བལྟའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གང་དུ་སྐྱེ་བ་ཞུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཁ་རོག་ང་ལ་མ་འདྲི་ཤིག །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞུའོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་ལ་མ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ངུ་འབོད་དུ་སྐྱེས་སོ། །ཕ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བསྡུས་གཞོམ་དུ་སྐྱེས་སོ། །བུ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཚ་བར་སྐྱེས་སོ། །ལྷ་བོན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་མནར་མེད་པར་སྐྱེས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་མ་ནོངས་པ་དེ་གང་དུ་སྐྱེས་དེའི་ཚེ་སླད་མ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ལ་མི་མ་ཉེས་པ་དེ་ནི་
43-271b
སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་གང་དང་རྐྱེན་གང་གིས་མི་དེ་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཉོན་ཅིག །མི་དེ་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སེམས་དད་པས་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་ལན་ཅིག་སྨྲས་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་བསྐལ་པ་དྲུག་བཅུའི་བར་དུ་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར། བསྐལ་པ་བརྒྱད་བཅུའི་བར་དུ་སྐྱེ་བར་ཚེ་རབས་དྲན་པར་འགྱུར། སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བར་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་ནི་མི་ནུས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་རྔོ་ཐོག་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པར་བྱའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཉོན་ཅིག །བརྩོན་འགྲུས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམས་སྟོན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་སོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་སོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་སོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་འགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་སོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འབྲས་བུ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་དག་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་ཤེས་བྱའོ། །གསོལ་པ།
43-272a
བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཤིང་ཞིག་བསྐྱེད་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉིན་མོ་ཤིང་དེའི་རྩ་བ་ཟུག་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉིན་མོ་རྩ་བ་དེའི་དཔག་ཚད་ཙམ་གྱི་འོག་ཏུ་སོང་ངོ་། །མི་གཞན་ཞིག་གིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཤིང་བསྐྱེད་པ་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉིན་མོ་རླུང་གིས་བསྐྱོད་དེ་ཤིང་དེ་རྩ་བ་མ་ཟུག་ནས། དེ་ནས་མི་དེས་ཤིང་དེ་ཕྱུང་བ་དང་། མི་གཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་ངའི་ས་བརྐོས་ཤེས་འཐབ་འབྲེག་རྩོད་པར་གྱུར་ནས། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་མི་གཉིས་འཐབ་འབྲེག་རྩོད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་ཐོས་ནས། རྒྱལ་པོ་དེས་ཕོ་ཉ་བཏང་སྟེ། སོང་ལ་མི་དེ་གཉིས་ཁྲིད་དེ་ཤོག་ཤིག །ལྷ་དེ་ལྟར་འཚལ་ལོ་ཞེས་མི་དེ་རིངས་པའི་གཟུགས་སུ་བརྒྱུགས་ནས་མི་དེ་གཉིས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཁྱེད་ལ་རྒྱལ་པོ་འབོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། དེ་ནས་མི་གཅིག་ནི་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་གོ། །མི་གཅིག་ནི་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པ་མེད་པར་རྒྱལ་པོ་ག་ལ་བ་དེར་ཁྲིད་དོ། །ཁྲིད་ནས་རྒྱལ་པོའི་མདུན་དུ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་མི་དེ་གཉིས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་ཁྱེད་ཅི་ཞིག་གི་ཕྱིར་འཐབ་ཅིང་རྩོད་པར་གྱུར། དེ་ནས་མི་དེ་གཉིས་ལངས་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གསན་དུ་གསོལ། བདག་ཅག་ལ་ནི་ས་ཕྱོགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་མཆིས་ཀྱི་ས་གཡར་པོ་ཞིག་ལ་ཤིང་བསྐྱེད་པ་ལས་རླུང་གིས་སྐྱོད་ནས་རྩ་བ་ཡང་མ་ཟུག་ལོ་མ་དང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་ཡང་མ་བྱུང་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེའི་རྩ་བ་དཔག་ཚད་ཙམ་གྱི་འོག་ཏུ་ཡང་མཆིས་པ་དང་། ཁྱོད་ཀྱིས་ཉེས་སོ་ཞེས་མི་འདིས་བདག་ལ་ཐབ་མོ་བརྒལ་དུ་བས་ཀྱི་བདག་གིས་ནི་མ་ནོངས་ན་ལྷ་དེ་ལ་བདག་གིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ནོངས་པར་མཁྱེན་པར་མཛད་དུ་གསོལ། དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེས་བློན་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་བཅུ་བཀུག་སྟེ། བསོགས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་བསྒོའོ། །ཁྱེད་ཅག་སྨྲོས་ཤིག །བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་པ། ཇི་སྐད་སྨྲ་བར་བགྱི། གང་གི་ཉིན་མོ་ཤིང་བསྐྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉིན་མོ་
43-272b
རྩ་བ་ཟུག་ནས་ལོ་མ་དང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་དེ་ཁྱེད་ཀྱིས་གང་ན་ཡང་མཐོང་ངམ། ཐོས་སམ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཞག་བདུན་ནམ་ཟླ་ཕྱེད་ཀྱིས་འདི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་བློན་པོ་དེ་དག་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་ཅག་གིས་འདི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པར་བགྱིར་མི་རུང་ངོ་། །འདི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པར་རྔོ་མི་ཐོག་གོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་ངོ་མཚར་ཏེ། རེ་ཤིག་མི་འདི་ཉིད་ལ་རྨ་བར་བགྱིའོ། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་གང་སྨྲས་པའི་དོན་བདེན་ནམ་སྨྲོས་ཤིག །སྨྲས་པ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དོན་དེ་མད་དོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། གང་གི་ཉིན་མོ་ཤིང་བསྐྱེད་པ། །དེ་ཡི་ཉིན་མོ་རྩ་ཟུག་ཅིང་། །འདབ་མ་མེ་ཏོག་འབྲས་བྱུང་ཞེས། །དེ་ཉིད་ཉིན་མོ་སྨྲ་བ་ནི། །ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་འདི་འཐད་པར་དཀའ། །འདི་འདྲ་མཐོང་བ་འམ་ཐོས་པ་མེད། །དེ་ནས་མི་དེས་ཐལ་སྦྱར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་འདི་སྐད་སྨྲས། །གཤེགས་ལ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིང་བསྐྱེད་དེ། །རྩ་བ་ཟུག་ལ་གཟིགས་སུ་གསོལ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེ་བློན་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་བཅུ་དང་ལྷན་ཅིག་ཕྱི་རོལ་དུ་བྱུང་ནས་མི་དེ་གཉིས་ཀྱང་བཙོན་རར་བཅུག་གོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིང་བསྐྱེད་པ་དང་། ཤིང་དེ་རྩ་བ་ཡང་མ་ཟུག །ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ཡང་མ་བྱུང་ནས་དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེ་ཁྲོས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་ཁྱེད་མྱུར་དུ་དེང་ལ་ཤིང་གཤེགས་པའི་སྟ་རེ་རྣམས་ལོང་ཤིག །ཅེས་སྨྲས་ནས་བླངས་པ་དང་། དེ་ནས་གང་མི་དེས་བསྐྱེད་པའི་ཤིང་དེ་ལ་ཁྲོས་ནས་ཤིང་དེའི་ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་བྱུང་བ་རྣམས་བཅད་དེ་ཤིང་གཅིག་པོ་དེ་བཅད་པ་དང་ཤིང་བཅུ་གཉིས་བྱུང་ངོ་། །ཤིང་བཅུ་གཉིས་པོ་བཅད་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཤིང་རྩ་བ་དང་བཅས། ལོ་མ་དང་བཅས། མྱུ་གུ་དང་བཅས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་བྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་ཤིང་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལས་བྱ་གསེར་གྱི་ཟེ་བ་ཅན། གསེར་གྱི་མཆུ་ཅན། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་འདབ་མ་ཅན་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་བྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེ་ཁྲོ་བའི་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ནས་རང་གི་ལག་གིས་སྟ་རེ་བླངས་ཏེ་ཤིང་དེ་ལ་གཙབས་པ་དང་། ཤིང་གཙབས་པ་དེ་ལས་བདུད་རྩིའི་ཆུ་བྱུང་ངོ་། །
43-273a
དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེ་ཡིད་མི་བདེ་ནས་སོང་ལ་མི་དེ་གཉིས་བཙོན་ར་ནས་ཕྱུང་ཤིག་ཅེས་བསྒོ་བ་དང་། ལྷ་དེ་ལྟར་འཚལ་ལོ་ཞེས་དེའི་མོད་ལ་རབ་ཏུ་བརྒྱུགས་ཏེ། མི་དེ་གཉིས་བཙོན་ར་ནས་ཕྱུང་ནས་ཤིང་ག་ལ་བ་དེར་ཁྲིད་པ་དང་། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། ཤིང་གཅིག་བཅད་པ་གཉིས་གྱུར་དུ་འཕེལ་ཏེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིར་གྱུར་པ་དེ་ཁྱེད་ཀྱིས་བསྐྱེད་དམ། ངས་བསྐྱེད་པའི་ཤིང་ནི་རྩ་བ་དང་། ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ཡང་མ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་མི་དེས་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་གི་བསོད་ནམས་ཅི་འདྲ་བ་དེ་འདྲ་བའི་བསོད་ནམས་ཁྱོད་ལ་མི་མངའོ། །དེ་ནས་བློན་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་བཅུས་པུས་མོའི་ལྷ་ང་གཉིས་ས་ལ་བཙུགས་ནས་མི་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོ་སྔ་མ་འདི་ནི་མི་རུང་གིས་ཁྱོད་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་ནས་མི་དེས་བློན་པོ་དེ་དག་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ལོངས་སྤྱོད་བདག་མི་དགོས། །ནོར་དང་འབྲུ་ཡང་དགོས་པ་མེད། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བདག་དད་པས། །རྐང་གཉིས་དག་གི་མཆོག་ཏུ་ཤོག །ཞི་བ་མྱ་ངན་འདས་པའི་དབྱིངས། །གང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྲོ། །མྱ་ངན་འདས་ཁྱིམ་འགྲོ་འགྱུར་བ། །ཆོས་འདི་ཁྱེད་ལ་བཤད་པར་བྱ། །སྐྱིལ་མོ་བཀྲུང་ནི་བཅས་ནས་སུ། །དེ་ནས་ཡི་དམ་རབ་བཅས་སོ། །བདག་གིས་སྔོན་བྱས་ལས་རྣམས་ཀྱིས། །རྒྱལ་པོའི་བཙོན་རར་ཕྱིན་པར་གྱུར། །སྨོན་ལམ་འདི་ནི་བཏབ་པས་ན། །བདག་གི་ལས་ནི་ཟད་པར་གྱུར། །དེ་ནས་བྱ་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིས་རྡོ་རྗེའི་མཆུས་སིལ་སྙན་རྣམས་དཀྲོལ་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་བྱུང་སྟེ། ཁང་པ་བརྩེགས་པ་རེ་རེའི་ཚད་ཀྱང་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལྔ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཁང་པ་བརྩེགས་པ་རེ་རེ་ལས་ཀྱང་བྱ་གསེར་གྱི་ཟེ་བ་ཅན། གསེར་གྱི་མཆུ་ཅན་གསེར་གྱི་གདོང་ཅན་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལྔ་བྱུང་སྟེ། དེ་དག་གིས་མིའི་སྐད་དུ་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལེགས་མ་བྱས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཤིང་དེ་བཅད་པས་ན། །བྱེ་བ་བརྒྱ་ཡི་ཤིང་རྣམས་ལས། །ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིར་གནས་པར་གྱུར། །སེམས་ཅན་གང་གིས་ཤིང་བསྐྱེད་འདི། །ཅི་འདྲ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ། །སྡིག་པའི་ལས་ཀྱིས་
