大乘百法明门论

ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བརྒྱ་གསལ་བའི་སྒོའི་བསྟན་བཅོས།

世亲菩萨 造
大唐 三藏法师玄奘 奉诏 译

རྒྱའི་སྐད་དུ།  ཏའི་ཆིང་པའི་ཧཱ་མིང་མུན་ལུན།  བོད་སྐད་དུ།  ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བརྒྱ་གསལ་བའི་སྒོའི་བསྟན་བཅོས།  འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །

如世尊言，一切法无我。何等一切法？云何为无我？ བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དང་།  བདག་མེད་པ་དེ་གང་ལ་བརྗོད་ཅེ་ན།  

一切法者，略有五种。一者心法，二者心所有法，三者色法，四者心不相应行法，五者无为法。
ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བསྡུ་ན་ངོ་བོ་ལྔ་ཡོད་དེ།  སེམས་ཀྱི་ཆོས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་དང་།  གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་དང་།  འདུ་བྱེད་ཕན་ཚུན་མི་ལྡན་པའི་ཆོས་དང་།  འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །

一切最胜故，与此相应故，二所现影故，三分位差别故，四所显示故，如是次第。

དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཁྱད་{145b2} པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་།  འདི་དང་ཕན་ཚུན་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་།  མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང་།  བྱེ་བྲག་འདི་རྣམས་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དང་།  དོན་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིམ་པ་འདི་ལྟར་དབྱེ་བར་བྱའོ། །
第一心法，略有八种。一眼识，二耳识，三鼻识，四舌识，五身识，六意识，七末那识，
八阿赖耶识。
སེམས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ངོ་བོ་བརྒྱད་ཡོད་དེ།  མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་།  རྣ་བའི་རྣམ་{145b3} པར་ཤེས་པ་དང་།  སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་།  ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་།  ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་།  ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་།  རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་།  ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །

第二心所有法，略有五十一种。分为六位，一遍行有五，二别境有五，三善有十一，四
烦恼有六，五随烦恼有二十，六不定有四。སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ལ་བསྡུ་ན་{145b4} ངོ་བོ་དྲུག་ཡོད་དེ།  ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ལྔ་ཡོད་པ་དང་།  གཞན་ཡུལ་ངེས་པ་ལ་ལྔ་ཡོད་པ་དང་།  དགེ་བ་ལ་བཅུ་གཅིག་ཡོད་པ་དང་།  རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་ཡོད་པ་དང་།  རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུ་ཡོད་པ་དང་། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་བཞི་ཡོད་པའོ། །

一遍行五者，一作意，二触，三受，四想，五思。
ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ལྔ་གང་ཞེ་ན།  ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་།  རེག་པ་དང་།  ཚོར་བ་དང་།  སེམས་པ་དང་།  འདུ་ཤེས་སོ། །

二别境五者，一欲，二胜解，三念，四定，五慧。

གཞན་ཡུལ་ངེས་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན།  འདུན་པ་དང་།  ཁྱད་པར་དྲན་པ་དང་།  མོས་པ་དང་།  ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་།  ཤེས་རབ་བོ། །

三善十一者，一信，二精进，三惭，四愧，五无贪，六无嗔，七无痴，八轻安，九不放逸，十行舍，十一不害。

དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་གང་ཞེ་ན།  དད་པ་དང་།  བརྩོན་འགྲུས་དང་། ངོ་ཚ་ཡོད་པ་དང་།  ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་།  འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང་།  ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་།  གཏི་མུག་མེད་པ་དང་།  ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་གནས་པ་དང་།  བག་ཡོད་པ་དང་།  བཏང་སྙོམས་དང་།  རྣམ་པར་མི་འཚེ་བའོ། །

四烦恼六者，一贪，二嗔，三慢，四无明，五疑，六不正见。

རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན།  འདོད་ཆགས་དང་།  ཞེ་སྡང་དང་། མ་རིག་པ་དང་།  ང་རྒྱལ་དང་།  ཐེ་ཚོམ་དང་།  ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བའོ། །

五随烦恼二十者，一忿，二恨，三恼，四覆，五诳，六谄，七憍，

རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུ་གང་ཞེ་ན།  ཁྲོ་བ་དང་།  ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང་།  འཚིག་པ་དང་།  འཆབ་པ་དང་།  ་བ་དང་།  རྒྱགས་པ་དང་།  སྒྱུ་དང་།  八害，九嫉，十悭，十一无惭，十二无愧，十三不信，十四懈怠，十五放逸，

རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང་།  ཕྲག་དོག་ དང་། སེར་སྣ་དང་།  ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་།  ཁྲེལ་མེད་པ་དང་།  མ་དད་པ་དང་།  ལེ་ལོ་དང་།  བག་མེད་པ་དང་།

十六昏沉，十七掉举，十八失念，十九不正知，二十散乱。 རྨུགས་པ་དང་།  རྒོད་པ་དང་།  དྲན་པ་དོར་བ་དང་།  ཤེས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་།  རྣམ་པར་་བའོ། །

六不定四者，一睡眠，二恶作，三寻，四伺。
གཞན་དུ་འགྱུར་བ་བཞི་གང་ཞེ་ན། གཉིད་དང་།  དཔྱོད་པ་དང་།  འགྱོད་པ་དང་།  རྟོག་པའོ། །