43-273b
ཕྱིན་ཆད་ཀྱང་། །མི་སྡུག་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་འགྱུར། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་དོན་འདི་མི་ཤེས་ཀྱིས། །དཀའ་ཐུབ་ཆེན་པོ་ལུང་སྟོན་ཅིག །བྱ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་སྣང་བྱེད་དེ། །རྣམ་པར་འདྲེན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །འཁོར་བའི་སྲིད་པའི་བཙོན་ར་ལས། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐར་བྱེད་པའོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། གང་གིས་ཤིང་ནི་མ་སྐྱེས་པ། །སྐྱེས་བུ་གཉིས་པ་དེ་གང་ཡིན། །དེས་ནི་སྡིག་པའི་ལས་གང་བྱས། །གཉིས་སྐྱེས་རྣམས་ནི་སྨྲ་བར་བྱོས། །བྱ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། གང་གི་ཤིང་ནི་མ་སྐྱེས་པ། །དེ་ནི་ལྷ་སྦྱིན་གླེན་པ་སྟེ། །དགེ་བ་ཅུང་ཟད་མ་བྱས་ན། །དེ་ཡི་ཤིང་ནི་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བློན་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་བཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་སོ་སོར་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་ཡང་ས་བཅུ་ལ་གནས་ནས་དགེ་བའི་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་བོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་གང་དང་རྐྱེན་གང་གིས་བློན་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་རྣམས་ས་བཅུ་ལ་གནས་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་སོ་སོར་ཐོབ་པར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཉོན་ཅིག་དང་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་འོད་ཟེར་ཁ་དོག་དུ་མ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས། ཁ་དོག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་དང་། ལེ་བརྒན་དང་། ཤེལ་དང་། དངུལ་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བྱུང་ནས་དེ་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་སྣང་བར་བྱས་ཏེ་སླར་ལོག་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབུའི་གཙུག་ཏུ་ནུབ་བོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
43-274a
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྒྱུ་མ་མཆིས། རྐྱེན་མ་མཆིས་པར་འཛུམ་པ་མི་མཛད་ན། འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཕྱོགས་བཞིའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ངའི་གན་དུ་འོང་བ་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་མཐོང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ལ་རྣམ་པར་རྟོགས་ཏེ་ལྟོས་ཤིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་རྣམ་པར་བལྟས་པ་དང་། ཤར་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་དཔག་ཚད་བདུན་སྟོང་པ་ཅིག་བྱུང་ནས། དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འདུས་ཏེ། མི་དག་མི་སྨྲ། མི་ཟེར། མི་བརྗོད། མི་ཟ། མི་ལྡང་། མི་འཆག་སྟེ། ཅང་མི་སྨྲ་བར་འཁོད་པ་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་དཔག་ཚད་བདུན་སྟོང་པ་ཅིག་བྱུང་ནས་དེ་ལ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འདུས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་མི་ཟེར་མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ། ཡོངས་སུ་མི་བརྗོད། མི་ལྡང་། མི་འཆག་སྟེ། ཅང་མི་སྨྲ་བར་འཁོད་པ་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་དཔག་ཚད་བདུན་སྟོང་པ་གཅིག་བྱུང་ནས་དེ་ལ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འདུས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་མི་ཟེར། མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ། ཡོངས་སུ་མི་བརྗོད། མི་ལྡང་། མི་འཆག་སྟེ། ཅང་མི་སྨྲ་བར་འཁོད་པ་དང་། བྱང་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་དཔག་ཚད་བདུན་སྟོང་པ་ཅིག་བྱུང་ནས། དེ་ལ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འདུས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་མི་ཟེར་མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ། ཡོངས་སུ་མི་བརྗོད། མི་ལྡང་མི་འཆག་སྟེ། ཅང་མི་
43-274b
སྨྲ་བར་འཁོད་པ་དང་། འོག་གི་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་དཔག་ཚད་བདུན་སྟོང་པ་ཅིག་བྱུང་ནས་དེ་ལ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འདུས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་མི་ཟེར། མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ། ཡོངས་སུ་མི་བརྗོད། མི་ལྡང་། མི་འཆག་སྟེ། ཅང་མི་སྨྲ་བར་འཁོད་པ་དང་། སྟེང་གི་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་དཔག་ཚད་བདུན་སྟོང་པ་ཅིག་བྱུང་ནས། དེ་ལ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འདུས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་མི་ཟེར། མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ། ཡོངས་སུ་མི་བརྗོད། མི་ལྡང་། མི་འཆག་སྟེ། ཅང་མི་སྨྲ་བར་འཁོད་པ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཞུས་ནས་ཞུ་བ་ལུང་བསྟན་པའི་སླད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་སྐབས་ཕྱེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་བདག་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཞུའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་། དྲིས་པ་དེ་དང་དེའི་ལུང་བསྟན་པས་ངས་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་རངས་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ཕྱོགས་བཞིའི་འཇིག་རྟེན་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་མང་པོ་ལྷགས་ཤིང་གནས་པ་ནས་འོག་དང་སྟེང་ཕྱོགས་ཀྱི་བར་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་ལྷགས་ཤིང་གནས་པར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་སོང་ལ་འདི་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ནས་ལྷགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་ཞུས་ཤིག །གསོལ་པ། སུའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་མཆི་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་
43-275a
སྡེ་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པར་སོང་ཤིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ་དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་འདས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཟླ་བའི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཟླ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་གྱིས་བལྟས་ནས་ཆོས་སྟོན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་ཕྱིན་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་དེའི་སྤྱན་སྔར་འདུག་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་གང་གིས་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཕྱོགས་བཅུ་ནས་འདུས་ཤིང་ལྷགས་པ་དག་དེ་ན་མཆིས་པའི་ཚེ་ནི་མཐོང་ལ་འདི་ན་མཆིས་པའི་ཚེ་མི་མཐོང་བར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་ཉིད་ན་རྒྱུ་ཞིང་གནས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་སྤྱན་སྔར་འདུག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་འདས་ཏེ་མཆིས་པ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་དེ་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་མཐོང་བ་དེ་སྙེད་ནི་གང་ན་ཡང་མ་མཐོང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་སེམས་པ་མེད་པའི་ཤིང་ལས་བྱུང་ངོ་། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སེམས་པ་མ་མཆིས་པའི་ཤིང་ལས་མི་
43-275b
བྱུང་བ་སུས་མཐོང་སུས་ཐོས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་གང་སེམས་པ་མེད་པའི་ཤིང་ལས་མི་འབྱུང་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་མཐོང་མ་ཐོས་སམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་མ་མཐོང་མ་ཐོས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་མཐོང་བར་འདོད་ན་དེང་ངས་བསྟན་པར་བྱའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཚལ་ལོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་འཚལ་ལོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ནས་ཕྱག་རྐྱང་བ་དང་ཕྱག་དེ་ལས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བྱུང་སྟེ། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་རེ་རེས་ཀྱང་ལག་པ་བརྒྱ་བརྒྱ་བརྐྱང་ནས་སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་སྣ་ཚོགས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གཏོར་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་འདིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་གཏོར་བ་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱུང་བ་འདི་དག་ནི་སེམས་པ་མེད་པའོ། །མི་འདི་དག་ནི་སེམས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ནས་མི་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་གང་ལག་པ་བརྒྱ་བརྒྱ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལྷུང་ངོ་། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་དེ་མཐོང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ཅི་ཞིག་ལགས། བདེ་བར་གཤེགས་པ་འདི་ཅི་ཞིག་ལགས། གང་མི་རྣམས་ཀྱི་ལག་པ་བརྒྱ་པོ་ཡང་ཡུད་ཙམ་གྱིས་ལྷུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ལག་པ་བརྒྱ་པ་ཡང་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ན། ལག་པ་གཉིས་པའི་མི་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སེམས་པ་མེད་པར་སྐྱེའོ། །སེམས་པ་མེད་པར་འགག་གོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་དེའི་ལུས་ཀྱང་སེམས་པ་མེད་པར་གྱུར་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་གཞོན་པ་གང་ལགས། རྒན་པ་གང་
43-276a
ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་གཞོན་པ་ཡང་ཡོད། རྒན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞོན་པ་གང་ལགས། རྒན་པ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་དག་ད་ལྟར་ལྷུང་བ་དེ་དག་ནི་རྒན་པའོ། །གང་དག་ཤིང་རྣམས་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ནི་གཞོན་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་མཐོང་བར་འཚལ་ལོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་གིས་ཕྱག་གཡས་པའི་མཐིལ་བརྐྱང་བ་དང་། དེ་ནས་ཕྱོགས་བཅུ་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བརྒྱ་འོང་ངོ་། །འོག་དང་སྟེང་གི་ཕྱོགས་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་འོང་སྟེ། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་དེ་དག་ལྷགས་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ་ཞིང་ཅང་མི་ཟེར་བར་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ་ཞིང་ཅང་མི་མཆི་བར་མཆིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་མི་ཤེས་སམ། ས་ཕྱོགས་ནི་སེམས་པ་མེད་དེ་མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ལ་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་ཁ་ཅིག་ནི་མཐོང་ཡང་སྐྱེ་བ་མི་ཤེས། འགག་པ་དང་། རྒ་བ་དང་། ནད་དང་། མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང་། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་དང་། མཛའ་བ་དང་བྱེ་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་ཏེ། མཐོང་ཡང་ཡིད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ན་ཤེས་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་དག་ཡང་དང་ཡང་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །
43-276b
བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཆོས་མ་འཚལ་བའི་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དེ་དག་གང་ནས་མཆིས། གང་ནས་འཆི་འཕོ་ཞིང་གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཉོན་ཅིག །མིའི་ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དེ་དག་ནི་དངུལ་མཁན་གྱིས་ཀྱང་མ་བྱས། ཟངས་མཁན་གྱིས་ཀྱང་མ་བྱས། ཤིང་མཁན་གྱིས་ཀྱང་མ་བྱས། རྫ་མཁན་གྱིས་ཀྱང་མ་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་འཇིགས་པས་ཀྱང་མ་བྱས་ཀྱི། གཞན་དུ་ན་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་འདུས་པ་དང་སྡིག་པའི་ལས་དང་ལྡན་པ་ལས་བྱུང་ངོ་། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་ཡང་དང་ཡང་བཟོའི་ལས་རྣམས་སློབ་པས་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་མཐའ་ཡས་པ་དང་། ཚོར་བ་མི་བཟད་པ་འབྱུང་སྟེ། དེར་དེ་དག་སྔོན་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་ངོ་། །སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ཉིད་དུ་གང་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་ལྷགས་པ་མི་ལྡང་བ་འདི་དག་ནི་འདི་འདྲ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེའི་ཕྱིར་མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲའོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དེ་དག་ནི་དགེ་བ་ཡང་མི་ཤེས། སྐྱེ་བ་ཡང་མི་ཤེས། འགག་པ་ཡང་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་དག་མིའི་ལུས་ཀྱང་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བ་འདི་དག་ཀྱང་སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཤེས་བྱའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། ཇི་ལྟར་འགག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་མེ་ལ་ཤིང་གིས་རེག་པར་བྱས་པ་དང་། ཤིང་དེ་ལ་མཐར་གྱིས་མེ་འབར་བ་དེ་བཞིན་དུ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཐོག་མ་མིའི་ལུས་སུ་སྐྱེའོ། །སྐྱེས་ནས་གདོད་ཚོར་བ་མྱོང་ངོ་། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སུ་ཞིག་འདིར་མངོན་པར་སྐྱེ། སྐྱེས་ནས་སུ་ཞིག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་སྐྱེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། རྒྱལ་པོས་མི་ལ་ལ་ཞིག་བཅིངས་ཏེ་ཁང་པ་མུན་པ་མུན་ནག་གི་ནང་དུ་བཙོན་
43-277a
རར་བཅུག་པ་དང་། མི་དེ་ཁང་པ་མུན་ནག་དེར་ཞུགས་ནས་ཁང་པ་མུན་ནག་ལ་ཁང་པ་མུན་ནག་དུ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་མི་གཞན་སྔོན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བས་རེག་པ་ཞིག་གིས་མཐོང་ནས་མི་དེ་ནི་མ་རུང་བར་གྱུར་ཏོ། །སྔོན་སྡུག་བསྔལ་མ་མྱོང་བས་འཚོ་བ་སྲོག་ཆད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་བསམས་ནས་དེས་དེར་མེ་ཁྱེར་ཏེ་འོངས་ནས་ཁྱིམ་དེའི་ནང་དུ་མེ་ཆུང་ཟད་ཅིག་བོར་བ་དང་། མི་བཙོན་རར་བཅུག་པ་དེས་མེ་དེ་མཐོང་ངོ་། །མཐོང་ནས་ཀྱང་དེ་དབུགས་ཕྱིན་པར་གྱུར་ཏེ་སྤྲོ་བ་སྐྱེས་སོ། །མེ་དེ་ཡང་རྒྱུ་གང་གིས་འབར་བའི་མེ་འབར་བ་དེས་ཁྱིམ་དེ་ཀུན་ཏུ་འབར་བར་གྱུར་ནས་མི་དེ་ཡང་དེ་ཉིད་དུ་ཚིག་པ་དང་། དེ་ཚིག་གོ་ཞེས་རྒྱལ་པོས་ཐོས་ནས་མི་དགའ་སྟེ། དེ་འདི་སྙམ་དུ་ཕྱིན་ཅད་ནི་བདག་གི་ཡུལ་དུ་སེམས་ཅན་གང་ཡང་བཙོན་རར་མི་གཞུག་གོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེས་རང་གི་ཡུལ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ། ཀྱེ་སེམས་ཅན་ཁྱེད་ཅག་མ་འཇིགས་ཤིག །མ་སྐྲག་ཤིག །ཁྱེད་ཅག་འཇིགས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །ཕྱིན་ཆད་ངའི་ཡུལ་དུ་ཆད་པས་གཅད་པ་འམ། བཙོན་རར་གཞུག་པར་མི་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གང་ཡང་སྲོག་དང་དབྲལ་བར་མི་བྱ། ཀྱེ་སེམས་ཅན་ཁྱེད་རྣམས་མ་འཇིགས་ཤིག་ཅེས་དེ་ལྟར་དབུགས་ཕྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བསྲེགས་པ་ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱིམ་ཚིག་ནས་མི་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་ཚིག་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ནས་སེམས་ཅན་བཅིངས་པ་ཡང་བཅིངས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་དྲི་མ་སྤངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲོན་མ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དགས་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ལུས་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་མཛད་ཅིང་སེམས་ཅན་
43-277b
གཞོན་ནུ་དང་། རྒན་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བྱུང་ངོ་། །རྒྱལ་བའི་ཞིང་ནི་ངོ་མཚར་ཞིང་། །ཞིང་བཟངས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ། །དེ་ལ་ས་བོན་བཏབ་པ་ནི། །རྣམ་པར་ཆུད་ཟར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་བའི་ཞིང་ནི་དག་པའི་ཞིང་། །སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་བསྔགས་པ་སྟེ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བཟུང་བའི་ཕྱིར། །སྟོན་པས་ཀྱང་ནི་ཐབས་མཛད་དོ། །མྱ་ངན་འདས་པའི་དབྱིངས་གནས་ཀྱང་། །ས་ཡི་སྟེང་ན་ཀུན་དུ་སྣང་། །རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ཞི་བྱས་ནས། །སངས་རྒྱས་སྦྱིན་པའི་གནས་རྣམས་སྦྱོང་། །སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་ཐར་བར་བྱེད། །རྒན་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཐར་བར་བྱེད། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཁམས་གསུམ་ལས། །མཐར་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱས། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྒོ་བཅད་དེ། །དུད་འགྲོ་ཡི་དགས་ཐར་བར་བྱས། །འཇིག་རྟེན་འདི་ཡང་ཞི་བྱས་ནས། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་བདེ་བར་བྱེད། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཛུམ་པ་མཛད་ནས། བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་པ་རྣམས་ནི་མཐོང་ན་ལེགས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ན་ལེགས། །དམ་ཆོས་ཡོན་ཏན་ཞིང་ཡང་ལེགས། །དགེ་འདུན་འདུས་པ་མཐོང་ན་ལེགས། །ཟུང་བསྟན་པ་ཡང་ལེགས་པ་སྟེ། །སྡིག་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ལེགས། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་འདི་དག་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེང་ཉིད་དུ་ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
43-278a
སྨན་གྱི་སྡེ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་སྲིད་ཀྱི་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པ་དང་། ལྷ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མེ་ཏོག་གི་ཆར་རབ་ཏུ་འབེབས་སོ། །སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དེ་དག་ཀྱང་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་བར་སྣང་ལ་གནས་བཞིན་དུ་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། དེས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྒྲས་གང་བར་གྱུར་པ་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྒྲ་དེ་ཉན་ཏོ། །ལྷའི་རིས་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱང་སྒྲ་དེ་ལ་ཉན་ཏོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ནང་གི་ཀླུ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཡང་འཁྲུགས་སོ། །སྲིན་པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ལྷགས་སོ། །ཡི་དགས་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། སྲིན་པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཡང་ལྕང་ལོ་ཅན་གྱི་ཕོ་བྲང་འཁོར་ནས་ལྷགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུས་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་འདུས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དེ་དག་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་དང་། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་རང་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ལྷགས་སོ། །བམ་པོ་བཞི་པ་སྟེ་ཐ་མ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུས་ཤིང་མཆིས་པ་མང་ངོ་། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྷ་དང་ཀླུ་འདུས་ཤིང་མཆིས་པ་ཡང་མང་ངོ་། །སྲིན་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དུ་མ་ཞིག་ཀྱང་ལྕང་ལོ་ཅན་གྱི་ཕོ་བྲང་འཁོར་ནས་ལྷགས་ཏེ་འདུས་ནས་མཆིས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་