第三色法，略有十一种。一眼，二耳，三鼻，四舌，五身，六色，七声，八香，九味，
十触，十一法处所摄色。
གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ལ་བསྡུ་ན་ངོ་བོ་བཅུ་གཅིག་གང་ཞེ་ན།  མིག་གི་དབང་པོ་དང་།  རྣ་བའི་དབང་པོ་དང་།  སྣའི་དབང་པོ་དང་།  ལྕེའི་དབང་པོ་དང་།  ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་།  གཟུགས་དང་།  སྒྲ་དང་།  དྲི་དང་།  རོ་དང་།  རེག་བྱ་དང་།  ཆོས་ཀྱི་ཕྱོགས་སོ། །

第四心不相应行法，略有二十四种。一得，二命根，三众同分，四异生性，五无想定，
六灭尽定，七无想报，

བཏགས་པ་པ་འདུ་བྱེད་ཕན་ཚུན་མི་ལྡན་པའི་ཆོས་ལ་བསྡུ་ན་ངོ་བོ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་གང་ཞེ་ན།  ཐོབ་པ་དང་།  སྲོག་གི་རྩ་བ་དང་།  སྐལ་བ་རིགས་མཐུན་པ་དང་།  སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་།  འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་དང་།  རྫོགས་པའི་འདུ་ཤེས་པ་དང་།  འགོག་{146a4} པ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་།

八名身，九句身，十文身，十一生，十二老，十三住，十四无常， མིང་གི་ཚོགས་དང་།  ཚིག་གི་ཚོགས་དང་།  ཡི་གེའི་ཚོགས་དང་།  སྐྱེ་བ་དང་།  རྒས་པ་དང་།  གནས་པ་དང་།  མི་རྟག་པ་དང་།  

十五流转，十六定异，十七相应，十八势速，十九次第，二十方，二十一时，二十二数，二十三和合性，二十四不和合性。
རྒྱུན་འཁོར་བ་དང་།  སོ་སོར་ངེས་པ་དང་།  ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་དང་།  སྟོབས་མྱུར་བ་དང་།  གོ་རིམས་དང་།  དུས་དང་།   ཕྱོགས་དང་།  གྲངས་དང་།  སྤྱོད་པ་མཐུན་པའི་ཚོགས་དང་།  སྤྱོད་པ་མི་མཐུན་པའི་ཚོགས་སོ། །

第五无为法者，略有六种。一虚空无为，二择灭无为，三非择灭无为，四不动灭无为，
五想受灭无为，六真如无为。言无我者，

འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ལ་བསྡུ་ན་ངོ་བོ་དྲུག་གང་ཞེ་ན།  སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་འདུས་མ་བྱས་དང་།  བརྟགས་པས་འགོག་པའི་འདུས་མ་བྱས་དང་།  བརྟགས་པས་འགོག་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུས་མ་བྱས་དང་།  མི་རྟག་པའི་འདུས་མ་བྱས་དང་།  འདུ་ཤེས་དང་།  ཚོར་བའི་འདུས་མ་བྱས་དང་།  རྣམ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་འདུས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་གི་ཆོས་དེ་མེད་པར་གསུངས་སོ། །

略有二种。一补特伽罗无我，二法无我。དེ་རྣམས་བསྡུ་ན་ངོ་བོ་ཡང་གཉིས་ཡོད་དེ།  དང་པོ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ དང་། གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པའོ། །

 ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བརྒྱ་གསལ་བའི་སྒོའི་བསྟན་བཅོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ། །  རྒྱའི་དཔེ་ལས་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པར་སྣང་།  དིང་སང་བོད་རྣམས་དཔལ་ལྡན་ཆོས་སྐྱོང་གིས་མཛད་ཅེས་གྲགས་སོ། །

དཔལ་ལྡན་དབང་ཕྱུག་རྒྱའི་ལོ་ཙཱ་བ་ཐང་སམ་ཙང་ཞེས་བྱ་བས་རྒྱ་གར་ལས་རྒྱའི་ཡུལ་དུ་བསྒྱུར་ཞིང་ཕྱིས་སྟོན་པ་དགེ་སློང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བས་བསྒྱུར་བར་ཞུས་པའི་དོན་དུ་གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་སྡེ་པ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ།  རྒྱ་ནག་ཆེན་པོའི་ལྷ་བཙུན་ཆོས་ཀྱི་རིན་ཆེན་གྱིས་དཔལ་ས་སྐྱའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བསྒྱུར་ཞིང་ལེགས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །

 རྩོམ་སྒྲིག་པ།ཤེས་རབ་རལ་གྲི།

གསལ་འདེབས།རྩོམ་འདིའི་པར་དབང་ངེད་དགེ་ལུགས་པའི་དྲ་བར་གཏོགས་པས་གང་འདོད་དུ་གཞན་དུ་མི་འགོད་པ་དང་། གལ་ཏེ་འགོད་ན་རྩོམ་ཁུངས་དང་སྦྲེལ་ཐག་གསལ་པོར་དགོད་པར་ཞུ།དྲ་བའི་སྦྲེལ་ཐགhttp://www.tb1025.cn