43-278b
ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མར་ཤོག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྟེང་ནས་བབས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བགྱི་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ཞིང་གང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་བཙལ་ནས་ཀྱང་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤངས་ནས་གདོན་མི་ཟ་བར་གཟུངས་རབ་ཏུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ཡང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐབས་གང་གིས་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཞིག་འདུས་ཤིང་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཉན། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་གང་དག་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་སྡུག་བསྔལ་དུ་མི་ཉན། རྒ་བ་ཉིད་དུ་སྡུག་བསྔལ་དུ་མི་ཉན། ནད་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་དང་། མྱ་ངན་སྡུག་བསྔལ་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་སྡུག་བསྔལ་དང་། སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་སྡུག་བསྔལ་དུ་མི་ཉན་པའི་སེམས་ཅན་ཡང་ཕལ་ཆེར་ཡོད་དོ། །འཆི་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་འཕྲོག་པ་ཡིན་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དེ་དག་གིས་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ཀྱང་འགུམ་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཆིའོ། །དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
43-279a
ཇི་ལྟར་འཆི་བའི་དུས་ཀྱིས་ནོན་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་འཆི་བའི་དུས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐ་མ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཁྲུལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཁྲུགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་དང་། རིགས་ཀྱི་བུ་རླུང་གསུམ་པོ་འདི་དག་གིས་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐ་མ་ལ་ཀློང་བར་འགྱུར། འཁྲུལ་བར་འགྱུར། འཁྲུག་པ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག་པ་ན་ལུས་འཇོམ་པར་བགྱིད་པའི་རླུང་གསུམ་པོ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གྲོགས་པོ་དག་མཚོན་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སྐུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཟེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ལུས་འཇོམ་པར་བྱེད་དོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལུས་ཤེས་བགྱི་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གྲོགས་པོ་དག་ཀུན་དུ་འབར་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཚིག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ངར་སྣབས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྒྲེགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། དུར་ཁྲོད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ངན་པའི་བློ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཁུར་ལྕི་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྐྱེ་བས་ཡོངས་སུ་གཟིར་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྐྱེ་བས་ཀུན་དུ་དཀྲུགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྲོག་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། འཆི་བ་དང་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། གྲོགས་པོ་དག་འདི་རྣམས་ནི་ལུས་ཤེས་བྱའོ། །དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་འགུམ། ཇི་ལྟར་འཚོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གྲོགས་པོ་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་བའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་བསོད་ནམས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་འཚོ་བའོ། །གྲོགས་པོ་དག་ལུས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་བ་སྟེ། རྒྱུས་པ་བྱེ་བས་ནི་བཀྲིས། སྤུའི་ཁུང་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་ནི་ལྡན། ཡན་ལག་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་གིས་ནི་སྦྲེལ། རུས་པ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་བཅུས་ནི་བསྟན། ལུས་ཀྱི་ནང་ན་སྲིན་བུའི་རིགས་བརྒྱད་བཅུ་རྩ་བཞི་ནི་གནས་ཏེ། སྲོག་ཆགས་དེ་དག་
43-279b
ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་འཆི་བ་ཡང་ཡོད། འཆི་བ་འགག་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ནམ་མི་དེ་འཆི་བ་དེ་ན་སྲོག་ཆགས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རེ་ཐག་ཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ན་སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ལ་གཅིག་ཟ་བས་རླུང་འཁྲུག་ཅིང་གཡོ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ན་དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་ངོ་། །ལ་ལ་ནི་བུའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་བྱེད། ལ་ལ་ནི་བུ་མོའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་བྱེད། ལ་ལ་ནི་གཉེན་གྱི་ཕྱིར་མྱ་ངན་བྱེད་དེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་གོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་ཟ་བར་བརྩམས་ནས་དེ་དག་གཅིག་གིས་གཅིག་ཟོས་ཏེ་སྲོག་ཆགས་གཉིས་ཤིག་ལས་པ་ན་དེ་གཉིས་ཀྱང་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་འཐབས་ཏེ་ཞག་བདུན་འདས་པ་དང་། སྲོག་ཆགས་གཅིག་ནི་བཅོམ་མོ། །གཅིག་ནི་ཐར་ཏོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཆོས་ཤེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྲོག་ཆགས་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་མི་མཐུན་པར་བྱས་ནས་འཆི་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་ལ་གཅིག་མི་མཐུན་པ་བྱེད་དེ་སྐྱེ་བས་མི་འཇིགས། རྒ་བས་མི་འཇིགས། ནད་ཀྱིས་མི་འཇིགས། འཆི་བས་མི་འཇིགས། ཇི་ལྟར་སྲོག་ཆགས་གཉིས་འཐབ་པ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་འཐབ་པོ། །དེ་ནས་འཆི་བའི་དུས་ན་སྐྱེས་བུ་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་ཅི་ཞིག་ལ་ཡིད་རྟོན། ཅི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉེས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་མཐོང་ངམ། སྐྱེ་བའི་ཉེས་པ་མ་མཐོང་ངམ། རྒ་བ་དང་ན་བའི་ཉེས་པ་མ་མཐོང་ངམ། འཆི་བའི་ཉེས་པ་མ་མཐོང་ངམ། སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བདག་གིས་སྐྱེ་བའི་ཉེས་པ་ཡང་མཐོང་ངོ་། །རྒ་བ་དང་ན་བའི་ཉེས་པ་ཡང་མཐོང་ངོ་། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་འཆི་བའི་ཉེས་པ་ཡང་མཐོང་ངོ་། །སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་གང་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་མ་བྱས། ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གཉི་གར་བདེ་བ་འཕེལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་མ་བྱས། གྲོགས་པོ་དག་གཉིས་སུ་ཡང་དྲིའོ། །ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་། འཆི་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་
43-280a
བའི་དགེ་བའི་ཚོགས་མ་བྱས། ཁྱོད་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སོ་སོར་བརྟག་པ་མ་བྱས། ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱིས་ས་ལ་འགཎྜཱི་རྡུང་བའི་སྒྲ་མ་ཐོས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞིང་ལ་དགེ་བའི་ས་བོན་སྐྲུན་ཅིང་སྤོས་སམ། ཕྲེང་བ་འམ། མར་མེ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་མ་མཐོང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བཟའ་བ་དང་། བཅའ་བ་འབུལ་བ་དང་། འཁོར་བཞི་ཚིམ་པར་བྱས་པ་ཡང་མ་མཐོང་། དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་བསྟན་པ་ལ་མངོན་པར་དད་པ་དེ་དག་ནི་འཁོར་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་དེ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་ཏེ། བསྙད་པ་དང་། ལྷ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བགྱིས་སོ། །མི་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་འོངས་ནས་མི་དགེ་བ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་མི་ཤི་བ་དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་མཐོང་ཞིང་། །འགཎྜཱི་རྡུང་བ་ཐོས་གྱུར་ལ། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཞིར་འགྲོ་བའི། །ཆོས་བསྟན་ཐོས་ཀྱང་མ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་མི་དེས་སླར་སྨྲས་པ། །བདག་ནི་བྱིས་པའི་བློར་གྱུར་ཏེ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་ཀྱི་དབང་སོང་ནས། །འདོད་པས་འཁྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །བདག་གིས་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་སོ། །འདོད་པ་དག་ཀྱང་བསྟེན་པ་དང་། །བདག་གིས་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱང་བསད། །དགེ་འདུན་རྣམས་ཀྱང་ཆུད་གསན་པས། །མི་བཟད་དེ་ཡི་འབྲས་བུ་འོང་། །གནོད་པར་སེམས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་སུ། །བདག་གིས་མཆོད་རྟེན་ཤིག་པ་བྱས། །ཚིག་ངན་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་སྨྲས། བདག་གིས་མ་ཡང་གདུང་བར་བྱས། །བདག་གིས་ལུས་ཀྱིས་གང་བྱས་པ། །ཉེས་པ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས། །སེམས་དམྱལ་ཆེན་པོ་ངུ་འབོད་དུ། །ཤིན་དུ་མི་བཟད་སྐྱེ་བ་མཐོང་། །བསྡུས་གཞོམ་དུ་ཡང་ཚོར་བ་མྱོང་། །དེ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང་། །མནར་མེད་ཆེན་པོ་མི་བཟད་པར། །ཚོར་བ་རྗེས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར། །པད་མ་ལྟ་བུར་ཆེར་གས་པའི། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྡུག་བསྔལ་དུ། །ཐིག་ནག་བཏབ་པ་འཇིགས་ཆེན་དུ། །ལན་བརྒྱ་བར་དུ་
43-280b
སྐྱེ་བར་འགྱུར། །སེམས་དམྱལ་སེམས་ཅན་བསད་ནས་སུ། །ཕྱིས་ཀྱང་འཇིགས་པ་དེ་མཐོང་སྟེ། །དཔག་ཚད་བརྒྱར་ནི་ཡང་དང་ཡང་། །འཇིགས་པ་ཆེན་པོར་ལྟུང་བར་འགྱུར། །དེ་དག་སྒོ་རྙེད་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཕྱིས་ཀྱང་མུན་པར་རབ་ཏུ་ལྟུང་། །སྤུ་གྲི་ཞེས་བྱ་སེམས་དམྱལ་དུ། །སྤུ་གྲི་སྟོང་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར། །བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་རྣམས་ཀྱིས། །སྤུ་གྲི་མདུན་དུ་འབྱུང་འགྱུར་ཏེ། །བདག་གིས་ཉེས་པའི་ལས་བྱས་པས། །དེ་དག་གིས་ནི་དེ་ལུས་གཏུབས། །རླུང་འཁྲུགས་ཆེན་པོ་མི་བཟད་པས། །ལུས་དེ་ཐམས་ཅད་འཇིག་པར་བྱེད། །རྟག་ཏུ་འདི་འདྲའི་སེམས་དམྱལ་དུ། །བདག་གིས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར། །ལུས་ནི་རབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་བདག་མཐོང་ངོ་། །ཁྱིམ་སོ་བྱ་ཕྱིར་གཞན་དག་གི། །ནོར་ཡང་རབ་ཏུ་བདག་གིས་བླངས། །བདག་གི་བུ་ཕོ་བུ་མོ་དང་། །དེ་བཞིན་ཕུ་ནུ་སྲིང་མོ་དང་། །བདག་གི་ཕ་མའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །མཛའ་བོ་གཉེན་བཤེས་མང་པོ་དང་། །བྲན་དང་ལས་བྱེད་རྣམས་དང་ནི། །དེ་བཞིན་བ་དང་ཕྱུགས་དང་གཡོག །དགོས་པ་ངན་ལ་བདག་འཁྲུལ་ཏེ། །གསེར་དང་དངུལ་གྱི་སྣོད་རྣམས་དང་། །དེ་བཞིན་ཕྲ་རབ་གོས་རྣམས་དང་། །ཁྱིམ་བྱེད་བཅུག་པས་འཁྲུལ་པ་སྟེ། །ཁྱིམ་ཡང་ཤིན་དུ་བཀྲ་བྱས་ནས། །སྐྱེས་པ་བུད་མེད་ལང་ལོང་དང་། །པི་བང་སིལ་སྙན་འཁྲོལ་བ་ལ། །བདག་ཡིད་མ་དུལ་དགའ་བར་འགྱུར། །སྤོས་ཆུ་དག་གིས་ལུས་བཀྲུས་ཀྱང་། །ད་དུང་བྱས་པ་གཟོ་བ་མེད། །ལུས་ཁྱོད་སེམས་པ་མེད་པ་སྟེ། །ང་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཆེད་ལ་འཁྲུལ། །ཕྱིན་ཆད་སེམས་ཅན་འགའ་ཙམ་ཡང་། །བདག་ལ་སྐྱོབ་པར་འགྱུར་བ་མེད། །རླུང་འཁྲུལ་ཆེན་པོ་མི་བཟད་པར། །ལུས་ནི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ན། །རོ་དང་ལྡན་པ་ཞིམ་ཟོས་ཏེ། །ལྕེས་ཀྱང་སྣ་ཚོགས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཕྲེང་བ་སྣ་ཚོགས་བཟང་མཛེས་པ། །རབ་ཏུ་མང་པོ་མགོ་ལ་བཅིངས། །མིག་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་འཁྲུལ་བྱས་ཏེ། །མིག་གི་སྐྱབས་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །བདག་གིས་མཐོང་ནས་གང་བྱས་པ། །སྡིག་པ་རྣམས་ནི་མིག་གི་རྒྱུ། །ལག་པ་རྡོ་རྗེས་བཅད་པ་ནི། །བདག་གི་
43-281a
རྣ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ལག་པ་གཉིས་ལ་གདུ་བུ་བཏགས། །སོར་མོ་རྣམས་ལ་སོར་གདུབ་བཅུག །མགུལ་དུ་མུ་ཏིག་སེ་མོ་དོ། །རྐང་པ་གཉིས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བརྒྱན། །དེ་ལ་དྲ་བ་བྱས་པ་དང་། །དེ་ལ་གསེར་ཡང་གནས་པར་བྱས། །ལུས་ལ་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་དང་། །གསེར་གྱི་གདུ་བུའང་དེ་བཞིན་ནོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོས་རབ་རྩེས་ནས། །ཡིད་ཀྱང་ཤིན་དུ་རྟག་པར་གྱུར། །རབ་ཏུ་འཇམ་ལ་བདག་རེག་ནས། །ཤིན་དུ་སྲེད་པས་དེ་བསྟན་ཏོ། །གདིང་བ་སྣ་ཚོགས་མལ་ཆ་ཡིས། །བདག་གིས་ལུས་ནི་རྩེར་བཅུག་གོ། །སྤོས་ཆུ་བཟང་པོས་ཁྲུས་བྱས་ཏེ། །སྤོས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བསྐུས། །ལྷ་རྫས་ག་པུར་ཙན་དན་གྱི། །བདུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བདུགས། །ཁ་དོག་བཟང་པོ་བྱས་ནས་ཀྱང་། །གླ་རྩི་ལྡན་པས་རབ་ཏུ་བསྒོས། །ལོ་ལོན་འབྲུ་མར་དྲི་དག་དང་། །སྣ་མ་ཙམ་པ་ཀ་ལ་སོགས། །བསྐུས་ནས་ཕྲ་མོ་ཀ་ཤི་ཀ །དཀར་པོའི་གོས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བགོས། །གླང་པོའི་རྒྱབ་ནས་བབས་ནས་སུ། །རྟ་ཡི་རྒྱབ་ཏུ་མངོན་པར་ཞོན། །བདག་ནི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་སྙམ་སེམས། །སྐྱེ་བོ་བདག་གི་མདུན་ན་རྒྱུག །གླུ་གར་ཤིན་ཏུ་བསླབས་པ་ཡི། །སླས་རྣམས་ཀྱང་ནི་རབ་ཏུ་ཤེས། །རི་དགས་རྣམས་ནི་མ་ཉེས་པར། །བདག་གིས་མདས་ཀྱང་རི་དགས་བསད། །འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མ་མ་ཤེས་པས། །བདག་གིས་འདི་འདྲའི་སྡིག་བྱས་ཤིང་། །བདག་གིས་གཞན་གྱི་ཤ་ཟོས་པས། །དེ་ཕྱིར་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་འདི། །མི་བཟད་འོང་བར་འགྱུར་བ་ཡི། །འཆི་བ་བདག་གིས་མ་ཤེས་ཏེ། །བདག་ནི་བྱིས་པའི་བློར་གྱུར་པས། །བདག་གི་ལུས་ཀྱང་གསོ་བ་བྱས། །དེང་ནི་བདག་ལ་འཆི་འོང་ན། །སྐྱབས་བྱེད་པ་ནི་སུ་ཡང་མེད། །གཉེན་རྣམས་ཁྱེད་ཅག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །ང་ཡི་གདོང་དུ་བལྟར་ཅི་ཡོད། །ཅི་ཞིག་ཕྱིར་ནི་གོས་འདྲལ་ཞིང་། །ཅི་ཕྱིར་ངུ་ཞིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན། །ཅི་ཕྱིར་སྐྲ་རྣམས་རབ་འཇིག་ཅིང་། །ཅི་ཕྱིར་ཁྲག་ཀྱང་འབྱིན་པར་བྱེད། །ཅི་ཕྱིར་མགོ་ལ་རྡུལ་འཐོར་ཞིང་། །བྲང་ཡང་རབ་ཏུ་རྡུང་བར་བྱེད། །བདག་གསོན་ཚེ་ན་སྡིག་པ་རྣམས། །སྤང་བར་བྱ་རིགས་ཁྱེད་ཅི་མདུད། །
43-281b
བདག་གི་ལུས་ནི་སྤྱང་ཀི་དང་། །ཁྱི་དང་བྱ་རོག་རྣམས་དང་ནི། །བྱ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཟའ་བར་འགྱུར། །ལུས་འདི་དགོས་པ་མེད་པར་གསོས། །འཆི་བའི་སྦྲུལ་དང་ལྡན་གྱུར་ནས། །མི་ནི་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །འཇིགས་པ་འདི་ལས་གྲོལ་འགྱུར་བ། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་སྨན་རྣམས་བསྟེན། །བདག་ལ་སྨན་པས་གང་བྱིན་པའི། །སྨན་དེ་དགོས་པ་མ་ཡིན་ན། །ཉོན་མོངས་སྦྲུལ་ལས་ཐར་བྱེད་པ། །ད་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྨན་རྣམས་ནི། །འཆི་ཀར་བདག་ལ་སྦྱིན་པར་བྱོས། །ཤ་ནི་ང་ལ་མ་སྦྱིན་ཅིག །ལུས་འདི་གསོ་བ་བྱས་ཀྱང་ནི། །གདོན་མི་ཟ་བར་འཇིག་པར་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་སྦྱིན་གྱུར་པ། །སྡིག་གི་ཕུང་པོ་ཅི་ཕྱིར་བླངས། །ལུས་འདི་ཤིན་ཏུ་གསོས་བྱས་ཀྱང་། །བྱ་བ་མ་རུངས་བྱེད་པར་འགྱུར། །བུ་དང་བུ་མོ་ཅི་ཞིག་ཕྱིར། །ང་ལ་མིག་གིས་ལྟ་བར་བྱེད། །ན་བ་འདི་ལས་ང་སྐྱོབས་ཤིག །དོན་མེད་པར་ནི་ཅི་ཕྱིར་ངུ་། །བུ་དང་བུ་མོ་ཁྱེད་ཅག་ད། །ད་ནི་མ་རུང་མ་བྱེད་ཅིག །ཁྱེད་ཅག་གསོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ངས་ནི་གཞན་གྱི་ནོར་ཡང་ཕྲོགས། །ད་ནི་འཆི་དུས་བབ་པ་ན། །རེ་ཐག་ཆད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱེད། །སྐྱེ་དང་ངན་འགྲོས་རབ་ཏུ་འཇིགས། །འཆི་བས་ཀྱང་ནི་ཡོངས་སུ་གཟིར། །ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་དང་། །རེག་པ་ཤིན་ཏུ་ཚོར་བའོ། །སྲེད་པས་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱང་འཁྱམ། །མི་བཟད་འབྲས་བུ་རྣམས་ཀྱང་ཐོབ། །ངན་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི། །དེར་ཡང་མྱ་ངན་བཅིངས་པར་འགྱུར། །བདག་ལ་བསོད་ནམས་ཆུང་ཤེས་ནས། །སྐྱེ་བོ་གཞན་དག་མྱ་ངན་བྱེད། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་ཉམས། །ཆོས་ལ་ཡང་ནི་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས། །ཡང་སྐྱེ་བ་ནི་མི་ཤེས་པས། །ཉོན་མོངས་སྦྲུལ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ། །མ་རིགས་པས་ནི་བྱིས་པ་རྣམས། །གང་ན་ཐར་པ་མེད་པར་འཁྱམ། །ཐར་པའི་དོན་ནི་མི་ཤེས་ནས། །འཁྲུལ་པས་སྡིག་པ་རྣམས་ཀྱང་བྱེད། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱིས་བྱིས་པ་འཁྱམ། །ཡིད་ནི་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་འཁྲུགས། །བཅིང་བ་སྣ་ཚོགས་ལྡན་ལུས་ལ། །མེས་ནི་ཀུན་དུ་འབར་ཞིང་ཚིག །གང་ན་བདེ་བ་མེད་པ་དེར། །
43-282a
ལུས་ནི་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པས་འཁྱམ། །གང་ལས་ཤིན་དུ་བདེ་འབྱུང་བ། །བདེ་བ་དེ་ནི་མི་ཤེས་ཏེ། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་བདེ་བ་སྦྱིན། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྨན་གྱི་མཆོག །ཚུལ་ཁྲིམས་བདེན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚངས་དབྱངས་ཡིན། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་དག་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། དེ་ལྟར་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཀྱང་ལེགས་པར་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་གཏོགས་པར་དེ་དག་གི་སྐྱོབ་པར་འགྱུར་བ་སུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བཀའ་དེ་སྐད་སྩལ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་ཀྱང་གསུངས་སོ། །སྡིག་པའི་ལས་ནི་བྱས་པས་ན། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་ལྟུང་། །སྲེག་པའི་གོས་ནི་གྱོན་པར་འགྱུར། །སྐོམ་དུ་ལྕགས་ཁུ་འཐུང་བར་འགྱུར། །ལུས་རྣམས་ལ་ནི་མེ་མདག་འབབ། །ཚིག་ནས་རབ་ཏུ་མི་བཟད་ངུ་། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་འཇིགས་ཆེན་དུ། །དེ་ཡི་ལུས་ནི་རབ་ཏུ་འཚིག །བདེ་བ་དག་ནི་མི་ཤེས་ཤིང་། །ཆོས་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་ཤེས་ཏེ། །ཆོས་མ་ཡིན་པས་བྱིས་པ་འཁྱམ། །བདེ་བ་ཅུང་ཟད་རྙེད་མི་འགྱུར། །དད་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཤེས་རབ་ལྡན་ཞིང་དཀའ་ཐུབ་ཆེ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་ནི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་མྱུར་དུ་འགྱུར། །འཇིག་རྟེན་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ནི་མཆོག་རྩོམས་ལ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་བཟུང་བ། །དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་ཅིག །བྱམས་པའི་སེམས་དང་དེ་བཞིན་དུ། །ཚངས་སྤྱོད་མཆོག་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས། །སྨན་སྡེ་དེ་སྐད་ཐོས་ནས་ཀྱང་། །མཆོག་ཏུ་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་བར་བྱ། །རྣམ་གྲོལ་མཐོང་དང་སངས་རྒྱས་དང་། །སྒྲ་བསྒྲགས་རྣམས་པར་འདྲེན་པ་དང་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ནི་ཕ་དང་མ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཤེས་བྱ། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་ཆོས་འདི་གང་སྟོན་པ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཆོག་ཏུ་རབ་རྙེད་དཀའ། །སངས་རྒྱས་བསྟན་ལ་གང་དག་སུས་ཉན་པ། །དེ་དག་བླ་
43-282b
མེད་སངས་རྒྱས་བདེ་གཤེགས་འགྱུར། །ཞི་བ་སངས་རྒྱས་སྲས་རྣམས་ལ། །གང་དག་གུས་དང་བཅས་འགྱུར་བ། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན། །ཐར་བྱེད་འཇིག་རྟེན་མགོན་དུ་འགྱུར། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་དོག་ས་འདི་དག་གཡོ་རབ་ཏུ་གཡོ། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཅི་མཐོང་ལྟོས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་བལྟས་པ་དང་། ཕྱོགས་བཞི་ན་ས་གས་པ་མཐོང་ངོ་། །ས་གས་པས་ས་གས་པའི་ཕྲག་ནས་མི་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་བྱུང་བ་དང་། འོག་གི་ཕྱོགས་ནས་མི་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་བྱུང་བ་དང་། སྟེང་གི་ཕྱོགས་ནས་མི་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་བྱུང་བ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དེ་དག་གིས་རྣམ་པར་བལྟས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་འདས་འདིར་སུ་དག་སྐྱེས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་ཅག་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་འདི་དག་ལ་ལྟོས། དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་འདི་དག་ནི་ཁྱེད་ལ་བདེ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་སོ། །གསོལ་པ། སེམས་ཅན་འདི་དག་ཀྱང་འགུམ་པར་འགྱུར་རམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་སྔ་མ་གང་དག་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ནི་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་འགུམ་པ་ལ་བལྟ་བར་མི་སྤྲོའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོ་ན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་རྙེད་པར་སྤྲོ་འམ། དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བལྟ་བར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་ཆོས་གང་མཉན་པ་
43-283a
ཞུས་ཏེ་ཡིད་དུ་འོང་བ་མཉན་པར་བགྱིའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་འདུས་པ་ལ་བལྟ་བར་བགྱིའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་ཞིང་མཐུ་ཆེ་བ་རྣམས་ལ་བལྟ་བར་བགྱི་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སྤྲོའི་སྐྱེ་བ་དང་མགུམ་པ་ལ་ནི་བལྟ་བར་མི་སྤྲོའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་འགྲོ་ཞིང་སྐྱིལ་མོ་དཀྲུང་བཅས་ནས་བསམ་གཏན་བྱེད་དེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ལས་སེང་གེ་རྣམས་བྱུང་ངོ་། །སྟག་རྣམས་བྱུང་ངོ་། །སྦྲུལ་རྣམས་བྱུང་ངོ་། །གླང་པོ་རྣམས་བྱུང་ངོ་། །རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་སྟོན་ཏོ། །རི་ལ་ཡང་སྐྱིལ་མོ་དཀྲུང་བཅས་ཏེ་འཁོད་དོ། །སྟེང་དུ་དཔག་ཚད་ཉི་ཁྲི་སྲིད་དུ་ཡང་འགྲོའོ། །ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་ཡང་འབབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་ཟེར་ཆེན་པོ་གདའ་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱེད་ཟླ་བ་དང་། ཉི་མ་བྱུང་བ་འདི་ལ་ལྟོས། དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་གི་ལུས་ལས་འོད་ཟེར་སྣང་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་དང་། ཆོ་འཕྲུལ་བསྟེན་པ་སྟེ་བསྟན་ནས་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དང་། ལྷ་རྣམས་དང་། མི་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་། ཕན་པ་དང་། བདེ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏེ། དེ་དག་འདིར་མིའི་ལུས་དང་། སྟོབས་དང་བརྩོན་འགྲུས་བསྟན་ནས་འདི་འདྲ་བའི་སྟོབས་ཉེ་བར་སྟོན་ཏོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་
43-283b
ལྡན་འདས་འོད་ཟེར་སྣང་བ་འབྱུང་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པ་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐོང་ལགས་སོ། །དེས་འདི་སྙམ་བསམས་ཏེ། གང་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་དེ་ཞུའོ་སྙམ་བསམས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་། ངས་དྲིས་པ་དེ་དང་དེའི་ལུང་བསྟན་པས་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་རངས་པར་བྱའོ། །བསྟན་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱའོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་གང་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཐམས་ཅད་བསྟན་པར་བྱའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐེ་ཙོམ་བསལ་བའི་སླད་དུ་བསྟན་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷའི་བུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་རྩ་བཞིས་བསྐོར་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་རྩ་བཞིས་བསྐོར་བ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་དང་། འབྱུང་པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྐོར་བ་དང་། ཡི་དགས་དང་ཤ་ཟ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔས་བསྐོར་བ་མཐོང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་འདིར་ངའི་གན་དུ་འདུས་ཤིང་འཁོད་གོར་མ་ཆག་སྟེ། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་དག་ནི་དེང་ཁོ་ནར་འཁོར་བ་བསྙིལ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་འདོད་པས་དེང་ཉིད་ས་བཅུ་རབ་ཏུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་རྗེས་སུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྒ་དང་འཆི་ལས་ཐར་བྱའི་ཕྱིར། །ལས་བྱས་བདེ་བ་ཐོབ་བྱེད་ཅིང་། །ཉོན་མོངས་ཞགས་པ་ཕམ་བྱས་ནས། །སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར། །གསོལ་པ།
43-284a
བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་མང་པོ་ལས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བྱུང་བ་འདི་ཅིའི་སླད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྐོར་ཅིང་གནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཉོན་ཅིག །སེམས་ཅན་རྨོངས་པ་མི་ཤེས་པ། །ཐར་བར་འགྱུར་བ་ག་ལ་ཡོད། །སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་མང་པོ་དག །དེ་རིང་གཟུགས་རྣམས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ས་བཅུ་དག་ནི་འཐོབ་པའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཀུན་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར། །ས་བཅུ་དག་ཀྱང་འཐོབ་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར། །ཆོས་ཆར་རབ་ཏུ་འབེབས་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་འདུས་པས་ན། །ང་ཡི་བསྟན་པ་དགའ་བའོ། །ལྷ་དང་ཀླུ་དང་ཡི་དགས་དང་། །ལྷ་མིན་ཤིན་དུ་མི་བཟད་པས། །ས་བཅུ་ལ་ནི་རབ་གནས་ཏེ། །ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་ཡང་སྒྲོགས་པར་འགྱུར། །ཆོས་ཀྱི་རྔ་ཡང་རྡུང་བར་འགྱུར། །ཆོས་ཀྱི་དུང་ཡང་རབ་ཏུ་འབུད། །སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་འདི་དག་ཀྱང་། །བརྩོན་འགྲུས་མཐུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐོབ་པ་བཞིན། །དེ་དག་དེང་ནི་ཆོས་ཐོབ་འགྱུར། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་ལྔ་སྟོང་ཙམ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གང་ཕྱིར་མཐའ་ནི་མ་འཚལ་བ། །འཁོར་བ་ན་ནི་འཆི་བ་སྟེ། །ལུས་ནི་ཁུར་ལྕི་བཅོམ་ལྡན་འདས། །འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་མི་བཟད་པ། །ལམ་ནི་རྣམ་པར་མ་འཚལ་ཏེ། །ལམ་ཉིད་ཀྱང་ནི་མི་གདའ་བས། །མགོན་པོ་བདག་ཅག་ལྡོངས་གྱུར་ན། །བདག་ཅག་རྣམས་ནི་བསྡུ་བར་གསོལ། །དཔའ་ལ་བདག་ཅག་གསོལ་བ་འཚལ། །འདྲེན་པས་ཆོས་ནི་བཤད་དུ་གསོལ། །བདག་ཅག་ཤེས་རབ་ཆུང་ངུར་སྐྱེས། །བདེ་བ་མངོན་པར་མ་འཚལ་ཏོ། །བདག་ཅག་ལ་ནི་ཆོས་བཤད་གསོལ། །སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་གྲོལ་བར་མཛོད། །གང་དང་གང་དུ་སྐྱེས་པར་ཡང་། །བདག་ཅག་སངས་རྒྱས་མཐོང་གྱུར་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
43-284b
ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱེད་ཅག་རྣམས་ནི་ཟས་ཟོ་ཤིག །རྨད་དུ་བྱུང་བའི་རོ་ཡང་འཐུང་། །འཇིགས་པ་མེད་པར་གྱུར་ནས་སུ། །ཕྱིས་གདོད་འཇིགས་མེད་ཆོས་ཉོན་ཅིག །སྨྲས་པ། བཙུན་པ་གནས་བརྟན་ཁྱོད་སུ་ཞིག །བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་མི་ཤེས། །ཁྱོད་ནི་རབ་ཏུ་མཛེས་པར་མཐོང་། །གཟུགས་ནི་ཞི་ཞིང་གྲགས་པ་ཆེ། །ཡི་དགས་འཇིག་རྟེན་འཇིགས་ཆེན་དང་། །སེམས་དམྱལ་དུད་འགྲོ་རྣམས་ལས་ཐར། །ཇི་ལྟར་འགྲོ་བ་མཛེས་པ་བཞིན། །ཁྱོད་ཀྱི་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཞི། །ཁྱོད་ཀྱི་ལག་ན་སྣོད་ཡོད་པ། །རིན་ཆེན་སྣ་བདུན་ལྡན་པ་དང་། །ལུས་ལ་རིན་ཆེན་སྲད་བུ་དང་། །གཟི་བརྗིད་ཕུང་པོས་བརྒྱན་པ་མཐོང་། །ཞི་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཚིག་སྨྲས་པ། །བདག་ཅག་ལན་འདེབས་མི་ནུས་སོ། །བདག་ཅག་ལ་ནི་ཟས་རྣམས་དང་། །ཞིམ་པོའི་སྐོམ་ཡང་མི་དགོས་ཏེ། །ཟས་ལས་བཤང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་སྐོམ་ཡང་གཅིན་དུ་འགྱུར། །ཁུ་བ་རྣམས་ལས་ཁྲག་ཏུ་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ཁྲག་ལས་ཤར་འགྱུར་བས། །ཟས་དང་སྐོམ་རབ་སྦྱར་བ་ཡང་། །བདག་ཅག་རྣམས་ལ་དགོས་མ་ཡིན། །དར་དང་སྣམ་བུ་སྦྱར་བ་དང་། །ཕྲ་མོའི་གོས་ཀྱང་དགོས་པ་མེད། །གསེར་གྱི་གདུ་བུ་མི་དགོས་ཏེ། །མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་དགོས་མ་ཡིན། །སོར་གདུབ་དག་ཀྱང་མི་དགོས་ཏེ། །དེ་ཀུན་མི་རྟག་ཆོས་ཅན་ནོ། །བདག་ཅག་ངན་པར་འགྲོ་རྣམས་སུ། །འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་སྲོག་ཚོལ་ལོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནི་བདེ་བ་དང་། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དོན་དུ་གཉེར། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་དགོས་ཏེ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་བཟང་བའི་གླིང་བོར་ནས། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་འཆི་བར་འགྱུར། །བུ་ཡང་ཕྱི་བཞིན་མི་འབྲང་སྟེ། །ཆུང་མ་བུ་མོ་རྣམས་ཀྱང་མིན། །རིན་ཆེན་སྣ་བདུན་ཕྱི་ན་ལས། །ཕྱི་བཞིན་འབྲང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བོ་མང་པོ་བསྡུས་པ་ཡང་། །ཕྱི་བཞིན་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །མདུན་དུ་རྒྱུག་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅད་མི་འགྱུར་རོ། །ཚེ་གཅིག་གིས་ནི་རྒྱལ་པོ་ལས། །མི་རྟགས་པས་ནི་
43-285a
འཁྱམ་འགྱུར་ཏེ། །སྡིག་པའི་ལས་རྣམས་མང་བྱས་པས། །དེ་དག་སེམས་དམྱལ་ངུ་འབོད་ལྟུང་། །རིན་ཆེན་སྣ་བདུན་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེས། །ཕྱོགས་བཞི་ཀུན་དུ་བསྐོར་བ་ལས། །གང་ཚེ་ངུ་འབོད་སྨིན་པའི་ཚེ། །རྫུ་འཕྲུལ་དེ་ནི་གང་དུ་སོང་། །ས་གང་དག་ན་ཡོད་མིན་པ། །ཤི་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་བྱེད་མི་ནུས། །གནས་བརྟན་བདག་ཅག་རྣམས་ལ་གསོན། །གང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བཞུད། །ཕ་དང་མ་ནི་ཇི་ལྟ་བར། །དེ་ནི་མཐོང་བར་རབ་ཏུ་འདོད། །བདག་ཅག་ལ་ནི་མ་ཡང་མེད། །ཕ་མེད་ཕུ་ནུ་རྣམས་ཀྱང་མེད། །འཇིག་རྟེན་གཙོ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས། །དེ་ཉིད་ཕ་དང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཉི་མ་ཟླ་བ་སྟེ། །བདེ་བའི་ལམ་ནི་རབ་སྟོན་པའོ། །གང་ཕྱིར་ཕྱིན་ཆད་མི་སྐྱེ་བར། །དེ་ནི་འཁོར་བ་ཐར་མཛད་པའོ། །ཉོན་མོངས་ཆུ་བོ་འཇིགས་ཆེན་དང་། །ཆུ་བོ་སྒྲོལ་བའི་གྲུ་དེའོ། །དེ་ཡིས་སེམས་ཅན་རབ་བསྒྲལ་ཏེ། །ཕྱིན་ཆད་སླར་ནི་མི་ལྡོག་གོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ནི་རབ་སྟོན་པ། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེས་བཤད་དོ། །བདག་ཅག་རྣམས་ལ་ཟས་མི་དགོས། །རྒྱལ་སྲིད་འབྲས་བུ་མི་འདོད་དེ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བས་འཇིགས་པ་ནི། །ལྷ་ཡི་འཇིག་རྟེན་འགྲོ་མི་བྱ། །མི་ཡི་ཚེ་ནི་བདེ་བ་སྟེ། །དེ་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་སྣང་། །རང་གི་ལས་ནི་ཉེས་བྱས་པས། །ཚེ་ཐུང་རྣམས་ནི་འཁྱམ་པ་ཡིན། །དེ་དག་འཆི་བ་མི་ཤེས་ཀྱི། །འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱལ་སྲིད་ཤེས། །སྐྱེ་དང་འགག་པས་བསླུས་པ་རྣམས། །ཤེས་པ་མེད་ཅིང་འཇིགས་པ་མེད། །མི་རྟག་པས་ནི་སེམས་འཁྲུལ་རྣམས། །ཕྲ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་ཤེས་ཏེ། །ཕྲ་བའི་དགོས་པ་མི་བྱེད་ལ། །ཞི་བའི་དབྱིངས་ཀྱང་མི་ཤེས་སོ། །འཆི་འཕོ་ལ་ནི་སྐྱོ་མེད་པ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཡུན་རིང་སྡུག་བསྔལ་རབ་གཟིར་ཅིང་། །རྟག་ཏུ་དབྱུག་པས་བརྡེགས་བྱས་ནས། །གཞན་དག་གི་ཡང་འཕྲོག་བྱེད་དེ། །དེ་བཞིན་བཅིང་ཞིང་བསད་པ་བྱས། །སྔོན་གྱི་སྡིག་པས་བསྐུལ་བས་ན། །དེ་དག་བཅིང་བ་ལྔས་བཅིངས་སོ། །རེ་ཐག་ཀྱང་ནི་ཆད་པར་འགྱུར། །མྱ་ངན་ཟུག་རྔུས་ཟུག་པར་འགྱུར། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག་པ་
43-285b
ན། །སྙིང་རྗེ་བར་ནི་སྨྲེ་སྔགས་འདོན། །བདག་གི་སྐྱོབ་པར་སུ་འགྱུར་ལ། །གསེར་དང་དངུལ་དང་ཤེལ་དག་དང་། །ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་དབུལ། །བདག་ནི་བྲན་དུའང་འགྱུར་བར་བྱ། །བྲན་གྱི་ཚུལ་དུ་གང་གྱུར་པ། །ལས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་བྱ། །རྒྱལ་སྲིད་ལོངས་སྤྱོད་བདག་མི་དགོས། །ནོར་དང་འབྲུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ལུས་ནི་བདག་མི་དགོས། །སྡིག་པ་བྱེད་པ་མི་འགྲོལ་ཏེ། །དེ་ལྟར་གནས་བརྟན་བདག་ཅག་ལ། །བཟའ་བ་དགོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་ཁ་ཟས་ཞིམ་ཟོས་པ། །རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱང་འཆི་བར་འགྱུར། །བཏུང་བ་མཆོག་ནི་འཐུངས་པ་ཡི། །ལྷ་ཡི་བུ་རྣམས་འཆི་བར་འགྱུར། །ཆོ་མ་ཆོ་དགུ་རོ་ལྡན་པ། །ཟས་དང་སྐོམ་ནི་རབ་བཤམས་ཏེ། །རྒྱལ་པོའི་མདུན་དུ་བླངས་ནས་སུ། །ཁ་ཟས་ལ་ནི་ལྕེས་རེག་ནས། །རྒྱལ་པོ་རྣམས་ནི་རོ་ལ་ཆགས། །སྡིག་པ་མི་ཆུང་རྣམས་ཀྱང་བྱེད། །གང་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཡི། །མི་རྟག་རོ་ལ་ཆགས་པར་བྱེད། །བདག་ཅག་རྣམས་ལ་སྐོམ་མི་དགོས། །བཟའ་བ་དག་ཀྱང་དགོས་མ་ཡིན། །བདག་ཅག་སྡུག་བསྔལ་གང་གྲོལ་བ། །ཆོས་ཉིད་དེ་འདྲ་དགོས་མ་ཡིན། །སྲེད་པའི་བཅིངས་ལས་རབ་གྲོལ་ཞིང་། །སྲེད་པའི་ཉོན་མོངས་རྣམས་ཐར་ཏེ། །བཅིངས་པ་ཀུན་ལས་རབ་གྲོལ་བའི། །སངས་རྒྱས་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་དོང་། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་འཇིག་མགོན་ལ། །བདག་ཅག་རྣམས་ནི་སྐྱབས་སུ་འདོང་། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་དཀའ་ལ། །ཕྱག་འཚལ་ཕྱིར་ནི་བདག་ཅག་འདོང་། །ཁྱོད་ཀྱི་མཚན་ནི་མ་འཚལ་གྱིས། །སྙན་པའི་མཚན་ནི་བསྟན་དུ་གསོལ། །སྨན་གྱི་སྡེས་སྨྲས་པ། ཁྱེད་དང་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང་། །དེ་བཞིན་མིང་ནི་ཐོས་པར་འདོད། །སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་བྱེ་བ་ཕྲག །སྟོང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐོར། །དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ནི་སངས་རྒྱས་ཉན་ཐོས་ཀྱི། །མིང་ནི་ཟབ་པར་གྲགས་པ་ཡིན། །སྐྱེ་བོ་ཀུན་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ། །ཁྱོད་ཀྱི་མིང་ནི་ཐོས་པར་འདོད། །སྨྲས་པ། ང་ཡི་མིང་ནི་སྨན་གྱི་སྡེ། །ང་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྨན། །སྨན་རྣམས་ཀུན་གྱི་དམ་
43-286a
པ་ནི། །ཁྱེད་ཅག་རྣམས་ལ་བཤད་པར་བྱ། །ནད་ཀུན་གྱིས་བཏབ་སྐྱེ་བོ་ཡི། །ནད་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད། །འདོད་ཆགས་ནད་ནི་ནད་པོ་ཆེ། །འཇིག་རྟེན་འཇིགས་བྱེད་མི་བཟད་པ། །གང་གིས་བློ་མེད་འཁྱམ་པ་ཡི། །གཏི་མུག་ནད་ནི་ཆེ་ཞིང་དྲག །སེམས་དམྱལ་དེ་བཞིན་དུད་འགྲོ་དང་། །ཡི་དགས་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་འགྲོ། །བྱིས་པ་འདི་དག་ཞེ་སྡང་ཟིན། །དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཞི་བར་འགྱུར། །དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། དགེ་བའི་ཆོས་ནི་འདི་ཐོས་པས། །བདག་ཅག་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ལས་གྲོལ། །བྱིས་པ་བློ་ནི་མི་ཤེས་པ། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ལས་གྲོལ་ནས་ཀྱང་། །སྡིག་པའི་ལས་ནི་རྣམ་སྤངས་ཏེ། །བདག་ཅག་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཉན། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་སྤངས་ནས། །འཇིགས་པ་མི་བཟད་རྣམས་ཀྱང་སྤངས། །ནད་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཞི་བྱེད་པ། །སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་སྨན་པ་སྟེ། །སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་གསོ་བྱེད་པ། །ཡང་དག་སངས་རྒྱས་མྱུར་དུ་བལྟ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ལ་ཕྱག་བྱ་ཕྱིར། །གནས་བརྟན་ཁྱོད་ནི་མྱུར་དུ་བཞུད། །ཕྱག་བྱས་བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་ཚིག །འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་འདྲེན་ལ་གསུངས། །ནད་འདི་རབ་ཏུ་ཞི་བར་མཛོད། །ལུས་ནི་ཐམས་ཅད་རབ་འབར་ཏེ། །ཚིག་ཅིང་ཞི་བ་མེད་པ་ཡི། །མི་བཟད་མེ་ནི་ཞི་བར་མཛོད། །ལུས་ཀྱི་ཁུར་ནི་ཁུར་པོ་ཆེ། །ཤིན་དུ་མི་བཟད་རྣོ་བའི་ཁུར། །སྡུག་བསྔལ་གཟིར་བ་བདག་ཅག་ལ། །བརྟུལ་ཞུགས་དམ་པ་ཐུགས་རྗེ་མཛོད། །སྐྱེ་བོ་རྟག་ཏུ་ཞེ་སྡང་དང་། །གཏི་མུག་ནོན་པའི་ཁུར་ཁྱེར་ཏེ། །ཁུར་ལས་ཐར་བ་མི་ཤེས་པ། །དེ་དག་ཡང་དང་ཡང་ཁུར་ཁྱེར། །ཐར་པའི་ལམ་ནི་མི་ཤེས་ཤིང་། །ཐར་པའི་ལམ་ནི་མ་མཐོང་རྣམས། །འཆི་བ་རྣམ་པར་ཤེས་མོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་འཇིགས་པ་མི་སྐྱེད་དོ། །བདག་ཅག་ལ་ནི་ནམ་དུ་ཡང་། །འཆི་བ་མེད་སྙམ་བདེ་བར་གནས། །ཀུན་དུ་འཁྲུལ་པས་མ་ཤི་བ། །མཐོང་ཡང་རྣམ་པར་མི་ཤེས་སོ། །དེ་དག་ཕ་ཡང་མི་དྲན་ཏེ། །ནད་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་རྟག་གཟིར་ཅིང་། །ཉོན་མོངས་ལས་ཀྱིས་རབ་དཀྲུགས་
43-286b
ན། །ཇི་ལྟར་ཁ་ཟས་ཟ་བར་འགྱུར། །སྡུག་བསྔལ་ཉམ་ཐག་མི་ཤེས་ཏེ། །བདག་ཅག་ངལ་བ་དོན་མེད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འདི་འདྲ་བ། །མ་རིག་གཞི་ལས་སྐྱེས་པའོ། །འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་ཚོར་བ་རྣམས། །འཇིགས་ཆེན་ལྕི་བའི་ཁུར་ཡིན་ནོ། །གང་ཆོས་རྣམ་པར་མི་ཤེས་པ། །བྱིས་པ་སྲེད་པས་རབ་ཏུ་འཁྱམ། །ལུས་ཀྱི་ཁུར་གྱིས་བསྐོར་བ་ནི། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་དོན་མེད་སྐྱེས། །གོས་གཙང་ཤིན་ཏུ་བཟང་བ་དང་། །ཁྲུས་དང་བྱུག་པ་དགོས་པའོ། །ལུས་ལ་གང་ཡིན་འོང་བ་ཡི། །ཁ་ཟས་ཞིམ་པོ་དགོས་པ་སྟེ། །ཡིད་འོང་བའི་སིལ་སྙན་ལྔ། །དེ་བཞིན་རྣ་བས་ཚོར་བར་བྱེད། །རིན་ཆེན་བདུན་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །གཟུགས་ལ་མིག་གིས་ཆགས་པར་བྱེད། །ཞིམ་པའི་རོ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི། །ལྕེས་ཀྱང་ཚོར་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །འཇམ་ཞིང་ཕྲ་བའི་རེག་པ་ཡང་། །ལུས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་ཚོར་བར་བྱེད། །ལུས་ཀྱིས་སུ་ནི་ཤ་གཉིས་པོ། །དགའ་བར་ཡང་ནི་བསྒྲུབས་པ་ལས། །སེམས་པ་མེད་པའི་ལུས་འདི་སྐྱེས། །དེ་ལ་དགའ་བ་སུ་ཞིག་རྙེད། །དེ་ན་བདག་རྐང་དགའ་བྱེད་པ། །ལྷམ་ནི་རབ་ཏུ་བཟང་གྱོན་ཡང་། །འཆི་བར་འགྱུར་ཚེ་གོས་རྣམས་དང་། །བྱུག་པ་སྐྱབས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། །ལུས་ཀྱང་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་མིན་ན། །གོས་དང་བྱུག་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །མི་ཞེས་བྱ་བ་ལུས་ཡིན་ཏེ། །དབུགས་དང་སྟོབས་ཆེན་རྙེད་པར་འགྱུར། །སོ་སོར་རྟོགས་པའི་རྣ་བའི་སྟོབས། །དེ་ནི་ལུས་ལ་ཡོན་ཏན་ཆེ། །སྔོན་ཆད་རྟ་དང་གླང་པོ་ཡིས། །ཀུན་དུ་བསྐོར་ནས་རྩེ་ཞིང་འཁྱམ། །ཐར་པའི་ཆོས་ནི་མ་སྟེར་བས། །བདག་ཅི་སྡིག་པའི་ལས་ལ་ཆགས། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མ་ཤེས་ནས། །རྩེ་བས་སྡིག་པ་བྱེད་དུ་བཅུག །བདག་ནི་ཡང་དང་ཡང་སྐྱེས་ཏེ། །ཤི་བ་བདག་ལ་ཡང་འོངས་སོ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་མྱ་ངན་མཐོང་། །སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པས་རབ་ཏུ་བཅིངས། །མ་རྣམས་ཀྱང་ནི་ཤི་བ་མཐོང་། །ཕ་རྣམས་ཤི་དང་གཉེན་དག་དང་། །སྲིང་མོ་དང་ནི་བུ་དག་དང་། །ཆུང་མ་རྣམས་ཀྱང་ཤི་བ་མཐོང་། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཀུན་སྟོང་ན། །སེམས་དང་བཅས་པ་སུ་ཞིག་
43-287a
ཆགས། །འདོད་པས་ཟིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །བདག་གིས་ཡིད་བརྟན་རུང་བར་ཤེས། །ཞི་བའི་ཆོས་ནི་མི་དམིགས་ཏེ། །འཆི་བ་ལ་ནི་མངོན་དགའ་མེད། །དེ་ཕྱིར་འདོད་པས་བསྒྲིབས་སེམས་ཀྱིས། །བདག་གིས་སྦྱིན་པ་མ་བྱིན་ནོ། །དེ་བས་འདོད་དང་མཉམ་སྡིག་མེད། །དེ་ནི་ད་དུང་མི་ལྡོག་གོ། །ཀུན་དུ་ནོར་བས་བདག་ཅག་སྐྱེས། །འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ཀུན་དུ་ནོར། །ཀུན་དུ་ནོར་བའི་སྒྲ་ཡང་ཉན། །དམ་ཆོས་མ་ཡིན་ཡོངས་སུ་འཛིན། །ཐར་པ་དང་ནི་བསམ་གཏན་བཙལ། །ལུས་ནི་ཀུན་དུ་བཀུར་མི་བྱ། །འཇིག་རྟེན་དོན་དུ་འགྲོ་བའི་གཙོ། །སངས་རྒྱས་སྟོན་པ་རྣམས་སུ་ཤོག །སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ཕ་དང་མ། །སངས་རྒྱས་ལམ་ནི་རབ་སྟོན་པ། །འཛམ་བུའི་གླིང་ནི་ཀུན་དུ་ཡང་། །རིན་ཆེན་ཆར་པ་རབ་ཏུ་འབེབས། །ཆོས་ཀྱི་བསྡུ་བ་ཅི་འདྲ་བ། །སེམས་ཅན་བླུན་པོས་མི་ཤེས་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་སེམས་བསྔོས་ན། །ཆོས་ཀྱི་བསྡུ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་སྟེ། །དེ་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་ནོར་ཡང་སྟོང་། །བདག་ཀྱང་སྟོང་པར་མཐོང་བས་ན། །མཐོང་ནས་རེ་བ་མེད་པར་གྱུར། །གནས་བརྟན་སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་ཀྱིས། །བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་གསོན་ཅིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར། །ཁྱོད་ནི་ཕོ་ཉར་བཞུད་འཚལ་ལོ། །འཁོར་བའི་ཉེས་པ་རྣམས་དྲན་ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོ་བ་མེད། །བརྩོན་འགྲུས་ལྡན་ཞིང་དཀའ་ཐུབ་ཆེ། །ཡོན་ཏན་ཀུན་དུ་སྡུད་པར་བྱེད། །སྟོན་དེ་ག་ལ་བཞུགས་པར་བཞུད། །སྟོན་པ་བདེ་བར་རབ་སད་ནས། །རྒྱལ་བ་ཅུང་ཟད་མི་སྐྱོ་བར། །བདག་ཅག་སླད་དུ་ཞུ་བ་མཛོད། །ཁྱོད་ཀྱིས་བདུད་ནི་གཞོམ་པ་དང་། སྟོབས་དང་བཅས་པ་ཕམ་པར་བྱས། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་འཛིན་པའི། །ཆོས་ཀྱང་མྱུར་དུ་འབར་བར་བྱས། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་འགྱུར་བ་ཡི། །ཆོས་ནི་བདག་ཅག་མ་ཐོས་ཀྱིས། །བདག་ཅག་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར། །གནས་བརྟན་མྱུར་དུ་བཞུད་དུ་གསོལ། །སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན་མངའ་བའི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་མཐོང་བ། །དེ་སྲིད་བདག་ཅག་མི་རྒལ་ཞེས། །ཐམས་ཅད་གུས་དང་བཅས་
43-287b
པར་གནས། །སྨན་གྱི་སྡེས་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཅག་དེ་ལྟར་ཅི་ཞིག་མཐོང་། །རེ་ཤིག་གྱེན་དུ་བལྟ་བར་བྱོས། །དེ་དག་གྱེན་དུ་བལྟས་པ་དང་། །ཁང་པ་བརྩེགས་པ་སུམ་སྟོང་དང་། །ལྔ་བརྒྱ་ཐམ་པར་ཚང་བ་ཞིག །ཀུན་དུ་ཡང་ནི་གནས་པར་གྱུར། །རིན་ཆེན་བདུན་གྱིས་ཤིན་དུ་སྤྲས། །རིན་ཆེན་དྲ་བས་ལེགས་པར་བརྒྱན། །དབུས་ན་མེ་ཏོག་རབ་ཏུ་རྒྱས། །ལྷ་རྫས་སྤོས་ཀྱང་རབ་ཏུ་འབབ། །དེ་ན་གནས་བརྟན་དྲིས་པ་ནི། །ཁང་བརྩེགས་རིན་ཆེན་དྲ་བ་དང་། །པད་མ་ཟེ་བར་ཀུན་གནས་པར། །འདི་ན་སྣང་བ་འདི་ཅི་ཞིག །སྨན་གྱི་སྡེས་སྨྲས་པ། གནས་འདི་དག་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་སྟེ། །སངས་རྒྱས་བལྟ་བའི་ཕྱིར་དེང་ཤིག །འཇིག་རྟེན་འདས་གཙོ་གང་ཡིན་པ། །འཇིག་རྟེན་སྣང་བྱེད་དེ་ལ་འཐུད། །དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། དེ་ཡི་ལམ་ཡང་མ་འཚལ་ཏེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའང་མ་མཐོང་ན། །གང་ན་ལམ་ཡང་མ་འཚལ་བས། །ཕྱག་འཚལ་དུ་ནི་གང་དུ་མཆི། །སྨན་གྱི་སྡེས་སྨྲས་པ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཇི་བཞིན་དུ། །རེག་པར་རུང་བ་མ་ཡིན་པས། །བདུད་རྩི་རབ་སྦྱིན་སྟོན་པ་ལ། །ཕྱག་འཚལ་ཕྱིར་ནི་འགྲོ་མི་ནུས། །ཇི་ལྟར་རི་རབ་གནས་པ་ལྟར། །སྟོན་པ་དེ་ཡང་གནས་ན་བཞུགས། །རི་རབ་གཞལ་དུ་རུང་བ་ཡིན། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་གཏིང་ཚོད་ཟིན། །སྟོང་གསུམ་རྡུལ་ཕྲན་དཔག་ཏུ་རུང་། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཤེས་མ་ཡིན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱོགས་བཅུ་ནས། །འཇིག་རྟེན་སྣང་བར་མཛད་ལ་འདུད། །སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་བདག་ཅག་གཟིགས། །བདག་ཅག་བསམ་པ་རྫོགས་པར་མཛོད། །བདག་ཅག་སེམས་ཀྱིས་སྟོན་པ་ལ། །ཕྱག་བགྱིས་དེ་ནས་འབྲས་བུ་ཐོབ། །སྨན་གྱི་སྡེས་སྨྲས་པ། སྟོན་པ་དྲི་ལ་མི་ཆགས་ཏེ། །ཕྲེང་བ་མ་ཡིན་བྱུག་པ་མིན། །གང་གིས་འདུས་བྱས་གྲོལ་འགྱུར་བ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་འཛིན་ཏོ། །གང་གིས་ཡིད་ནི་བཏུལ་བྱས་ཤིང་། །སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་སྐྱབས་སོང་བ། །དེ་ལ་བདུད་ནི་མི་བཟད་མཆོག །ཐབ་མོ་རྒོལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །འཆི་བའི་དབང་དུ་མི་འགྲོ་ཡི། །གཟུངས་ནི་མྱུར་དུ་རྙེད་པར་འགྱུར། །དེ་སེམས་རབ་ཏུ་དང་བྱས་ནས། །
43-288a
དེ་ནས་སྟོན་པ་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྒྲ་སྐད་ཡིད་དུ་འོང་བ་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་སྟན་ལས་ལངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་འོད་ཟེར་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བྱུང་སྟེ། འོད་ཟེར་དེ་དག་གིས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཁྱབ་པར་གྱུར། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁྱབ་པར་གྱུར། ལྷའི་གནས་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱང་སྣང་བར་གྱུར། འོད་ཟེར་དེ་དག་ཀྱང་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ཤ་སྟག་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་དང་དམར་པོ་དང་དཀར་པོ་དང་ལེ་བརྒན་དང་ཤེལ་དང་དངུལ་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་སྟེ། འོད་ཟེར་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་བྱུང་ནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བདེ་བར་སྦྱར་བ་ཐམས་ཅད་བགྱིས་ནས་སླར་ལོག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་བདུན་བསྐོར་བ་བགྱིས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབུའི་གཙུག་ཏུ་ནུབ་པར་གྱུར་པའི་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་ལ་སྐབས་དབྱེ་བར་གནང་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་བདག་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཞུའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་། ངས་དྲིས་པ་དེ་དང་དེའི་ལུང་བསྟན་པས་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་རངས་པར་བྱའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་
43-288b
གཞོན་ནུ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་བྱུང་བ་དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཕྲ་བ་བསྟན་པ་རྟོགས་ནས་སེམས་ཅན་རྒན་པོ་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་རྒན་པོ་ཁྱེད་རྣམས་ནི་ཆོས་མི་ཤེས་པའོ། །རྟག་ཏུ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་། མི་དགེ་བ་ལ་ཆགས་པའོ་ཞེས་ཕྲ་མོ་རྣམས་མི་སྙན་པ་མཆི་ཞིང་ཡོངས་སུ་རྗོད་ལ་གནོད་པ་བགྱིད་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཚིག་སྙན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་འདི་དག་སྨྲས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་ཚིག་འདི་སྐད་སྨྲ་བ་མི་ཤེས་སམ། དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཇམ་ཞིང་ཤིན་དུ་སྙེན་པ་སྨྲ་སྟེ། ཆོས་ཀྱང་ཐོས་པས་སྨན་གྱི་སྡེ་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཟུངས་རྟོགས་པར་འགྱུར། དེང་ཕྱིན་ཆད་ས་བཅུ་ལ་གནས་པར་འགྱུར། དེང་ཆོས་ཀྱི་རྔ་ཆེན་པོའི་སྒྲ་འབྱིན་པར་འགྱུར། དེང་ཆོས་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་འདི་དག་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེང་ཉིད་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་འདི་དག་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་འདི་དག་གི་ནང་དུ་ཞུགས་ནས་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེང་ཉིད་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེང་ཆོས་ཀྱི་རྔ་ཆེན་པོ་རྡུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ལྷའི་རིས་དུ་མ་ཞིག་དེང་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པའི་སེམས་ཅན་ལོག་པར་ལྟུང་བ་ལ་གནས་པ་མང་པོ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པ་ཐོས་ནས་འཁོར་བ་བསྙིལ་ཏེ་རྒྱལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་རྒན་པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་
43-289a
གཤེགས་པ་མཐོང་བ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཆེན་པོའི་སྒྲ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟོས་ཤིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་ཕྱོགས་བཞི་ཀུན་དུ་བལྟས་པ་དང་། ཤར་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་ལྔ་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་འོང་། ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་འོང་། ནུབ་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་བདུན་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་འོང་། བྱང་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་འོང་། འོག་གི་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་འོང་། སྟེང་གི་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་བྱེ་མ་སྙེད་འོང་སྟེ། དེ་དག་ལྷགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནམ་མཁའ་བར་སྣང་ལ་གཟུགས་ནག་པོ་དང་། གཟུགས་དམར་པོ་གདའ་བ་ཅིག་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་གང་བར་སྣང་ལ་གཟུགས་ནག་པོ་དང་། གཟུགས་དམར་པོ་མཐོང་བ་འདི་ཅི་ཡིན་མི་ཤེས་སམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་མཁྱེན་ཏེ་སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ནི་བདུད་ཡིན་ནོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་མཐོང་བར་འདོད་དམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཚལ་ལོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་ལྷགས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་ལྷགས་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་
43-289b
ཏེ། དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསམ་གཏན་གྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་འདིར་ལྷགས་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱིན་གྱི་རླབས་སྣ་ཚོགས་འདི་ལྷགས་པ་དག་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བདག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་བྱེ་མ་སྙེད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཅིག་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་གནས་ཏེ། གཟུགས་སྣ་ཚོགས་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་པ་དག་གནས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་གནས་ལ་གནས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་འཁོར་དང་བཅས་ནས་ཆོས་ཀྱི་གནས་ལ་གནས་པ་མཐོང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གསར་རྙིང་དེ་དག་ཀུན་དང་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་དེ་དག་དང་། ལྷ་དང་མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡི་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །འཕགས་པ་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྫོགས་སོ།། །།
རྩོམ་སྒྲིག་པ། ཤེས་རབ་རལ་གྲི།
གསལ་འདེབས།
རྩོམ་འདིའི་པར་དབང་ངེད་དགེ་ལུགས་པའི་དྲ་བར་གཏོགས་པས་གང་འདོད་དུ་གཞན་དུ་མི་འགོད་པ་དང་། གལ་ཏེ་འགོད་ན་རྩོམ་ཁུངས་དང་སྦྲེལ་ཐག་གསལ་པོར་དགོད་པར་ཞུ།ལྷག་པར་འཕྲིན་སྟེགས་དག་གིས་འགོད་དུས原创བྱས་ཏེ་འགོད་མི་ཆོག
དྲ་བའི་སྦྲེལ་ཐགhttp://www.tb1025.cn